O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “2022—2026-yillarga mo‘ljallangan Yangi O‘zbekistonning taraqqiyot strategiyasi to‘g‘risidagi” farmoni ijrosini ta’minlash maqsadida, 2022—2024-yillarga mo‘ljallangan “Olmaliq KMK” AJ Nodir metallar va qattiq qotishmalar ilmiy ishlab chiqarish birlashmasini rivojlantirish va yangi mahsulotlarni o‘zlashtirish dasturi ishlab chiqildi.
Dasturga muvofiq, mazkur korxonada 4 ta yo‘nalish bo‘yicha jami qiymati 61,52 million dollar bo‘lgan 30 ta loyihalarni amalga oshirish rejalashtirilmoqda. Buning natijasida, qo‘shimcha 3,52 trillion so‘m (2021-yilga nisbatan 10,4 baravar) tovar mahsuloti ishlab chiqariladi va 133,7 million dollar (2021-yilga nisbatan 5,4 baravar) qo‘shimcha eksport hamda 623 ta yangi ish o‘rinlari tashkil etiladi.
Birinchi yo‘nalish — nodir metallardan yuqori qiymatli mahsulotlar ishlab chiqarish bo‘yicha umumiy qiymati 19,75 million dollarlik 11 ta loyiha doirasida ishlar olib borilmoqda. Jumladan, molibden ishlab chiqarishni yiliga 800 tonnadan 1200 tonnaga ko‘paytirish loyihasi (qiymati 0,3 million dollar) bo‘yicha mavjud uskunalarni modernizatsiya qilish va yangilash ko‘zda tutilgan. Bugungi kunda uskunalarni o‘rnatish va inshootlarni rekonstruksiya qilish ishlari 90 foizga bajarilgan. Mazkur loyihani joriy yil aprel oyida ishga tushirish ko‘zda tutilmoqda. Natijada yiliga 17,2 million dollarlik qo‘shimcha 400 tonna molibden ishlab chiqariladi. Ishlab chiqarishdan olinadigan sof foyda esa yiliga 5,0 million dollarni tashkil etadi.
Shuningdek, “Ingichka” konining volfram qoldiqlarini qayta ishlash loyihasi (loyihaning umumiy qiymati 10,5 million dollar) mavjud chiqindilarni qayta ishlash texnologiyasini joriy etish imkoniyatini beradi. Loyihaning birinchi bosqichini joriy yilning iyun oyida foydalanishga topshirish natijasida, volfram metallarini ishlab chiqarish 100 tonnaga (2021-yilda 20,5 tonna), ikkinchi bosqichida (muddati 2023-yilning aprel oyi) 185,0 tonnaga yetkazilishi ta’minlanadi.
Bundan tashqari, nodir metallardan tayyor mahsulotlar ishlab chiqarish bo‘yicha jami 19,05 million dollarlik 9 ta loyihalarning joriy yilning sentabr oyida foydalanishga topshirilishi ta’minlanadi. Buning natijasida, qiymati 31,3 million dollarlik volfram va molibden metallaridan 30 ta import o‘rnini bosuvchi tayyor mahsulot ishlab chiqarish yo‘lga qo‘yiladi.
Ikkinchi yo‘nalish — mis asosida rangli metallarni qayta ishlash bo‘yicha qiymati 15,0 million dollarlik 3 ta loyiha amalga oshiriladi. Buning natijasida yiliga 11,0 ming tonna mis va 4,0 ming tonna rux metallaridan qo‘shimcha 134,0 million dollarlik eksportbop mahsulot ishlab chiqariladi hamda 1,4 trillion so‘mlik mis qotishmalari mahalliylashtiriladi. Jumladan, misdan lenta va listlar ishlab chiqarishni tashkil etish bo‘yicha qiymati 5,1 million dollarlik loyiha 2023-yilning oktabr oyida ishga tushirilishi natijasida, yiliga 10 ming tonna mis qayta ishlanib, qo‘shimcha 45 ta yangi ish o‘rni tashkil etiladi. Ushbu loyihani amalga oshirish bo‘yicha Xitoy va Rossiya davlatlarining bir qator kompaniyalari bilan hamkorlik qilish shartnomalarini rasmiylashtirish rejalashtirilgan.
Shu yo‘nalishda mis qotishmalarini (bronza, latun) ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yish bo‘yicha qiymati 4,96 million dollarlik, yiliga 3,0 ming tonna bronza va latun qotishmalarini ishlab chiqarishga mo‘ljallangan loyiha 2023-yilning noyabr oyida ishga tushirilishi ko‘zda tutilgan. Mazkur loyiha ishga tushirilishi natijasida 60 nafar yoshlar ish bilan ta’minlanadi.
Xuddi shu yo‘nalishda mis va mis qotishmalari (bronza, latun) kukunini ishlab chiqarish loyihasi esa 2024-yilning fevral oyida ishga tushirilishi rejalashtirilgan. Loyihaning umumiy qiymati 2,9 million dollarni tashkil etib, ushbu loyihani foydalanishga topshirish natijasida yiliga 2 ming tonna mis va mis qotishmalari (bronza, latun) kukunlari ishlab chiqariladi va 20 ta yangi ish o‘rni yaratiladi. Hozirda loyihani amalga oshirish bo‘yicha Rossiya, Janubiy Koreya va Germaniya davlatlarining kompaniyalari bilan ishlab chiqarish texnologiyasi va uskunalar yetkazish masalalari yuzasidan muzokaralar olib borilmoqda.
Uchinchi yo‘nalish — ilmiy ishlanmalarga asoslangan texnologiyalarni joriy etish bo‘yicha umumiy qiymati 8,2 million dollar bo‘lgan 9 ta loyihalar amalga oshiriladi. Ushbu loyihalarning amalga oshirilishi natijasida, yiliga 10,0 tonna uskunalarni yemirilishdan saqlovchi qoplamalar ishlab chiqarish hamda metallurgiya chiqindilaridan yiliga 3,0 tonna kobalt oksidi va 3,0 tonna indiy va nikel ajratib olinishi ta’minlanadi.
Ushbu loyihani amalga oshirishda Janubiy Koreyaning Kiram nodir metallar ilmiy ishlab chiqarish instituti bilan zamonaviy labaratoriya uskunalari bilan jihozlash bo‘yicha shartnomalar imzolandi.
Shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining Umumiy anorganik va kimyo instituti bilan qo‘shma ilmiy tekshirish laboratoriyasi tashkil etiladi. Bu maqsadlar uchun 1,2 milliard so‘m mablag‘ ajratish va ilmiy ishlar olib borish uchun yo‘l xaritalarini tuzish rejalari kelishib olindi.
To‘rtinchi yo‘nalish — foydalanilmayotgan ishlab chiqarish maydonlarida yangi quvvatlarni tashkil etishga oid qiymati 18,55 million dollarlik 7 ta loyihalarning amalga oshirilishi natijasida qo‘shimcha 313 ta yangi ishchi o‘rni yaratiladi.
Jumladan, mazkur yo‘nalishda keramik mahsulotlar ishlab chiqarishni kengaytirish loyihasi bo‘lib, birinchi bosqichida joriy yilning sentabr—oktabr oylarida barcha zaruriy texnologik uskunalar o‘rnatiladi. Keramik mahsulotlarni ishlab chiqarish 1,5 ming tonnagacha yetkaziladi. 2023-yilning mart oylarida ishlab chiqarish quvvatining 10 ming tonnaga yetkazilishi ta’minlanadi.
Yangi turdagi mahsulotlarni ishlab chiqarishga yo‘naltirilgan 4 ta loyiha doirasida 4,75 million dollarlik investitsiyalar o‘zlashtirilib, qo‘shimcha 85 ta ish o‘rni yaratiladi.
Ushbu loyihalar doirasida uskunalarni yetkazib berishga shartnomalar tuzish bo‘yicha Rossiya, Germaniya, Xitoy va Tayvan davlatlari kompaniyalari bilan muzokaralar olib borilmoqda.
Dasturni amalga oshirish natijasida, 2024-yilga kelib bir qator yo‘nalishlarda yuqori samaradorlikka erishiladi.
Jumladan, sanoat mahsuloti ishlab chiqarish 3,9 trillion so‘mni tashkil etadi. O‘sish sur’ati esa 10,4-martaga oshadi. 164,2 million dollarlik eksport amalga oshirilib, o‘sish sur’ati 5,4 baravarga yetkaziladi. Mahalliylashtirish dasturi bo‘yicha 132 ta loyiha o‘zlashtirilib, o‘sish sur’ati 4,1 martaga yetkazilishi kutilmoqda. Yana bir muhim jihat 1301 ta yangi ish o‘rinlari yaratilishi ko‘zda tutilgan.
Ma’lumot sheriklik huquqi asosida tayyorlandi.
Izoh (0)