Amerikaning NASA kosmik agentligi va SpaceX kosmik kompaniyasi Kaliforniyadagi kosmodromdan Falcon 9 raketa tashuvchisini uchuvchisiz apparat bilan koinotga uchirdi. Missiya doirasida zond Yerni potensial xavfli kosmik obyektlardan himoya qilish amaliyotini sinab ko‘rishi kerak.
NASA missiyasi DART (Double Asteroid Redirection Test) deb nomlandi va asteroidlar traektoriyasini o‘zgartirish bo‘yicha dunyodagi birinchi loyihaga aylandi. Falcon 9 raketasi og‘irligi 600 kilogramm bo‘lgan zondni koinotga uchirdi. Hisob-kitoblarga ko‘ra, 10 oy ichida u Yerga yaqin joylashgan diametri taxminan 150 metr bo‘lgan Dimorf asteroidiga sekundiga taxminan 6,4 kilometr tezlikda urilishi, buning natijasida asteroidning orbitasi biroz og‘ishi kerak.
“Biz asteroidga zarba beramiz! Buni qilayotganimizga haliyam ishonolmayman!” — dedi Falcon 9 uchirilishidan oldin NASA uchirish dasturining katta direktori Omar Baez. NASA’ning palentologiya bo‘limi boshlig‘i Lori Gleyz esa shunday dedi: “Biz nishonga olgan asteroid futbol stadioni kattaligida. Biz esa uni muzlatgich o‘lchamidagi obyekt bilan urishimiz kerak”.
Gleyzning tushuntirishicha, Dimorf Yerga tahdid solmaydi, ammo kelajakda qandaydir asteroid yoki boshqa kosmik jism sayyoradagi hayot uchun xavfli bo‘lib chiqishi mumkin, shu sababli NASA Yerni himoya qilish texnologiyasini ishlab chiqmoqda.
DART missiyasi NASA’ga taxminan 330 million dollarga tushadi. Shundan 69 millioni 2019-yilda zondni ishga tushirish bo‘yicha shartnomada g‘olib chiqqan SpaceX kompaniyasidan olingan. Kompaniya uchun bu birinchi marta kosmik apparatning boshqa astronomik obyektga uchirilishi. “Bu eng zo‘r missiya”, — dedi Julianne Sheiman, SpaceX fuqarolik sun’iy yo‘ldoshlari missiyalari direktori.