O‘zbekistonlik olimlar sigir va echkilarni ZF-UZ-VAC2001 vaksinasi bilan emlash orqali koronavirusga qarshi neytrallashtiruvchi antikorlari bo‘lgan sutni ishlab chiqqani to‘g‘risida xabar berilgandi. Innovatsion rivojlanish vazirligining ma’lum qilishicha, immun sutini olish loyihasi Xalqaro molekulyar allergologiya markazi hamda Avstriyaning Vena Tibbiyot universiteti bilan hamkorlikda amalga oshirmoqda.
Ma’lum qilinishicha, Xalqaro molekulyar allergologiya markazining Biotexnologiyalar va komparativ tibbiyot sohasidagi olimlar jamoasi ZF-UZ-VAC2001 O‘zbekiston—Xitoy vaksinasi bilan emlangan sigirlarning immun sutidan tajriba namunalari olgan. Olingan immun suti koronavirusga qarshi antitanachalarga ega bo‘lib, SARS-CoV-2 virusini odam hujayrasidagi APF-2 retseptori bilan bog‘lanishini neytrallashtirish xususiyatiga ega, bu virusning inson hujayrasiga kirishi va ko‘payishiga to‘sqinlik qiladi.
Ta’kidlanishicha, kelajakda mazkur immun suti va undan olingan mahsulotlar sanoat darajasida ishlab chiqarishga tavsiya etilishi mumkin.
Xalqaro molekulyar allergologiya markazi hamda Qoraqalpog‘iston Respublikasida faoliyat yuritayotgan “PanayevFarms” FX kompaniyasi o‘rtasida tuzilgan hamkorlik shartnomasiga ko‘ra, hozirda 31 bosh simmental (govmish) nasldor sigirlar hamda Avstriya va Germaniyadan olib kelingan Golshtin zotli sigirlar ZF-UZ-VAC2001 vaksinasining 3 dozasi bilan to‘liq emlangan.
“Bo‘g‘ozlik davrida ZF-UZ-VAC2001 o‘zbek-xitoy vaksinasi bilan emlangan sigirlarning og‘iz sutida SARS-CoV-2 virusiga qarshi tanachalar maksimal darajada bo‘lishi olimlar tomonidan tasdiqlandi. Yanvar oyining oxirida sigirlar bolalay boshladi. Og‘iz suti va sutdan olingan tajriba namunalari ustida keyingi klinik-laboratoriya tadqiqotlari davom ettirilyapti. Mazkur tadqiqot haqida maqola xalqaro ilmiy jurnallarga jo‘natildi va biologiya bo‘yicha ilmiy maqolalar e’lon qilinadigan BioRxiv portaliga joylashtirildi”, — deyiladi xabarda.
Bundan tashqari, O‘zbekiston davlat standartlariga rioya etgan holda uzoq muddatli pasterizatsiya jarayoni sutning barcha xususiyatlarini, jumladan, antitanachalarning neytrallashtiruvchi faolligini saqlab qolgan. Kelajakda immun suti va undan olinadigan mahsulotlar sanoat darajasida ishlab chiqarishga tavsiya etilishi mumkin. Immun sutidan tashqari, olingan xomashyodan so‘riladigan tabletkalar hamda vanil, yalpiz, limon mazali og‘iz bo‘shlig‘iga sepiladigan spreylar ishlab chiqarish rejalashtirilgan. Olingan mahsulot aholini ommaviy passiv immunizatsiya qilish uchun qo‘llanilishi ko‘zda tutilgan.
Harvard Medical School olimlarining tadqiqotlari natijalariga ko‘ra, sigirlarning IgG immunoglobulin konsentrati inson oshqozonidagi hazm qilish jarayonlarida barqarorligi yo‘qotmaydi hamda spetsifik bog‘lovchi va neytrallovchi xususiyatlarini saqlab qoladi. Olingan mahsulot qo‘shimcha hazm qiluvchi dori vositalarini qabul qilishni yoki oshqozonda eriydigan kapsulalar shaklida ishlab chiqarishni talab etmaydi.
Eslatib o‘tamiz, 2021-yilning avgustida o‘zbekistonlik olimlar pomidordan foydalanib, COVID-19 infeksiyasiga qarshi vaksina ishlab chiqqandi. “Bu pomidorni iste’mol qilsak, u oshqozonimizda parchalanib, antitanachalar hosil qiladi. O‘zbekistonda uchrayotgan koronavirusni olib, toj qismini klonlab, o‘simlik hujayrasiga kiritdik. Tekshirib ko‘rdik, o‘simlik hujayrasida chindan ham vaksina ajralmoqda”, — deygan edi o‘shanda mutaxassis.
Izoh (0)