Urushning 14-kuni: Mariupoldagi kasalxonaga aviazarba berildi. Chernobil AES quvvatdan uzildi. Rossiya Mudofaa vazirligi Ukrainaga muddatli harbiy xizmatchilar yuborilganini tan oldi (foto)

Urush roppa-rosa ikki haftadan buyon davom etmoqda. Ukraina OAVlari Vorzel, Irpin, Energodar va Izyum tumanlaridan tinch aholi evakuatsiya qilingani haqida xabar berdi. Mamlakat rasmiylarining ma’lumotlariga ko‘ra, bir kunda 40 ming kishi uylarini tark etgan. Evakuatsiya yo‘laklari bo‘yicha kelishuvlarga qaramay, otishmalar davom etmoqda — Rossiya aviatsiyasi Mariupoldagi shahar kasalxonasi hududiga zarba berdi. Odessada ham otishmalarga hozirlik ko‘rilmoqda — gersog de Rishelye haykali (u shahar asoschisi hisoblanadi) qum to‘ldirilgan qoplar bilan o‘raldi. Qamal qilingan shaharlarda elektr energiyasi, suv va oziq-ovqat tugab bormoqda. Meduza 9-mart, urushning o‘n to‘rtinchi kunidan asosiy voqealar va fotosuratlarni taqdim qildi.

Urush zonasidagi vaziyat. Mariupol va Donetsk viloyati rasmiylari Rossiya aviatsiyasi 3-sonli shahar kasalxonasi hududiga hujum qilgani haqida xabar berdi. Voqea joyidan olingan videoda aytilishicha, zarba bolalar va tug‘ruqxona bo‘limlari o‘rtasiga berilgan; OpenStreetMap xaritalash servisida bu binolar bolalar va ginekologiya bo‘limlari sifatida belgilangan. Dastlabki ma’lumotlarga ko‘ra, 17 kishi jarohatlangan.

9-mart kuni Mariupol hukumati urush paytida shaharda 1300 ga yaqin tinch aholi halok bo‘lganini ma’lum qildi, ammo o‘sha kuni e’lon qilingan BMT ma’lumotlarida butun Ukraina bo‘ylab, jumladan ayirmachilar nazorati ostidagi hududlarda 516 kishi halok bo‘lgani aytiladi.

Gumanitar yo‘laklar. Ukraina OAVlarining xabarlariga ko‘ra, Vorzel, Irpen, Energodar va Izyum kabi qator tumanlardan bir qancha tinch aholi evakuatsiya qilingan. Boshqa joylarda esa, Ukraina tomonining ta’kidlashicha, rossiyaliklar avtobuslar kirishini to‘sib qo‘ygan yoki yo‘lakni o‘qqa tutishda davom etgan. Rossiya Mudofaa vazirligi Kiyevni “imkonsiz talablar” qo‘yish, yo‘nalishlarni muvofiqlashtirishni rad etish va o‘qqa tutishda ayblamoqda. Kun yakunida Ukraina parlamentidagi “Xalq xizmatchisi” fraksiyasi rahbari Devid Araxamiya “Ukrainaning turli burchaklaridan” bir kunda 40 ming ayol va bolalar evakuatsiya qilingani haqida bayonot berdi, biroq ularning qanchasi qamal qilingan yoki o‘qqa tutilgan hududlardan olib chiqilgani ma’lum emas.

Chernobil AESdagi vaziyat. 8-mart kuni MAGATE (Atom energiyasi bo‘yicha xalqaro agentlik) Chernobil AES Rossiya harbiylarining qo‘liga o‘tganidan beri stansiyada ishchilar almashinuvi bo‘lmagani, odamlar smenasiz ishlayotgani haqida ma’lum qilgandi. 9-mart kuni, “Ukrenergo”elektr uzatish liniyalaridagi avariya tufayli stansiya to‘liq quvvatdan uzilganini e’lon qildi. Unga ko‘ra, dizel elektr generatorlari eng uzog‘i ikki kun ishlaydi va janglar tufayli ta’mirlashni amalga oshirishning iloji yo‘q. Rossiya ushbu hodisada “Ukraina millatchilari”ni ayblab, ularning elektr simlariga o‘q uzganini aytmoqda. Rossiya Mudofaa vazirligining bayonotida ta’kidlanishicha, stansiyani Belarus elektr energiyasi bilan ta’minlash rejalashtirilgan.

Urushga yuborilgan Rossiya muddatli harbiy xizmatchilari. Rossiya Mudofaa vazirligi  muddatli harbiy xizmatchilar Ukrainaga yuborilganini kutilmaganda tan oldi — buni xato va kamdan kam hodisa sifatida izohladi: vazirlik vakilining aytishicha, “afsuski, operatsiyada ular ham ishtirok etayotganiga oid bir qancha faktlar” aniqlangan. Askarlarning qarindoshlari bu haqda urushning dastlabki kunidan beri gapirgan, biroq rasmiylar, jumladan, 4-mart kuni Vladimir Putin buni qat’iyan rad etgandi.

Muddatli harbiy xizmatchilar bilan bog‘liq vaziyatni tan olishga Ukrainada asirga tushgan yosh askarlar Rossiya armiyasiga atigi 2021-yilning yozida chaqirilgani haqida gapirgan videoning tarqalishi yordam bergan bo‘lishi mumkin. 9-mart kuni ushbu askarlarning ba’zilari Kiyevdagi matbuot anjumanida qatnashib, unda Rossiya rahbariyatini yolg‘onchilikda aybladi va toki hokimiyat almashmas ekan, Rossiyaga qaytishni istamasligini bildirishdi (bu bayonotlar ixtiyoriy ravishda berilgani yoki yo‘qligini aniqlash imkonsiz).

Rossiya banklaridagi vaziyat. Markaziy bank rossiyaliklarning o‘z hisobvaraqlaridan valyuta yechib olish imkoniyatini keskin cheklab qo‘ydi — olti oy davomida ular hisobidan 10 ming dollardan ko‘p bo‘lmagan mablag‘ni yechib olish mumkin bo‘ladi (turli banklardagi hisob egalari ularning har birida shunchadan olishi mumkin). Qolgan mablag‘larini rossiyaliklar faqat rublda olishi mumkin.