Bugun biror blogerning yozganlarida Karl ismli noma’lum qahramonga murojaat uchrasa, bu yerda kinoya, hayrat, hayajon, luqma borligini yaqqol sezamiz. Uznetda bu qahramon qatnashgan memlar kamroq. Bizda u, asosan, matnda ko‘proq eslanadi. Internetning ingliz va rus tilli foydalanuvchilari orasida esa Karl qatnashgan memlar ancha mashhur. Xo‘sh, u kim? Nimaga unga murojaat qilinadi?
Keyinchalik memga aylangan sujetda ikki qahramon bor: Rik Grayms ismli ota va uning Karl ismli o‘spirin o‘g‘li. Serialning uchinchi faslidagi bir epizodda Rik Grayms o‘g‘lining sukut saqlab turganidan xotini tug‘uruq payti vafot etganini anglaydi va ingrab-o‘kirib, bir necha marta o‘g‘lining ismini aytadi va oxiri hushidan ketadi. Bu aslida filmning eng qayg‘uli, tragedik sahnasi.
Dastlab ota va o‘g‘ilning suhbati lavhasini video ko‘rinishida mashhur qilishga urinishadi. Lekin bu variant unchalik shuhrat qozonmaydi. Shundan so‘ng film muxlislari ushbu dramatik sahnani o‘zlaricha talqin qilib, u orqali kulgili sujetlar yaratishadi. 2013-yili bir yumoristik sayt ana shunday hajvlardan iborat “Rik Graymsning eng yaxshi hazillari” nomli to‘plam e’lon qiladi. Unda serialdagi ana shu kadr umuman boshqa ma’noda, yumoristik mazmunda talqin qilinadi. Mem qolipi bunday: ota nimanidir kuyunib tushuntiradi, o‘g‘il esa sukut saqlab turaveradi. Shundan so‘ng ota so‘nggi iborani hayajon bilan takrorlaydi va oxirida “Karl!” deb o‘g‘liga murojaat qiladi. Ana shu qolip keyinchalik turfa xil memlar yaratilishiga asos bo‘ldi.
Memlarning turlari juda ko‘p. Eng ko‘p tarqalgan bir variantga ko‘ra, o‘g‘il nimadandir norozi bo‘ladi, ota esa bu norozilikni aylanib o‘tish payida: bizning paytlarda falon edi, piston edi...
Masalan:– Dada, televizorning pulti buzilib qoldi. Pult olib bering.
– Karl, men yoshlik paytimda butun oila uchun pult vazifasini bajargan edim. Butun oila uchun, Karl!
***– Dada, hamma o‘rtoqlarimda telefon bor. Menga ham telefon olib bering.
– Karl, men sendek paytimda ikkita stakanchani olib, tagini teshib, o‘rtasidan ip o‘tkazib bog‘lardim. Narigi xonadagi o‘rtog‘im bilan shu orqali gaplashardim. Stakanchalar orqali gaplashardim, Karl!
Keyinchalik har qanday jumla oxiriga “Karl!” murojaatini qo‘yish urf bo‘ldi. Bu usuldan reklamachilar, blogerlar va hatto siyosatchilar ham foydalandi.
Ushbu murojaat shakli Sovet davrida ishlangan “Siz bilgan Myunxauzen” filmidan olingan degan qarash ham bor. Lekin buning ehtimoli juda kam.
Quyida o‘zbek blogerlarining Karlga murojaatlaridan misollar keltiramiz:
Baraka topgurlar, xuddi shu telefonning asosiy IMEI raqami kimning nomiga rasmiylashtirilgani bazada ko‘rinib turibdi-ku, yana o‘sha odamni ovora qilishni nima keragi bor, onlayn o‘tsa bo‘lmaydimi, desam, “yo‘q, bo‘lmaydi, ofisimizga o‘zi telefonni ko‘tarib kelsin” deyishdi. Tashqarida XXI asr, Karl!
Ushbu jurnalda kulgili maqolalar ko‘p, lekin eng zo‘ri, Joan Robinsonga tegishli. Maqola sarlavhasi: “Koreya mo‘jizasi“. Lekin bu yerda gap Janubiy Koreya haqida emas, Shimoliy Koreya haqida.
Shimoliy Koreyaning iqtisodiy mo‘jizasi, Karl!
Bizni dunyo e’tirof etyapti, Karl!Ma’lumot o‘rnida, axborotlar boshqariladigan yuzlab, balki minglab xodimlar ishlaydigan va katta mablag‘ sarflanadigan sakkizta mamlakat bor. AQSh, Rossiya, Xitoy, Misr, Eron, Isroil, Saudiya Arabistoni, Suriya orasida O‘zbekistonni uchratmaysiz. Sababi biznikilar trollarni “suv tekinga” ishlatishadi. (Miyani ishlashini qara, Karl!)
“Fayzbog‘”
Bir vaqtlar bir hokim bilan gaplashganimda nima degan edi aytaymi: “Mana, prokurorlar ham sektor tizimi bo‘lgani uchun bizga (hokimlarga) bo‘ysundirib berildi. Avvallari bir chekkada o‘tirib olib, sasitib o‘tirardi protest kiritib. Hozir ayrim jurnalistlar bor shunaqa” deydi, qarang! Saviyani qara, Karl!
Avstraliyaning Adelaida shtatining Mitchem shaharchasi meri (hokimi) Xizer Xolmsga qarshi. Ishxonasining oshxonasidan foydalanib, o‘g‘lini tug‘ilgan kuniga tort pishirib bergani uchun xizmat tekshiruvi belgilanibdi. Shunchaki hokimiyat oshxonasidan shaxsiy manfaati uchun foydalangani uchun, Karl!
Qoyil! Bizdaqasi Yer yuzida topilmasa kerak. O‘zimizda chiqarilgan mashina Qirg‘iziston orqali keladi. U matoh qurg‘ur aslida qo‘shnilarga eksport qilingan. Uni xarid qilganlar ustiga narx qo‘yib, o‘zimizga olib kirib sotganda ham o‘rnatilgan narxlardan arzonga tushyapti. Tasavvur qilyapsanmi, Karl?!
Orif Tolib tayyorladi
Izoh (0)