Ukrainadagi urush past va o‘rta daromadli mamlakatlar iqtisodiga doimiy zarar yetkazishi, millionlab odamlarni qashshoqlikka olib kelishi va o‘nlab mamlakatlarni qarz inqiroziga duchor qilishi bilan tahdid qilmoqda. Bu haqda Jahon bankiga tayanib Financial Times xabar bermoqda.
Tovar narxlarining yuqoriligi, savdo o‘sishining pasayishi, foiz stavkalarining oshishi va milliy valyutalarning AQSH dollariga nisbatan keskin zaiflashuvi ko‘plab mamlakatlarda fiskal bosimni kuchaytiradi.
Agar urush tezda tugamasa, faqatgina neft va bug‘doy narxining ko‘tarilishiyoq ko‘plab rivojlanayotgan mamlakatlarning iqtisodiyotiga jiddiy ta’sir qiladi, deydi jahon bankining moliya va institutlar bo‘yicha vitse-prezidenti Indermit Gill.
Rivojlanayotgan mamlakatlarda o‘sish urush boshlanishidan oldin pandemiya sababli uzoq muddatli pasayishdan aziyat chekayotgan edi. Yanvar oyida Jahon banki rivojlanayotgan mamlakatlarda ishlab chiqarish o‘sishi 2021-yilda o‘rtacha 6,3 foizni, joriy yilda 4,6 foizni va 2023-yilda 4,4 foizni tashkil etishini prognoz qilgan edi.
O‘tgan yili bank 100 millionga yaqin odam kuniga 1,9 dollardan kam daromadga ega bo‘lishi va koronavirus pandemiyasi natijasida birinchi marta qashshoqlikka tushib qolishi haqida ogohlantirgan edi. Urush oqibatlarini bashorat qilishga hali erta bo‘lsa-da, endi bu raqam ortishi aniq edi, dedi Gill.
Xalqaro Moliya Instituti (IIF) tomonidan yaqinda e’lon qilingan hisobotda urushning rivojlanayotgan bozorlarga tovar eksporti orqali ta’siri, umumiy savdo va tovar bahosining joriy hisob balansiga jiddiy bo‘lishi mumkinligi aytilgan.
Polsha, Chexiya va Vengriya kabi Markaziy Yevropa davlatlari Ukraina va Rossiya bilan savdo-sotiqning uzilishi tufayli, Turkiya va Misr esa neft va bug‘doy importiga qaramligi tufayli yanada ko‘proq zarar ko‘rishi mumkin.
Urushdan kelib chiqqan iqtisodiy zarar Gana va Shri-Lanka kabi Rossiya bilan iqtisodiy aloqalari kam yoki umuman bo‘lmagan mamlakatlarda eng ko‘p seziladi.
Ko‘plab davlatlar pandemiya paytida davlat xarajatlari orqali zarar miqdorini kamaytirgan edi. Bu esa foiz stavkalarining mo‘tadil qolishiga imkon bergan edi.
Biroq endilikda butun dunyo bo‘ylab pul-kredit siyosatining keskinlashuvi tufayli rivojlanayotgan mamlakatlar o‘zlarining moliyaviy maydonini allaqachon ishlatib bo‘lishgan.
Izoh (0)