“Katta-katta hokimlarni javobgarlikka tortsangiz, sizni hurmat qilishni boshlayman”. Mirziyoyev yer ajratishdagi korrupsiya holatlari yuzasidan bosh prokurorga yuzlandi

Shavkat Mirziyoyev huzurida yer hisobi va davlat kadastrlarini to‘liq shakllantirish, sohaga raqamli texnologiyalarni joriy etish masalalari yuzasidan kengaytirilgan yig‘ilish o‘tkazildi.

Keskin tanqidiy ruhda o‘tgan yig‘ilishda yangi tashkil etilgan Kadastr agentligi tomonidan yerlarni yalpi xatlovdan o‘tkazish va elektron ro‘yxatga olish ishlarining borishi, xatlov jarayonida aniqlangan muammolar, yer ajratish va hisobini yuritishdagi korrupsiya holatlari e’tibor markazida bo‘ldi.

Xususan, Shavkat Mirziyoyev Respublika bo‘yicha 30 mingta fermer va dehqonlarga ajratilgan yer hujjatga nisbatan 67 ming gektar ko‘pligi aniqlanganini tanqid qildi va bu holat korrupsiya bilan bog‘liqligini ta’kidladi.

“Hammasi poraxo‘rlik. Hech kim bir gektar, bir sotix yerni bekorga bermaydi-ku. Ayniqsa, 28 ming gektar yer maydoni hokim qaroriga nisbatan 234 ming gektarga kam bo‘lsa.

Bundan tashqari, yo‘l, elektr, gaz ta’minoti, suv xo‘jaligi, obodonlashtirish obyektlari, ko‘p qavatli uylarga tutash hududlar kadastrida ham ko‘plab muammolar mavjud.

Hokim va prokurorlar buning orqasida aniq pora va korrupsiya turibdi. Bosh prokuror buni yoqadimi-yoqmaydimi hammaga aytishi kerak. Pora turibdi. Bizda Konstitutsiyaga ko‘ra korrupsiyaga qarshi kurashadigan eng katta (organ) Bosh prokuratura. Konstitutsiyaviy burchi bular. O‘rtoq Yo‘ldoshev shuni hammaga qattiq aytishi kerak. Buni orqasida pora turibdi, korrupsiya turibdi.

Faqat majlis o‘tkazaverish emas, katta-katta hokimlarni jinoiy javobgarlikka tortsangiz, men sizni hurmat qilishni boshlayman”, — deydi davlat rahbari.

2020-yil 7-sentabrda “Yer hisobi va davlat kadastrlarini yuritish tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” prezident farmoni imzolangan edi. Unga muvofiq, O‘zbekiston Davlat soliq qo‘mitasi huzurida Kadastr agentligi tashkil etildi. Farmonda ko‘plab yangiliklar qatori davlat kadastrlari obyektlarini xatlovdan o‘tkazish va Milliy geoaxborot tizimiga kiritish vazifasi ham belgilangandi.

Shunday qilib, O‘zbekiston tarixida ilk bor qishloq xo‘jaligi yerlari yalpi xatlovdan o‘tkazilmoqda. Bugungi kungacha 23 million gektar qishloq yerlarining elektron xaritalari yaratildi. Shundan, 22 million gektari davlat ro‘yxatidan o‘tkazildi.

Ilgari hisobga olinmagan 412 mingta ko‘chmas mulk kadastr bazasiga kiritildi, 478 mingta obyektda qo‘shimcha qurilmalar aniqlanib, kadastr bahosi qayta ko‘rib chiqildi.

Shu bilan birga, xatlovda ko‘plab xatoliklar ham yuzaga chiqmoqda. Misol uchun, elektron hisobga olinayotgan qishloq xo‘jaligi yerlari qog‘ozda yuritib kelingan Yer fondi hisoboti bilan farq qilmoqda.

Shu bois yig‘ilishda galdagi muhim vazifalar belgilandi.

Avvalo, qishloq xo‘jaligi yerlarini hisobga olish ishlarini kelgusi yil 1-aprelgacha yakunlash muhimligi ta’kidlandi. Buning uchun qishloq xo‘jaligi yer balansidagi 2 million 700 ming gektar maydonning toifasini aniqlash zarur.

Kelgusi yilda aholiga ijaraga beriladigan 80 ming gektar yerni davlat ro‘yxatidan o‘tkazib, keyin tanlovga chiqarish vazifasi qo‘yildi.

Hududlarda qishloq xo‘jaligiga mo‘ljallanmagan yerlar ham ko‘pki, ulardan ham samarali foydalanish zarur. Masalan, o‘rmon xo‘jaligi davlat qo‘mitasi tasarrufida 10 million gektardan ziyod, suv xo‘jaligi vazirligi tizimida 820 ming gektar, avtomobil yo‘llari atrofida 450 ming gektar yer bor. Shuningdek, 3 million 300 ming gektar yer hokimliklar zaxirasida turibdi.

Davlat rahbari bu yerlarning elektron xaritasini tuzish va davlat mulki sifatida ro‘yxatdan o‘tkazish kerakligini ta’kidladi.

Ichki yo‘llar va ko‘p qavatli uylarga tutash hududlarni doimiy foydalanishga ajratish mumkinligi qayd etildi.

Yana bir muammo – yer balansida aholi yashash maydonlari 223 ming gektar bo‘lsa-da, amalda 1 million gektardan oshib ketgan. Shu bois, bunday ko‘chmas mulk obyektlarini xatlovdan o‘tkazib, uning natijasi bo‘yicha elektron xarita tuzish hamda aholi uchun ochiq onlayn platformaga joylashtirish vazifasi qo‘yildi.

Kadastr idoralarining sharoitlarini yaxshilash, uskunalarini yangilash bo‘yicha ham topshiriqlar berildi.