Noyabr o‘rtalarida O‘zbekiston prezidentining topshirig‘iga asosan birinchi marotaba O‘zbekiston milliy atlasi yaratilgani to‘g‘risida xabar berilgandi. 27-dekabr kuni AOKAda Kadastr agentligi mutasaddilari ishtirokida o‘tkazilgan matbuot anjumanida milliy atlas nashr etilgani ma’lum qilindi.
Ma’lum qilinishicha, O‘zbekiston milliy atlasi 416 ta xaritalarni o‘zida jamlagan 2 jilddan iborat bo‘lib, O‘zbekistonning barcha sohalarini kartografik va matnli ko‘rinishda tavsiflovchi fundamental ilmiy-ma’lumotnoma asari hisoblanadi.
Milliy atlasning 1-jildi 3 ta asosiy va 11 ta kichik bo‘limdan iborat, unda O‘zbekistonning “Tabiiy-geografik o‘rni va umumiy xususiyatlari”, “Tabiiy sharoiti va tabiiy resurslari”, “Ekologiya va atrof-muhit muhofazasi” sohalari aks ettirgan 205 ta xarita mavjud. 2-jildi esa 5 ta bo‘lim va 11 ta kichik bo‘limdan tashkil topgan bo‘lib, O‘zbekistonning ”Umumiy xususiyatlari“, “Aholisi”, “Ijtimoiy sohasi” “Iqtisodiyoti” “Tarixi” sohalari aks ettirgan 211 ta xaritadan tashkil topgan.
O‘zbekiston Milliy atlasini yaratish bo‘yicha amalga oshirilgan ishlar
O‘zbekiston Milliy atlasini yaratish ishlari 2018-yilda, O‘zbekiston prezidentining topshirig‘iga binoan (2017-yil 23-dekabrda o‘tkazilgan yig‘ilish bayoni 12-bandi) va Vazirlar Mahkamasining 2018-yil 15-martdagi 204-f-son farmoyishiga asosan boshlangan.
Vazirlar Mahkamasining farmoyishi bilan tasdiqlangan atlasni yaratish bo‘yicha tahrir hay’ati a’zolari va atlasni yaratishda ishtirok etadigan vazirlik va idoralar bilan birgalikda Kadastr agentligi tomonidan O‘zbekiston milliy atlasi konsepsiyasi ishlab chiqilgan va tasdiqlangan.
Atlasni yaratishga “Kartografiya” davlat ilmiy-ishlab chiqarish korxonasi mas’ul etib belgilandi.
Milliy atlasni yaratish jarayonlari
Atlasni yaratishda chet el, xususan, Belarus, Janubiy Koreya, Qozog‘iston, Ozarbayjon, Rossiya va Ukraina davlatlari tajribalaridan, “Kartografiya” korxonasi tomonidan yaratilgan “O‘zbekiston geografik atlasi”dan, shuningdek, ko‘plab tarixiy, ilmiy statistik materiallar va 30 dan ortiq vazirlik-idoralarda mavjud ma’lumotlar o‘rganilgan. Milliy atlasdagi kartografik va statistik ma’lumotlar, ularning dizaynini yaratishda esa eng so‘nggi rusumdagi zamonaviy kompyuter texnikalari, ArcGIS va Freehend kabi dasturiy ta’minotlardan foydalanilgan.
Yaratilgan xaritalar “Kartografiya” davlat ilmiy ishlab chiqarish korxonasida mavjud matbaachilik uskunalarida 200 nusxada nashr etilgan.
Atlasni yaratishdan ko‘zlangan asosiy maqsadlar:
- atlasda jamlangan ma’lumotlar davlat hokimiyati va mahalliy o‘zini o‘zi boshqarish organlari, tadbirkorlik subyektlari va O‘zbekiston hamda chet el fuqarolarini davlat to‘g‘risidagi rasmiy va umume’tirof etilgan ilmiy ma’lumotlar tizimi bilan tanishtiradi hamda ilmiy-tadqiqotlar olib borishga, kelajak avlodlarga O‘zbekistonning tarixi va bugungi kundagi geografiyasi, tabiati, tabiiy resurslari, aholisi, ijtimoiy sohalari, iqtisodiyoti, ekologik holati va madaniyati to‘g‘risidagi ma’lumotlarni yetkazish;
- kartografik shaklda O‘zbekistonning hududi, uning ma’muriy-hududiy tuzilishi, iqtisodiy, madaniy, tarixiy, ekologik, ta’lim va boshqa ahamiyatga ega bo‘lgan umumdavlat va mintaqaviy dasturlarni ishlab chiqarishda kerakli ma’lumotlarni taqdim etish;
- dunyoda O‘zbekiston haqidagi bilimlarni oshirish, O‘zbekiston bilan xorijiy davlatlar o‘rtasidagi ijtimoiy-siyosiy, madaniy, amaliy va boshqa sohalardagi hamkorlikni hamda turizmni rivojlantirish.
O‘zbekiston Milliy atlasi 416 ta xaritani o‘zida jamlagan 2 ta jilddan iborat fundamental ilmiy-kartografik asar bo‘lib, unda O‘zbekiston Respublikasining ma’muriy chegarasiga kiruvchi barcha hududlarning tabiiy-geografik o‘rni va umumiy xususiyatlari, tabiiy sharoiti va tabiiy resurslari, ekologiya va atrof-muhit muhofazasi, aholisi, ijtimoiy va iqtisodiyot sohalari hamda tarixiga oid ma’lumotlar mujassamlashgan. Ular asarda diagrammalar, shartli belgilar, illyustratsiya, kartografik va matnli ko‘rinishda tavsiflanadi. Har ikkala jilddan geografik obyektlar nomlari ko‘rsatkichlari va terminlar lug‘ati ham joy olgan.
O‘zbekiston milliy atlasining 1-jildi 3 ta asosiy va 11 ta kichik bo‘limdan iborat bo‘lib, O‘zbekiston Respublikasining “Tabiiy-geografik o‘rni va umumiy xususiyatlari”, “Tabiiy sharoiti va tabiiy resurslari”, “Ekologiya va atrof-muhit muhofazasi” sohalari aks ettirgan 205 ta xaritalardan tashkil topgan.
O‘zbekiston Milliy atlasining 2-jildi 5 ta bo‘lim va 11 ta kichik bo‘limlardan tashkil topgan bo‘lib, O‘zbekiston Respublikasining ”Umumiy xususiyatlari“, “Aholisi”, “Ijtimoiy sohasi” “Iqtisodiyoti” “Tarixi” sohalari aks ettirgan 211 ta xaritadan tashkil topgan.
Atlasda to‘plangan O‘zbekiston Respublikasi to‘g‘risidagi xilma-xil ma’lumotlar ilmiy izlanishlarga, yangi bilimlarni egallashga, ma’lumotlarni yangi avlodlarga yetkazishga, O‘zbekiston fuqarolarining milliy va davlatga oid ongini shakllantirishga, ilmiy tadqiqotlar va ta’limni rivojlantirishga, turli tashkilotlarning amaliyotida qo‘llashga, shuningdek xalqaro miqyosda O‘zbekiston Respublikasi to‘g‘risidagi bilimlarni tarqatish va O‘zbekiston Respublikasining kartografiya sohasidagi imijini yanada oshirishga xizmat qiladi.
Izoh (0)