Respublika tovar-xomashyo birjasi O‘zbekistonda 2021-yil boshidan buyon avtomobil benzini segmentida narxlarning o‘sishiga oid ma’lumotlarini e’lon qildi.
Ma’lum qilinishicha, 2021-yilning boshidan buyon Ai-80 markali benzinining o‘rtacha haftalik kotirovkasi mahsulotning bir tonnasi uchun 5 700,2 ming so‘mdan 9 302,8 ming so‘mgacha, ya’ni 63,2 foizga o‘sgan. Birja savdolariga qo‘yilayotgan mazkur markali benzinning aksariyat qismi — 84 foizi Buxoro neftni qayta ishlash zavodi hissasiga to‘g‘ri keladi.
Ko‘rib chiqilayotgan davrda mazkur markali benzinning boshlang‘ich bahosi o‘rtacha 70 foizga o‘sib, mahsulotning bir tonnasi uchun 10 005,0 ming so‘mni tashkil qilgan. O‘tkazilgan ochiq birja savdolari natijasida Ai-80 markali benzinining boshlang‘ich va birja narxlari o‘rtasida tafovut o‘rtacha 1 foizdan oshmagan. Ya’ni benzin birja savdolari davomida o‘zining deyarli boshlang‘ich bahosida sotilgan.
Shu bilan birga, narxlarning ko‘tarilishi jahon birjalarida ham kuzatilmoqda. Xususan, Brent markali neftning jahon bozorlardagi narxi 2021-yilning boshiga nisbatan o‘rtacha 60-70 foizga o‘sgan.
“O‘z navbatida, O‘zbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasi savdo tashkilotchisi (operatori) sifatida benzin bozorida shakllanayotgan holatni muntazam ravishda o‘rganib bormoqda. Birja tomonidan o‘tkazilgan tahlillar natijasi va benzin bozorida narxlarni barqarorlashtirish bo‘yicha takliflar Monopoliyaga qarshi kurashish qo‘mitasi va boshqa tegishli vazirlik va idoralarga kiritib borilmoqda”, — deyiladi xabarda.
Eslatib o‘tamiz, 2020-yil 1-maydan boshlab Ai-80 markali avtomobil benzini va dizel yoqilg‘isi (shu jumladan, EKO markali dizel yoqilg‘isi) chakana narxlarini davlat tomonidan tartibga solish bekor qilindi. Shundan so‘ng 3-maydan boshlab Ai-80 benzinining narxi 500 so‘mga pasayib, bir litri 4000 so‘mdan sotila boshladi. 2020-yilning dekabrida mazkur markadagi benzinining o‘rtacha boshlang‘ich narxi 2,6 foizga ko‘tarilgandi. 2021-yilning yanvar oxirlarida Ai-80 benzini narxi 110 so‘mga qimmatlashgan, 2021-yilning fevralida ushbu benzin narxi qariyb 5 foizga oshgandi. Mart oyida 1,4 foizga pastlagan bo‘lsa, aprel oyida 0,2 foizga, may oyida 3 foizga yana oshgan. Toshkentda iyun oxirlarida eng xaridorgir Ai-80 markadagi benzin narxi 6000 so‘mga ko‘tarilgani ijtimoiy tarmoqlar foydalanuvchilari o‘rtasida qizg‘in muhokamalarga sabab bo‘lgandi.