Yasmiqning ko‘pchilikka noma’lum foydali xususiyatlari

Yasmiq no‘xat va yashil no‘xatning yaqin qarindoshi hisoblanadi. Boshqa dukkaklilar singari o‘simlikka asoslangan oqsilning ta’sirchan porsiyasini o‘z ichiga oladi, bu ayniqsa, vegetarian odamlar uchun muhimdir. Ratsionda oqsil yetishmasligi immunitet tizimini zaiflashtirishi, mushaklarning massasini kamaytirishi va teri, suyaklar, biriktiruvchi to‘qimalar va miyaning sog‘lig‘iga putur yetkazishi mumkin. Yasmiq tarkibidagi oqsil miqdori yuqori bo‘lishiga qaramay, o‘simlik mahsulotidagi oqsil nuqsonli ekanligini unutmaslik kerak. Ya’ni barcha muhim aminokislotalarni olish uchun ratsionda bir nechta o‘simlik oqsillari manbalarini birlashtirish kerak.

Bundan tashqari, yasmiq tarkibida juda ko‘p kletchatka – murakkab uglevod mavjud bo‘lib, u faqat kimyoviy tuzilishi bo‘yicha boshqa uglevodlarga o'xshaydi. Kletchatka oshqozon va ingichka ichakda hazm bo‘lmaydi, oshqozon-ichak traktini saqlashda va vaznni nazorat qilishda muhim rol o‘ynaydi. Butun oshqozon-ichak traktidan o‘tib, devorlardan hazm bo‘lmagan oziq-ovqat qoldiqlarini olib tashlaydi, toksinlarni o‘zlashtiradi va bularning barchasini tanadan chiqarib tashlaydi, peristaltikani rag‘batlantiradi. Ichaklarni oziq-ovqat qoldiqlari va toksik moddalardan tozalash orqali kletchatkalar butun tanani tozalaydi. Yetarli darajada iste’mol qilinmasa, qoldiq massalari ichaklar orqali aylanib o‘tadi, uning devorlariga joylashadi va qon oqimiga singib, boshqa organ va tizimlarni zaharlaydi.

Yasmiqni ratsionga qo‘shishning yana bir sababi ularning yuqori antioksidant qiymatidir. Bu dukkaklilar polifenollarga boy, kuchli o‘simlik birikmalari bo‘lib, ular organizmdagi oksidlovchi stressni sekinlashtiradi, yallig‘lanish va surunkali kasallik xavfini kamaytiradi. Antioksidantlar bilan kurashadigan erkin radikallar erta qarishning asosiy sabablaridan biri sifatida tan olingan. Shuning uchun yasmiq nafaqat terining, balki butun organizmning yoshligini saqlashda ajoyib yordamchidir.

Yasmiq rangi va ta’mi bilan bir-biridan farq qiladigan turli xil navlarda bo‘ladi. Oziq moddalar miqdori jihatidan barcha turdagi yasmiqlar taxminan bir xil, ammo yashil yasmiqda ko‘proq oqsil va kalsiy bor, ular qizil rangga qaraganda yaxshiroq, tarkibida ko‘p kletchatka mavjud bo‘lgan qobiqni saqlaydi. Qizil yasmiq temir va kaliy miqdori bo‘yicha rekord o‘rnatadi. Ushbu moddalar to‘g‘ri oqsil almashinuvi, shuningdek, qondagi gemoglobin darajasini nazorat qilish uchun zarurdir. Ammo qora yasmiq E vitamini va sinkning asosiy qismini ta’minlashi mumkin. Bu ikki moddaning tandemi endokrin, reproduktiv va asab tizimlarining ishlashiga foydali ta’sir ko‘rsatadi.