2020-yilda atmosferada issiqlikni ushlab turuvchi issiqxona gazlarining konsentratsiyasi koronavirus pandemiyasida ifloslantiruvchi chiqindilar vaqtincha kamayganiga qaramay, yangi rekord ko‘rsatkichni qayd etdi. Bu haqda Jahon meteorologiya tashkiloti tomonidan tarqatilgan byulletenda so‘z boradi, deb xabar beradi “Interfaks”.
Foto: Anadolu
“2020-yilda har bir millionta CO2 da (ppm) 413,2 ta zarracha qayd etilgan, bu sanoat rivojidan beri 149 foizga yuqoridir. Inson faoliyati Yerdagi tabiat muvozanatini buzishni endi boshlagan 1750-yilgi darajaga nisbatan metan konsentratsiyasi 262 foizni, azot oksidi 123 foizni tashkil etgan”, — deyiladi xabarda.
Ekspertlarning xulosasiga ko‘ra, koronavirus pandemiyasi sabab ayrim davlatlarda joriy etilgan karantin issiqxona gazlarining atmosferaga chiqishiga yoki ularning o‘sish tempiga sezilarli ta’sir ko‘rsatmagan.
Bundan tashqari, ekspertlarning ta’kidlashicha, “karbonat angidrid molekulalari uzoq yashashi sabab havoga chiqarilayotgan gazlar nol darajaga qadar keskin qisqartirilgan taqdirda ham hozirgi harorat darajasi yana o‘nlab yillar davomida saqlanib qoladi”.
Prognozlarga ko‘ra, issiqxona gazlari konsentratsiyasining ortishi insonlarga nafaqat global isish, balki ekstremal ob-havo sharoitlari ko‘payishi bilan ham xavf tug‘diradi: jazirama, yog‘ingarchilik, dengiz sathining ko‘tarilishi va okeanning oksidlanishi, muzlar erishi va bularning barchasi salbiy ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlarga olib keladi.
Tashkilotning bosh kotibi Petteri Taalasning ma’lum qilishicha, “issiqxona gazlari konsentratsiyasining shu tempda o‘sishi asr oxiriga borib Parij bitimida qayd etilgan maqsadli ko‘rsatkichlar — sanoat davridan oldingi darajaga nisbatan Selsiy bo‘yicha 1,5—2 darajaga ko‘tarilishidan ortib ketishi mumkin.
Shuningdek, ekspertlarning ogohlantirishicha, atmosferaga chiqarilayotgan gazlarning yarmini okeanlar va yer ustidagi ekotizimlar yutadi, biroq kelajakda ularning ko‘tarilgan haroratga qarshi kurashdagi “to‘siq” sifatidagi qobiliyati pasayib boradi.
Iqlim o‘zgarishi bo‘yicha BMT anjumani Buyuk Britaniya va Italiya tomonidan 2021-yilning 31-oktabr—12-noyabr kunlari Glazgoda o‘tkaziladi.
Avvalroq JSST 15 yil ichida birinchi marta havo sifati bo‘yicha tavsiyalarini kuchaytirgani to‘g‘risida xabar berilgandi. Havo ifloslanishidan yiliga 7 million kishi vafot etadi — bu chekish oqibatidagi o‘lim darajasiga yaqindir.
