1-dekabr kuni Toshkent shahrida bolalarni maktabga qabul qilish bosqichida korrupsiyaviy xavf-xatarlarni o‘rganish bo‘yicha tadqiqot natijalarining jamoatchilik muhokamasi tashkil etildi, deb xabar beradi “Yuksalish” umummilliy harakati matbuot xizmati.
Ushbu tadqiqot “Yuksalish” umummilliy harakatining Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi hamda “Mintaqaviy muloqot” xalqaro nodavlat tashkiloti (Sloveniya) bilan hamkorlikda amalga oshirayotgan “O‘zbekistonda birinchi antikorrupsiya laboratoriyalarini yaratish” loyihasi doirasida o‘tkazilgan.
2020-yil dekabr oyida ishga tushirilgan loyiha maqsadi – ekspertlik laboratoriyalarini tashkil etish va respublika miqyosida korrupsiyaviy xavf-xatarlarni o‘rganish, tadqiqotlarga keng jamoatchilikni jalb etish. Tadqiqotning birinchi bosqichi so‘rovnoma va intervyu shaklida olib borilgan va u bolalarni boshlang‘ich maktabga qabul qilishda korrupsiya xavfi va halollikni baholashga qaratilgan.
Tadqiqot O‘zbekistondagi 114 ta maktabdagi boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining ota-onalari, boshlang‘ich sinf o‘qituvchilari va maktab direktorlarini qamrab olgan. Aprel oyida Toshkent shahridagi ikkita maktabda uch toifa respondentlar o‘rtasida so‘rovlar o‘tkazilgan. May—iyun oylarida 14 ta viloyatdagi 114 ta maktabda kengaytirilgan so‘rovlar o‘tkazilgan, bunda 28 ta shahar, 31 ta tuman markazi, 31 ta qishloq aholi punkti qamrab olingan. Tadqiqotda jami 4 920 nafar respondent, shu jumladan, 114 nafar maktab direktori, 1 563 nafar boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi, 3 243 nafar ota-ona ishtirok etgan. To‘plangan barcha ma’lumotlar tizimlashtirilgan va tahlil qilingan.
Jamoatchilik muhokamasi davomida korrupsiyaga qarshi kurashish sohasida faoliyat olib boruvchi davlat organlari, milliy va xorijiy ekspertlar, xalq ta’limi vakillari ishtirokida tahliliy tadqiqotning asosiy natijalari taqdimot qilingan. Uch toifa respondentlar – boshlang‘ich sinf o‘qituvchilari, boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining ota-onalari va direktorlar, umuman, maktabga qabul jarayonida bevosita qatnashuvchilar orasida kasbiy etikaga zid va korrupsiyaviy xatti-harakat omillari va qator faktlar aniqlangani ta’kidlangan.
So‘rovnoma ishtirokchilarining javoblari asosida korrupsiyaviy xavflar yoki nohalollik omillari bo‘lgan umumiy tendensiyalar aniqlab olingan. Bu tendensiyalar boshlang‘ich maktabga qabul jarayoni va ta’lim sifatiga salbiy ta’sir ko‘rsatishi qayd etilgan. Ular asosan, mikrohududlarning kvota tizimi, maktab binosining yetishmasligi (sinflarda o‘quvchilari soni me’yoridan oshib ketishi), 1-sinfga qabul qilishda ta’lim tili bo‘yicha aniq talablar yo‘qligi, ta’lim sifati pastligi kabi muammolar bilan bog‘liq.
“Masalan, so‘rovda qatnashgan har beshinchi ota-ona maktabda joy qolmagani uchun o‘zi yashaydigan mikrohudud kvotasi bo‘yicha farzandini joylashtira olmaganini ma’lum qildi. O‘qituvchilar tomonidan sinflarda o‘quvchilar sonining me’yoridan oshib ketishi holati bo‘yicha eng ko‘p Namangan viloyatidan (52 foiz), Andijon viloyatidan (37,5 foiz), Toshkent viloyatidan (29 foiz), Xorazm viloyatidan (26 foiz) fikr bildirildi”, — deyiladi xabarda.
Taqdimotda bunday holatlarning sabablari ochiqlangan, xulosa va tavsiyalar taqdim etilgan. O‘rganishlar natijalari bo‘yicha loyihaga jalb etilgan ekspertlar, ta’lim sohasi mutaxassislari, fuqarolik jamiyati vakillari, jurnalistlar fikr bildirgan. Ishtirokchilar tahlil qilingan ma’lumotlarni muhokama qilish bilan birga, ishlab chiqilayotgan metodologiyani takomillashtirishga oid taklif va tavsiyalari, xalqaro tajribasi bilan ham o‘rtoqlashgan.
Ishlab chiqilgan tavsiyalar hamda tadqiqot metodologiyasi Xalq ta’limi vazirligi va O‘zbekiston korrupsiyaga qarshi kurashish milliy kengashiga ko‘rib chiqish uchun kiritiladi.
Avvalroq Xalq ta’limi vazirligi O‘zbekistonda 5 milliondan ortiq o‘quvchiga mo‘ljallangan maktablarda 6,2 million o‘quvchi ta’lim olayotganini ma’lum qilgandi.
Izoh (0)