Qalqonsimon bez eng muhim endokrin organ bo‘lib, uning funksiyasi gormonlarning murakkab tizimi bilan belgilanadi. Bu juda kichik, lekin juda kuchli bez bo‘lib, kapalak shakliga ega va bo‘yin tagida joylashgan. Uni kayfiyatni, metabolizmni, yurak urishini, haroratni va nafas olishni tartibga soluvchi gormonlar uchun o‘ziga xos nazorat markazi deb atash mumkin.
Qalqonsimon bez gormonlari muvozanati buzilganida yuzaga keladigan ikkita asosiy kasallik mavjud.
Gipotireoz — tanada juda kam qalqonsimon gormon ishlab chiqarilganda paydo bo‘ladi. Ushbu holatning alomatlari har xil bo‘lsa-da, charchoq hissi, vazn ortishi, ich qotishi, shishgan yuz va aqliy sustlashish tez-tez uchraydi. Bu yod tanqisligidan tug‘uruqdan keyingi tiroiditgacha bo‘lgan turli omillarga bog‘liq bo‘lishi mumkin.
Gipertireoz — tanada juda ko‘p tiroid gormoni ishlab chiqarilganda paydo bo‘ladi. Odatda bu holat uyqu, mushaklar kuchsizligi, giperaktivlik, qizib ketish hissi va asabiylashish bilan bog‘liq muammolar bilan ajralib turadi. Shuningdek, ortiqcha yod va qalqonsimon bez yallig‘lanishidan tiroidit va Greyvs kasalligigacha bo‘lgan ko‘plab anormalliklarga bog‘liq bo‘lishi mumkin.
Qalqonsimon bezning holatiga nafaqat genlar, balki atrof-muhit va turmush tarzi, shu jumladan ovqatlanish ham ta’sir qilishi mumkin. Qalqonsimon bez funksiyasini qo‘llab-quvvatlashga yordam beradigan ozuqaviy moddalarga boy mahsulotlar mavjud.
Qalqonsimon bez bilan bog‘liq kasalliklar uchun yagona dori vositasi yo‘qligini va hatto ovqatlanish ham ahvolni butunlay o‘zgartira olmasligini yodda tutish kerak. Agar sizda qalqonsimon bez bilan bog‘liq kasallik bo‘lsa, turmush tarzini o‘zgartirishni tavsiya etishdan tashqari dori-darmonlarni buyuradigan endokrinologga borganingiz ma’qul. Biroq o‘z vaqtida uxlash, stressni boshqarish, muntazam jismoniy mashq va to‘g‘ri ovqatlanishni kundalik tartibingizga kiritish juda muhimdir.
Bundan tashqari, shamollashga qarshi oziq-ovqatlarni iste’mol qilish qalqonsimon bez holatiga ta’sir ko‘rsatishi mumkin. The Candida Diet kitobi muallifi diyetolog Liza Richardsning so‘zlariga ko‘ra, shamollashning oldini oladigan oziq-ovqatlarni iste’mol qilish Greyvs kasalligi yoki Hashimoto kabi autoimmun kasalliklarga chalingan odamlarga yordam beradi. “Nosog‘lom yoki nomutanosib ichak ko‘plab salbiy oqibatlarga olib keladi, shu jumladan, zaif immunitet funksiyasi ham, — deydi Liza. — Ichak qalqonsimon bezni sog‘lom saqlashda va yallig‘lanishni nazorat qilishda muhim rol o‘ynaydi. Antioksidantlar va kletchatkalar kabi ichak uchun foydali oziq moddalarga boy supermahsulotlarni iste’mol qilish qalqonsimon bez kasalliklari va alomatlarini yengillashtirishga yordam beradi”.
- yog‘li baliq (masalan, losos va seld balig‘i)
- yong‘oqlar;
- urug‘lar;
- rezavorlar;
- zaytun moyi.
Qalqonsimon bez uchun eng foydali taomlar qatoriga antioksidantlar, kletchatkalar, A vitamini, S vitamini, magniy, kaliy, sink va selenga boy ovqatlar kiradi:
- qovoq urug‘lari;
- Braziliya yong‘og‘i;
- chernika;
- qora shokolad (70-85 foiz kakao);
- olma;
- tuxum.
Ko‘katlar polifenollar deb ataladigan kletchatka va antioksidantlarga boy bo‘lib, ular qalqonsimon bez bilan bog‘liq muammolar bo‘lgan odamlarda tanaga zarar yetkazadigan erkin radikallarni zararsizlantirishi mumkin.
Qora shokolad, shuningdek, toksinlar va stress bilan bog‘liq bo‘lgan erkin radikallar keltirib chiqaradigan hujayra shikastlanishining oldini oladigan va davolaydigan ko‘p miqdordagi antioksidantlarni o‘z ichiga oladi.
O‘z navbatida, tuxumda yurak holatini qo‘llab-quvvatlaydigan va saratonga qarshi ta’sirga ega bo‘lgan triptofan va tirozin, shuningdek, antioksidantlar, omega-3 yog‘ kislotalari, yod va selen mavjud.
Olma toksinlarni (shu jumladan metallarni) tanadan chiqarib tashlaydi, uni po‘sti bilan iste’mol qilish foydali.
Izoh (0)