Inauguratsion 1896 va 1932-yillarni hisobga olmasa futbol barcha Olimpiya o‘yinlarining ajralmas qismi bo‘lib kelmoqda. Vengriya va Buyuk Britaniya hozirgacha Olimpiya futbolining eng muvaffaqiyatli mamlakatlari bo‘lib turibdi. Ularning hisobida 3 tadan oltin medal mavjud. Argentina, SSSR, Urugvay va Braziliya 2 martadan Olimpiada birinchiligini qo‘lga kiritgan.
Jahon Chempionatiga to‘g‘ridan to‘g‘ri raqobatdan qochish maqsadida Olimpiya o‘yinlari futboli turli qoida va holatlar bilan cheklanadi. Avvaliga faqat havaskorlar Olimpiya ruhiga ko‘ra o‘z xalqlari nomidan qatnashar edi. Lekin 1984-yilda barchasi o‘zgarib ketdi, endi o‘yinlarga professional futbolchilar jalb etila boshlandi. 1992-yilda yosh bilan bog‘liq cheklov qo‘yildi, musobaqada 23 yoshgacha bo‘lgan futbolchilar ishtirok etishiga ruxsat berildi. 1996-yilda Olimpiadaning futbol terma jamoalariga 23 yoshdan katta uch nafardan ortiq bo‘lmagan o‘yinchilarni olish imkoniyati berildi.
Doimiy o‘zgarishlarga qaramasdan ba’zi afsonaviy futbolchilar o‘yinlarda ishtirok etgan va hatto orzudagi medallarni qo‘lga kiritgan. Quyida o‘sha futbolchilar haqida so‘z boradi.Samyuel Eto’O (Kamerun) — 2000
Samyuel Eto’O bekorga 4 marta Afrikaning eng yaxshi futbolchisi bo‘lmagan. Eto’O o‘z vaqtida dunyoning eng yaxshi hujumchisi bo‘lgan, 1997-yilda 15 yoshida Kamerun terma jamoasida debyut qilgan.
Eto’O Avstraliyada o‘tkazilgan 2000-yilgi yozgi Olimpiya o‘yinlari oltin medaliga ega chiqqan “yengilmas sherlar”ning bir qismi bo‘lgan. Kamerun bilan birgalikda 2000 va 2002-yilgi Afrika Millatlar Kubogini qo‘lga kiritgan. Undan tashqari Samyuel Afrika Millatlar Kubogi musobaqasining eng yaxshi to‘purari (18 ta gol) hisoblanadi.Neymar (Braziliya) — 2016
2016-yilgi yozgi Olimpiadada Braziliyada o‘tkazildi va mezbon jamoa mamlakat yulduzi Neymarni tarkibga jalb qildi. Futbolchi 23 yoshdan katta o‘yinchilardan biri edi. Qoyilmaqom hujumchiga bildirilgan ishonch o‘zini oqladi, Braziliya oltin medalni qo‘lga kiritdi.
Neymar musobaqada 4 ta gol muallifiga aylangan. Yarim finalda Gonduras darvozasiga ikkita va finalda Germaniyaga bitta gol urgan. O‘yin 1:1 hisobi bilan tugagan va penaltilar seriyasida hal qiluvchi penaltini Neymarning o‘zi amalga oshirib, Braziliyaning 5:4 hisobidagi g‘alabasiga hissa qo‘shgan.Dani Alves (Braziliya) — 2021
Yana bir Braziliya vakili. Dani Alves 38 yosh-u 93 kunlik vaqtida Olimpiya o‘yinlari futbol musobaqasida oltin medalni qo‘lga kiritgan eng yoshi katta futbolchiga aylandi. U barcha 6 o‘yinda ishtirok etdi (barchasida 90 daqiqadan) va bitta golli uzatmaga mualliflik qildi.
Bu uning faoliyatidagi 43-sovrin edi (rekord). 38 yoshli futbolchining hisobida Braziliya terma jamoasi bilan erishilgan ikkita Amerika Kubogi va ikkita Konfederatsiyalar Kubogi sovrini mavjud. Undan tashqari Shimoliy-sharq Kubogi, San-Paulu shtati chempionati, Klublar o‘rtasidagi Jahon chempionati va Chempionlar Ligasi (uch martadan), UEFA Kubogi (ikki marta), UEFA Superkubogi (to‘rt marta), olti karra Ispaniya chempionligi, Italiya chempionligi, ikki marta Fransiya chempionati, besh marta Ispaniya Superkubogi, ikki marta Fransiya Superkubogi, besh marta Ispaniya Kubogi, Italiya Kubogi, Fransiya Kubogi va Fransiya Liga Kubogini qo‘lga kiritgan. Alves U-20 Jahon chempionati sovriniga ham ega chiqqan.Lev Yashin (SSSR) — 1956
Futbol tarixidagi eng yaxshi darvozabon Lev Yashin 1954-yilda terma jamoaga chaqirilgan. Oradan ikki yil o‘tib, terma jamoa bilan ilk sovrinini qo‘lga kiritgan. 1956-yilda Sovet Ittifoqi yozgi Olimpiya o‘yinlari oltin medali sohibiga aylangan.
Lev Ivanovich XX asrning eng yaxshi darvozaboni deb topilgan va 1963-yilda qo‘lga kiritgan “Oltin to‘p”i tufayli ushbu sovringa ega chiqqan yagona darvozabon bo‘lib turibdi.Ferens Pushkash (Vengriya) — 1952
Yana bir afsona Ferens Pushkash tarixdagi eng yaxshi futbolchilardan biri hisoblanadi. Vengriya terma jamoasi safida Pushkash xalqaro miqyosda 85 o‘yinda 84 ta gol urgan.
1952-yil yozgi Olimpiadaning futbol musobaqasi Vengriya futboli hukmronligi davriga to‘g‘ri kelgan. O‘sha vaqtlarda Aranycsapat (“Oltin jamoa”) asosiy planga chiqqan edi. Vengriya 1952-yilgi o‘yinlarda yo‘lidan chiqqan barcha jamoa ustidan g‘alaba qozongan. Jumladan, chorak finalda Turkiyani 7:1, yarim finalda Shvetsiyani 6:0 hisobida mag‘lub etgan. Final bosqichida Yugoslaviyani 2:0 hisobida taslim etib, osongina oltin medalga ega chiqqan. Pushkash musobaqada 4 ta gol urgan (Turkiyaga 2 ta, Shvetsiya va Yugoslaviyaga bittadan).Lionel Messi (Argentina) — 2008
Lionel Messining ushbu ro‘yxatda bo‘lishiga shubhalar bormidi? 21 yoshli futbolchi 2008-yilda Argentinaga ketma-ket ikkinchi Olimpiada oltin medalini qo‘lga kiritishga yordam bergan. Argentina o‘zi ishtirok etgan barcha 6 o‘yinda g‘alaba qozongan, 11 ta gol urib, 2 ta golni o‘z darvozasidan olib chiqqan.
Messi ushbu musobaqada o‘z hisobiga 2 ta gol yozdirib qo‘ygan (guruh bosqichida Kot-d’Ivuar va chorak finalda Niderlandiya darvozasini ishg‘ol qilgan). Natijada Lionel musobaqaning eng yaxshi futbolchisi nomiga sazovor bo‘lgan, Argentina esa Olimpiada o‘yinlarida ketma-ket 12 marta g‘alaba qozonib (2004-yilda 6 ta, 2008-yilda ham 6 ta o‘yinda) musobaqa rekordini qayd etgan.
Izoh (0)