Qirg‘iziston sobiq prezidenti Asqar Akayevga Qumtor bo‘yicha yangi ayblovlar qo‘yildi

Qirg‘izistonda sobiq prezident Asqar Akayevga Qumtor oltin koni bo‘yicha yangi ayblovlar qo‘yildi. Bu haqda Qirg‘iziston Milliy xavfsizlik davlat qo‘mitasi (GKNB) matbuot xizmatiga tayanib, “Interfaks” xabar berdi.

Gap 1992-yilda “Kameko” kompaniyasi bilan bosh shartnomani tuzishda va 2003-yilda “Qumtor” loyihasini qayta shakllantirishda yo‘l qo‘yilgan qonunbuzarliklar haqida ketmoqda.

GKNB ma’lumotlariga ko‘ra, Akayev sodir etilgan jinoyatlardagi aybini to‘liq tan olgan va tergov bilan faol hamkorlik qilmoqda. Uning Bishkek shahriga kelishi, so‘ng Qirg‘izistonni yana tark etishi tergovchi bilan oldindan kelishilgan edi.

Jinoyat ishi bo‘yicha tergov harakatlari davom ettirilib, “Qumtor” loyihasini amalga oshirish bilan bog‘liq jinoyatlarning boshqa holatlari aniqlanmoqda, deyiladi xabarda.

14-dekabr kuni Akayev GKNB so‘rog‘idan o‘tish uchun Bishkekka kelgandi, 20-dekabr kuni u Moskvaga qaytdi. O‘sha kuni uning safdoshi Bekbo‘lat Talgarbekov Akayevga nisbatan Qumtor oltin koni bilan bog‘liq korrupsiya ayblovlari olib tashlangani haqida gapirdi.

Asqar Akayev 1990-yildan 2005-yilgacha dastlab Qirg‘iziston SSR, so‘ng Qirg‘iziston Respublikasi prezidenti bo‘lgan. 2005-yilda to‘qnashuvlar va prezident qarorgohining qirg‘in qilinishi voqealari hamrohlik qilgan “Lolalar inqilobi” deb nomlangan davrda Qirg‘iziston prezidenti lavozimidan chetlatilgan, so‘ng u Rossiyaga qochib ketgan.

Akayev shu yilning 2-avgustida Bishkekka kelgandi. Respublika Milliy xavfsizlik davlat qo‘mitasida “Qumtor” ishi bo‘yicha so‘roq qilinganidan so‘ng u qo‘yib yuborildi. Oradan bir hafta o‘tib Akayev Moskvaga qaytib ketdi.

Avvalroq GKNB Akayevni 1992-yilda Qumtor loyihasi bo‘yicha bosh kelishuv, 1994-yilda unga o‘zgartirish kiritish, shuningdek, 2003-yilda “Kameko” kompaniyasi bilan bosh shartnomani qayta tuzish ishi bo‘yicha sobiq yuqori martabali amaldorlar bilan bir qatorda jinoiy ishiga jalb etgandi.

Oltin zaxirasi 700 tonnaga baholanayotgan Qumtor koni bo‘yicha ish konni qazish huquqini 1992-yilda tendersiz qo‘lga kiritgan Kanadaning “Kameko” kompaniyasi bilan bog‘liq. Mamlakat huquq-tartibot idoralari kelishuvni Qirg‘iziston uchun noqulay, deb hisoblamoqda. 2003-yildagi bitim ham korrupsiyaga uchragan, deb hisoblanadi, chunki “Kameko” bilan bosh kelishuvni qayta tuzish natijasida Qirg‘izistonning qo‘shma korxonadagi ulushi 25,7 foizga kam baholangan.