Atom bombasi, 47-qavatdan qulash va “chaqmoq odam”. Ajal yoqasidan qaytgan insonlar

Kutilmagan falokatlar ba’zan og‘ir jarohatlarga, hatto o‘limga olib kelishi mumkin. Lekin insoniyat tarixida o‘ta qaltis vaziyatlarda omon qolib, ko‘pchilikni hayratga solgan kishilar ham uchrab turadi. “Daryo” ular haqida hikoya qiladi.

Sutomu Yamaguchi

Sutomu Yamaguchi atom balosi bilan ikki marta to‘qnash kelgan inson sifatida tarixda qolgan.

1945-yili u 29 yoshda edi. Tengdoshlaridan farqli o‘laroq, Yamaguchi imperator askarlari safida jang qilmagan. U yuqori malakali kema quruvchi muhandis bo‘lgan. 1945-yilning yozida kompaniya uni Xirosimaga xizmat safariga yuboradi.

6-avgust kuni muhandis Xirosimadagi kema zavodida oxirgi ish kunini o‘tkazayotgandi. Soat tonggi sakkizda shahar osmonida Amerika samolyoti paydo bo‘ladi va undan parashyutda atom bombasi tashlanadi. 576 metr balandlikda qurilma ishga tushadi.

Muhandis dahshatli zarbadan mo‘jiza tufayligina omon qoladi, lekin ahvoli juda og‘ir edi: tanasining yarmi kuyib, quloq va burnidan qon oqayotgandi, ko‘zlari esa deyarli hech nimani ko‘rmasdi. Shunga qaramay, ertasi kuni stansiyaga yetib boradi va poyezdda ona shahri — Nagasakiga jo‘naydi. Nagasakida unga birinchi yordam ko‘rsatishadi. Ko‘rinishi shu qadar qo‘rqinchli ediki, hatto shifokor do‘sti ham, oila a’zolari ham uni bitta ko‘rishda taniyolmaydi.

Shu ahvoliga qaramay, Yamaguchi 9-avgust kuni ertalab safar haqida hisobot topshirish uchun ishxonasiga boradi. Baxtga qarshi, o‘sha sanada Nagasakiga ham ikkinchi atom bombasi tushgan. Lekin u ikkinchi zarbadan ham omon qoladi! Yamaguchi bombalar tashlangan vaqtda ikkita shaharda ham bo‘lgan kishi sifatida rasman tasdiqlangan yagona yaponiyalik hisoblanadi. Lekin u bunday baxtsiz tasodifni boshdan kechirgan yagona inson emas.

Yamaguchi 2010-yilning 4-yanvarida, 93 yoshida vafot etgan.

Alsides Moreno

Statistik ma’lumotlarga ko‘ra, uchinchi qavatdan yiqilganlarning faqat yarmi omon qoladi. O‘ninchi qavatdan qulaganlarning deyarli barchasi halok bo‘ladi. Lekin Amerikada Nyu-Yorkdagi 47 qavatli osmono‘par binoning tomidan qulab, tirik qolgan inson yashaydi. Uning ism-sharifi — Alsides Moreno.

2007-yil 7-dekabr kuni Moreno ukasi Edgar bilan Slow Tower binosining derazalarini yuvib chiqishi kerak edi. Ikkisi liftda oxirgi qavatgacha ko‘tarilib, imoratning tomiga chiqadi. Fojia kutilmaganda sodir bo‘ladi. AQSh mehnat departamenti hisobotiga ko‘ra, ular besh metrli qurilish kajavasiga chiqqan vaqtda uni ushlab turgan simlar cherdakdagi langar nuqtasidan sirpanib chiqib ketgan.

Alsidesning eslashicha, avval chap tomondagi sim uzilgan va o‘sha tomonda turgan ukasi pastga tushib ketgan. Ukasi 144 metrdan yerga yetib tushgunicha qulash tezligi soatiga 190 kilometrga yetgan. Alsides o‘zini o‘nglagunicha o‘ng tomondagi sim uzilgan va u ham qulagan.

Ko‘p o‘tmay voqea joyiga yetib kelgan o‘t o‘chiruvchilar va sanitarlar dahshatli manzaraning guvohi bo‘ladi. Edgar Moreno yog‘och to‘siq ustiga tushib, halok bo‘lgandi. Alsidesni esa pachag‘i chiqib ketgan temir kajava bo‘laklari orasidan topishadi. U tirik edi! Kajavaning boshqaruv pultini changallagancha bukchayib yotardi. Guvohlarning aytishicha, u hatto o‘rnidan turishga harakat qilib ko‘rgan, lekin uddalay olmagan.

O‘t o‘chiruvchilar Alsidesni tez yordam mashinasiga “mo‘rt tuxumni avaylaganday” ko‘tarib borgan va uni darhol yaqin oradagi shifoxonaga olib ketishgan. Alsides komaga tushadi; bosh miyasi jarohatlangan, qovurg‘alari, qo‘li va ikki oyog‘i singandi.

U sal kam uch hafta o‘tib, komadan chiqadi. Yashab qolishning deyarli imkoni yo‘qligiga qaramay, bir necha operatsiyalardan so‘ng omon qolgan. Hozir u yugura olmasa ham, tik oyoqda qiynalmay yura oladi.

Frane Selak

Frane Selak dunyodagi eng omadli odam sifatida nom qozongan. Mashhurligiga sabab u yetti marta ajal bilan yuzma-yuz kelib, har safar qandaydir mo‘jizaviy tarzda omon qolgan. Bundan tashqari, u million dollarlik jekpot yutib olishga ham muvaffaq bo‘lgan.

Selak 1929-yilda Yugoslaviyada tug‘ilgan. Tug‘ilishi ham ekstremal tarzda kechgandi: onasi uni otasi baliq ovlayotgan qayiqda dunyoga keltiradi. U shu qadar nimjon ediki, shifoxonada bolani qutqarib qola olmasliklarini aytishadi, lekin onasi taslim bo‘lmaydi. Taslim bo‘lmay to‘g‘ri qilgandi: bola tezda oyoqqa turib, kuchga to‘ladi. Lekin oldida yana bir qator xavfli falokatlar turgandi.

Selak birinchi marta 1962-yili o‘lim bilan to‘qnashgan. O‘shanda u ichida ketayotgan poyezd izidan chiqib, daryoga qulaydi. Bu falokatda 17 kishi halok bo‘ladi. Lekin u yengil jarohatlar bilan tirik qolgan.

Ikkinchi hodisa 1963-yilda sodir bo‘lgan. Bu safar Frane samolyotda uchib ketayotgandi. Avariya eshigi to‘satdan ochilib ketishi natijasida 19 nafar odam pastga tushib ketadi va halok bo‘ladi, lekin Selak pichan ustiga tushgandi. Tanasining ayrim joylari tirnalib, shok holatiga tushib qolganini aytmasa, hech qanday ziyon ko‘rmagan.

Uchinchi holat 1967-yilda bo‘lib o‘tgan. Bu safar Frane Selak ketayotgan avtobus daryoga tushib ketadi. Avtobusdagi to‘rt nafar yo‘lovchi vafot etganiga qaramay, u yana yengil jarohatlar bilan daryodan tirik chiqib keladi.

Navbatdagi falokat Franening shaxsiy avtomobilida ro‘y bergan. O‘shanda qaynoq dvigatelga benzin oqib tushishi natijasida mashina yonib ketadi. Frane bazo‘r tashqariga qochib, o‘limga chap beradi.

1973-yilgi beshinchi voqea ham avtomobil bilan bog‘liq. Lekin bu safargi yong‘in kabina ichida yuz beradi. Lekin, sezganingizdek, u faqat sochini kuydirib oladi.

Oltinchi martasida uni avtobus urib ketadi. Biroz momataloq va ko‘karishlar bilan qahramonimiz yana omon qoladi.

Oxirgisi 1996-yilga to‘g‘ri keladi. O‘shanda u yengil mashina haydab ketayotib yuk mashinasi bilan to‘qnashib ketishiga sal qolgan. Frane rolni keskin burib, jar yoqasiga osilib qoladi. Avtomobil jarlikka qulagunicha u qochib chiqishga ulgurgan. Bu vaziyatda xavfsizlik kamari taqilmagani uning foydasiga ishlagandi.

Frane bilan 2003-yilda sodir bo‘lgan navbatdagi g‘aroyib voqea falokatlar bilan bog‘liq emas. Bu safar u lotereyada jekpot yutib olgandi.

Roy Sallivan

1912-yilda tug‘ilgan Roy Sallivan yetti marta yashin urishidan omon qolib, Ginnesning rekordlar kitobiga kiritilgan.

“Chaqmoq odam” laqabini olgan bu kishi yashinga birinchi marta 1942-yilning aprel oyida duch kelgan. Roy o‘shanda bu ofatdan qochib, yog‘ochdan qurilgan va yashin tutgichi bo‘lmagan o‘t o‘chiruvchilar binosiga kiradi. Natijada bino yonib ketadi. Tashqariga qochib chiqqan Roy esa baribir nishonga aylanadi: chaqmoq zarbidan oyog‘i kuyib, etigining tagi teshilgan.

Tabiiy ofat bilan ikkinchi “tanishuv” 1969-yil tog‘ yo‘lida yuk mashinasini haydab ketayotgan vaqtda ro‘y bergan. Chaqmoq avval yo‘l yaqinidagi daraxtlarga, keyin mashinaning ochiq oynasiga tegadi. Sallivan zarbadan hushini yo‘qotadi, qosh-kipriklari, sochining katta qismi kuyib ketadi. Shu kabi birin-ketin ro‘y berayotgan ofatlardan so‘ng Roy o‘zini qandaydir samoviy kuch yo‘q qilishga urinayotganiga ishona boshlaydi. Bir safar sochi yonib, yaqin atrofdagi hojatxonaga chopib kirib, arang o‘chirib olganidan so‘ng yonida doimo suv olib yurishni odat qiladi.

Roy Sallivan boshdan kechirgan yettita chaqmoqning barchasi u ishlagan Shenandoa milliy bog‘ining qo‘riqchisi R. Teylor Hoskins tomonidan hujjatlashtirilgan hamda uning kuygan joylarini tekshirgan shifokorlar tomonidan tasdiqlangan. Rekordchining ta’kidlashicha, yashin uni asli birinchi marta bolalik vaqtlarida urgan. Biroq bunga tayinli isbot bo‘lmagani sababli Roy odamlarni ishontirishga urinmaydi.

Roy Sallivan 1983-yilning 28-sentabrida, 71 yoshida o‘zini otib o‘ldirgan. Bugungi kunda Nyu-York va Janubiy Karolinadagi Ginnesning rekordlar kitobi ko‘rgazma zallarida Roy Sallivanning ikkita shlyapasi saqlanmoqda.