Oliy Majlis Senatining yigirma ikkinchi yalpi majlisida “2022-yil uchun O‘zbekiston Respublikasining davlat budjeti to‘g‘risida”gi qonuni muhokama etildi, deb xabar bermoqda “Daryo” muxbiri.
Ma’lum qilinishicha, mazkur qonun bilan 2022-yil uchun asosiy makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar va konsolidatsiyalashgan davlat budjeti daromadlari va xarajatlarining prognozlari hamda 2023–2024-yillar uchun budjet mo‘ljallari belgilanmoqda.
Ta’kidlanishicha, asosiy e’tibor makroiqtisodiy barqarorlikni ta’minlash, davlat budjeti xarajatlarining samaradorligi va natijadorligi hamda iqtisodiyotning raqobatbardoshligini oshirish, investitsiyalar jalb etuvchanlik va ishbilarmonlik faolligini rag‘batlantirishga yo‘naltirilgan soliq siyosatini tatbiq etish maqsadlariga qaratilgan.
Shuningdek, qonunni ishlab chiqishda 2022—2026-yillardagi soliq va budjet siyosatining ijtimoiy yo‘naltirilganini ta’minlash, “natijaga qaratilgan budjet” tizimini joriy etishga va budjet jarayoni ishtirokchilarining mas’uliyatini oshirish tamoyillariga qat’iy rioya qilingan. Qonunda soliq siyosatiga muhim o‘zgarishlar kiritilgan. Bunda yalpi ichki mahsulotda salmoqli ulushga ega ishlab chiqarish sohalarini qo‘llab-quvvatlash va rivojlantirish nazarda tutilgan.
Jumladan, 2022-yilda mamlakat yalpi ichki mahsulotining o‘sish sur’atlari 6,0 foizni, shu jumladan, sanoatda 7 foizni, qurilish sohasida 8,1 foizni, qishloq xo‘jaligi sohasida 3,3 foizni tashkil etishi rejalashtirilmoqda. O‘zbekistonning konsolidatsiyalashgan budjeti taqchilligining cheklangan miqdori 2022-yil uchun yalpi ichki mahsulotning 3 foizi miqdorida belgilanmoqda.
Qonun bilan birinchi darajali budjet mablag‘lari taqsimlovchilar Qoraqalpog‘iston Respublikasi budjeti, viloyatlar va Toshkent shahar mahalliy budjetlaridan mablag‘ oluvchi quyi tashkilotlarga o‘zlariga ajratilgan budjet mablag‘larining cheklangan miqdorlarining 10 foizgacha qismini Vazirlar Mahkamasining qaroriga asosan yo‘naltirishga haqli ekanligi belgilanmoqda.
Ijtimoiy jihatdan ahamiyatga molik davlat dasturlarini hamda ishlab chiqarish va noishlab chiqarish infratuzilmasini shakllantirishga doir loyihalarni moliyalashtirishni qo‘llab-quvvatlash maqsadida chet el manbalaridan grant asosida ajratilgan mablag‘larning birinchi darajali budjet mablag‘larini taqsimlovchilar uchun ajratilishi belgilangan miqdorlarini ushbu qonunga o‘zgartirish kiritmasdan ko‘paytirish nazarda tutilmoqda.
2022-yilda konsolidatsiyalashgan budjet daromadlari 254,6 trillion so‘m yoki yalpi ichki mahsulotning 30,3 foizi darajasida prognoz qilinmoqda. Davlat budjeti daromadlari 199,5 trillion so‘m yoki yalpi ichki mahsulotning 23,8 foizi miqdorida belgilanmoqda.
Davlat maqsadli jamg‘armalari daromadlari 31,9 trillion so‘m, xarajatlari esa 58,7 trillion so‘m miqdorida rejalashtirilgan.
Bundan tashqari, davlat budjetidan ijtimoiy sohaga, xususan, ta’lim sohasi xarajatlariga 46,9 trillion so‘m, sog‘liqni saqlash sohasi xarajatlariga 22,8 trillion so‘m, madaniyat va sport sohasi xarajatlariga 3,4 trillion so‘m va fanni yanada rivojlantirish tadbirlari uchun 1,5 trillion so‘m yo‘naltirish belgilanmoqda.
Qayd etilishicha, budjetni shakllantirishda mahalliy Kengashlar vakolatlari yanada kengaytirilishi munosabati bilan mamlakatning barcha tumanlarida (shaharlarida) tegishli budjetlar tasdiqlangan umumiy xarajatlarining 5 foizi jamoatchilik fikri asosida shakllantirilgan tadbirlarni moliyalashtirishga yo‘naltiriladi.
Bundan tashqari, tumanlar (shaharlar) budjetlari qo‘shimcha mablag‘larining kamida 30 foizi jamoatchilik fikri asosida shakllantirilgan tadbirlarni moliyalashtirishga ham yo‘naltiriladi. Jumladan, qonunda ochiq budjet, “Fuqarolar tashabbusi jamg‘armasi”ga 1 trillion 553 milliard so‘m miqdorida mablag‘ nazarda tutilgan.
Senatorlarning ta’kidlashicha, davlat budjeti mablag‘laridan adolatli hamda maqsadli foydalanish ustidan parlament va jamoatchilik nazoratini kuchaytirish lozim. Senat a’zolari tomonidan mazkur qonun ma’qullangan.
Avvalroq O‘zbekistonda 2022-yil aholi jon boshiga YaIM 2,1 ming dollar bo‘lishi rejalashtirilgani, O‘zbekistonda jismoniy shaxslardan olinadigan mol-mulk solig‘i 2022-yilda qanchaga oshirilishi mumkinligi to‘g‘risida xabar berilgandi.
Izoh (0)