• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12910.15
    • RUB159.78
    • EUR14660.77
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +18°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    O‘zbekiston

    “O‘lim jazosini kiritgan bilan korrupsiya o‘zidan-o‘zi yo‘qolib ketmaydi” — Ruslanbek Davletov

    Adliya vaziri Ruslanbek Davletov 12-noyabr kuni Telegram orqali bo‘lib o‘tgan audio podcast vaqtida korrupsiyaga qarshi kurashish borasida aynan qanday chora-tadbirlarni ko‘rish kerakligi haqidagi fikrlari bilan o‘rtoqlashdi. “Gazeta.uz” vazirning e’tiborga molik fikrlarini bir joyga jamlab, taqdim etdi.

    Foto: “Daryo” / Madina Nurman

    Foto: “Daryo” / Madina Nurman

    Uning fikricha, korrupsiya — O‘zbekiston rivojiga to‘g‘anoq bo‘layotgan eng katta xavflardan bittasi. Korrupsiyani keskin kamaytirishning birgina chorasi esa — bu kompleks yondashuvdir. Ruslanbek Davletov biryoqlama yondashuv, jumladan, faqat jazoni og‘irlashtirish — o‘lim jazosini joriy qilish yoki faqat diniy ta’limni kuchaytirish bilan ish bitmaydi, degan fikrda. Muammoni hal etish yo‘lida “agressiv kadr siyosat”ini yuritish hamda mamlakat rivojiga milliy madaniyatdagi qaysidir jihat to‘sqinlik qilsa, undan voz kechish kerak.

    “O‘lim jazosini kiritgan bilan korrupsiya o‘zidan-o‘zi yo‘qolib ketmaydi”

    Bir g‘oyani kiritib turib, korrupsiyani shu bilan yengamiz degani — bu yanglish fikr. Masalan, ko‘plar to‘g‘ridan to‘g‘ri o‘lim jazosini kiritish kerak, deydi. Birinchidan, o‘lim jazosini kiritgan bilan korrupsiya o‘zidan-o‘zi yo‘qolib ketmaydi.

    Transparency international tashkilotining korrupsiya bo‘yicha reytingida ham eng yuqori natijaga erishgan davlatlarning birontasida o‘lim jazosi yo‘q.

    Hamma korrupsiyani yengish bo‘yicha eng muvaffaqiyatga erishgan davlat deb Singapurni misol qilib keltiradi. Singapurda korrupsiya uchun 5 yilgacha jazo bor. Eng og‘irlashtiruvchi holatlarda maksimum 7 yilgacha chiqishi mumkin. Bizda lekin (Jinoyat kodeksida -tahr.) 210-modda pora olish bo‘yicha 3-qismlarida 15 yilgacha jazo bor. 15 yil kammi jazo uchun?

    Gap jazoning katta-kichikligida emas, jazoning muqarrarligida. Katta baliqlar, kichik baliqlar deb yaxshi nom berishgan, bu yerda jazo muqarrarligi eng katta omillardan bittasi.

    Ikkinchidan, yana bir yanglish fikr, oyliklarni oshirish kerak deyishadi. Davlat xizmatidagi xodimlar oyligini ko‘targaningiz bilan nohalol xodim siz oldin berayotgan oyligingizdan ko‘proq oylikni oladida, shu ishini davom ettiraveradi. Ya’ni bu yerda oylik oshirish bilan parallel ravishda bu sohadagi biznes jarayonlarini tahlil qilish kerak.

    “Agressiv kadr siyosati”

    Avvalo korrupsiyaga nima olib kelyapti, degan savolga javob topish kerak. Mana biz notariat sohasida qanday qilsak bo‘ladi, deb rosa o‘ylaganmiz. Shunaqa (korrupsiyaga) botib ketgan, hamma norozi deganda biz yangi 70 ta mexanizm kiritganmiz. Hisob berish tizimidan tortib, tekshiruvchilar kim, qanday, nimani tekshiryapti, nimaga talablar qo‘yilgan, ularni yo‘qotish, ularning (notariuslarning) o‘zlariga imkoniyatlar yaratish, ishlash sharoitini yaxshilash bilan birga so‘rovni qattiq qo‘yishni boshlaganmiz.

    Agressiv kadr siyosatini yuritish kerak. Agressiv kadr siyosati degani, bu — boshini olib tashlash degani.

    FHDYo hokimiyat tizimidan Davlat xizmatlari agentligiga o‘tgandan keyin attestatsiya o‘tkazdik. Kechirasizku, katta-katta hududlarda 50 foiz xodimlar attestatsiyadan o‘tmadi. Masalan, xalqqa xizmat qilayotgan bo‘g‘in birdan yarimga kamayib qolsa, u yerda muammo bo‘ladi-ku, uzilishlar kelib chiqadi-ku deganda ham biz shunga chidadik. Qiyin bo‘lsa ham shuni qilamiz, dedik.

    Bunday kompetensiyaga, bilimga ega bo‘lmagan xodimlardan voz kechish juda to‘g‘ri narsa. Chunki ulardan sizga ko‘proq zarar keladi. Xalqni xafa qiladi, mensimaydi, gaplashmaydi, yoniga chiqib masalasini hal qilmaydi, qabul qilmaydi. Bundan xodimlarni ushlab o‘tirish nimaga kerak? Undan ko‘ra, vakant turgani yaxshi. Agressiv kadr siyosati degani mana shu bo‘ladi.

    Notariatda ham, Davlat xizmatlari tizimida ham xuddi shu ishni qildik. Ikki yil oldin Toshkent shahar davlat xizmatlari tizimida ham biz 45 foiz attestatsiyadan (o‘tmagan) xodimlarni haydadik. Shunda ham biz hammasini ideal deyayotganimiz yo‘q. Bu jarayon davom etadi. Agressiv kadr siyosatimiz orqali bu sohani tozalaymiz.

    “Diniy ta’lim”

    Ko‘plar aytadi (korrupsiyaga qarshi kurashishda) diniy ta’lim kerak, deydi. Diniy ta’lim bersak, odamlarni harom-halolga o‘rgatsak, bu foyda bo‘ladi, deydi. Bu masalada ham cheklovlar bor. Diniy ta’lim berayotgan davlatlar juda ko‘p. Tug‘ilganidan diniy ta’lim beradi, halol-haromni ham islom dini bo‘yicha o‘rgatadi. Lekin qani natijasi?

    Diniy ta’limga chuqur berilib, hamma narsasini boshidan ta’lim sohasiga ham kiritib, bir natijaga erishgan davlat, jamiyatni bilmayman. Korrupsiya bilan bog‘liq tahlillarimizda biz buni ko‘rmaganmiz. Ya’ni bu kompleks bo‘lishi kerak.

    Korrupsiyaga qarshi kurashishda diniy ulamolarni ham jalb qilib, gaplarini ijtimoiy reklama qilib, televideniyalarga ham tarqattirganmiz. Bu ma’lum bir nuqtai nazardan, ma’lum bir vaqtda, ma’lum bir auditoriga ta’sir qiladi. Lekin bu masalani 100 foiz hal qilmaydi. Shuning uchun qandaydir bir komponentni, yo‘nalishni olib, mana shu narsa korrupsiyani yengishga kafolat bo‘ladi, deyish noto‘g‘ri.

    “Madaniyat korrupsiyaga ta’sir qiladi”

    O‘zbekistondagi jamiyatda — bir-birimizga yaqinligimiz, qarindosh-urug‘chilik, mahalliychilik — bor narsa. Buni hech kim inkor qila olmaydi. Urug‘-aymoqchilik, buni tribalism deydi. “Traybalizm” juda katta ta’sir qiladi. Oldin ham aytgan edim, agar bizni rivojlanishimizga ta’sir qiladigan madaniy qandaydir hislatlarimiz bo‘lsa, bundan voz kechish kerak.

    To‘ylar bo‘yicha juda ko‘p gapiramiz-ku, qayerdan kelgan bunaqa dabdaba, xislatlar? Bu haqda ham jamoatchilik gapiryapti-ku.

    Oldin “kolxoz” raisini chaqirmaguncha to‘yga ruxsat berilmagan. Hozir ham “hokimiyatdagilarni chaqirish kerak, ‘kollektiv’imni, rahbarlarimni chaqirishim kerak”, deydi. Buning hammasi — shaxsiy munosabatlar.

    Mana Xitoy yaqinda sudyalar, prokurorlar, advokatlar orasida umuman shaxsiy munosabat bo‘lishi mumkin emas degan qonun qabul qildi. Ya’ni ular sud zalida, ishda munosabatga kirishishi kerak. Ishdan tashqari shaxsiy munosabat mumkin emas, to‘liq taqiqlandi. Nimaga? Chunki bu narsa hammayoqda bor.

    Biz gaplashganimizda aytishgan, Janubiy Koreyaning madaniyati ham xuddi shunaqa. Bir-biriga yaqinlik, bir-biriga yordam bermasa bo‘lmaydi, katta qarindoshi rivojlansa “sen nimaga yordam bermaysan, Xudo sening rizqingni bergan, shuning hisobiga sen bizga ham yordam berishing kerak”, degan narsalar, buning hammasi — madaniyat. Kechirasizku, mana shu narsalar ta’sir qiladi. Bu o‘z-o‘zidan yo‘qolib ketmaydi.

    Sovg‘asi ham, xizmat safariga borgandagi choy berishi ham shunga olib keladi. Xizmatdan tashqarida bironta qadam bosdimi, bitta muzqaymoq olib berdimi — bu men aytayotgan muomalani keltirib chiqadi.

    Bu yerda mas’uliyat nimadan iborat bo‘lish kerak? Qadriyatlarda, albatta, hukumat ko‘proq o‘ylab, jamiyatni bunga safarbar qilib, baribir asosiy institutsional yondoshib, mana shu masalani kompleks hal qilishi kerak.

    O‘zbekistondagi korrupsiyaga qarshi kurashishda juda murakkab fenomen sifatida qarab, katta-katta tadqiqot institutlari ishlashi kerak. Sotsialogik markazlar ishlashi kerak, insonlarni xatti-harakatini tahlil qilish lozim. Hammasi ilmiy asoslangan bo‘lishi kerak.

    Mavzuga doir: “Yangi yil bo‘lsa, Qashqadaryodan tandir, Xorazmdan guruch keladi” – Adliya vaziri jamiyat rivojlanishiga salbiy ta’sir ko‘rsatuvchi milliy an’analar haqida

    Avvalroq O‘zbekistonda korrupsiya manbasi bo‘lgan yoki unga xizmat qiladigan lavozimlar ro‘yxati tuzilishi, “Normativ-huquqiy hujjatlar va ularning loyihalarini korrupsiyaga qarshi ekspertizadan o‘tkazishni yanada takomillashtirish chora tadbirlari to‘g‘risida”gi Prezident qarori qabul qilingani to‘g‘risida xabar berilgandi.

    16.11.2021, 14:44   Izoh (0)   17654
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    IIV YHXBB jarimalar qayd etiladigan ma’lumotlar bazasi kiberhujum oqibatida o‘chib ketganini rad etdi

    16.11.2021, 13:58

    Jizzaxda tuman prokurori o‘rinbosari 8 ming dollar pora bilan qo‘lga tushdi

    16.11.2021, 13:42

    DSQ raisi o‘rinbosari Toshkent shahar davlat soliq boshqarmasi boshlig‘i etib tayinlandi

    16.11.2021, 12:56

    O‘zbekiston milliy atlasi yaratildi

    16.11.2021, 12:42

    O‘zbekistonda 17-noyabr kuni qor yog‘ishi kutilmoqda

    16.11.2021, 12:05

    To‘ra Bobolov Sho‘rchi va Angor tumani hokimlarini intizomiy jazoga tortdi

    16.11.2021, 11:55
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    HONOR kompaniyasi HONOR 400 Lite smartfonini taqdim etdi. Qiziq, u nimasi bilan lol qoldira oladi?


    Siberian Wellness — O‘zbekistonda 15 yil


    Moliyaviy firibgarlik: murakkab sxemalar bo‘yicha sodda tushunchalar 


    Ziffler‘dan katta taqdimot: yangi qiyofa, zamonaviy dizayn va aqlli maishiy texnikalar


    InfinBANK Global Money Week 2025 da ishtirok etdi


    UZCARD SHERDOR premium kartasi endi MKBANKda mavjud


    OKMK 2,3 milliard dollar kredit mablag‘larini jalb qildi va 125 million dollar moliyaviy xarajatlarni iqtisod qildi


    Moliyaviy savodxonlik maktab ostonasidan boshlanadi


    Uklonda taksi haydovchilari uchun katta tadbir o‘tkazildi!


    Coca-Cola 139 yillik ilhom, ajoyib kashfiyotlar, mashhur kampaniyalar va butun dunyo sevib qolgan ta’mni taqdim etmoqda 


    Parvoz — katta shahar xarakteriga ega qulay biznes-klass turar joy


    Silk Avia Shahrisabzga ko‘proq parvoz qiladi


    CHERY bilan o‘z orzungizni amalga oshiring: barcha modellar uchun boshlang‘ich to‘lov pasaytirildi! 


    Mobiuz “MazzaFest”da yangi “Mazza” va “Mazza 2.0” tarif rejalarini taqdim etadi


    Kapitalbank 2024-yilgi Brand Awards International mukofotiga sazovor bo‘ldi

     

    Tavsiya etamiz

    “AQSH yordam bermaganida, g‘alabaga erisha olmasdik” — Ikkinchi jahon urushida SSSR yutug‘ini ta’minlagan yashirin haqiqatlar

    10 may, 15:00

    “Ular o‘z vatani mustaqil bo‘lishi uchun kurashgan edi” — Turkiston legionining ayanchli tarixi

    8 may, 15:09

    Rashidov, gazli ichimliklar zavodi, Qizil maydon. 9-may — Toshkent tarixidan fotolavhalar

    7 may, 14:40

    Fazoviy poyganing boshlanishi — Gagarinning parvozi yolg‘on bo‘lganmi?

    6 may, 18:00
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Hindistonlik instabloger sahifasidagi folloverlari soni kamaygani tufayli o‘z joniga qasd qildi

    Layfstayl | 10 may, 23:30

    O‘zbekistonda bir yilda tadqiqotlar uchun qancha pul ajratilgani ma’lum qilindi

    O‘zbekiston | 10 may, 23:10

    O‘zbekiston va Rossiya harbiy hamkorlik rejasini imzoladi

    O‘zbekiston | 10 may, 22:45

    Superliga. “Paxtakor” Toshkentda “Buxoro”ni tor-mor etdi

    Sport | 10 may, 22:27

    Dunyoga mashhur videobloger Mr Beast o‘zbek tilini biladigan koordinator izlamoqda

    O‘zbekiston | 10 may, 22:25

    Yulduzlardan ko‘proq topadi: Zendaya, Beyonse va Rianna stilistlarining gonorari qancha?

    Layfstayl | 10 may, 22:15
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.