O‘zbekistonda 2021-yildagi eng yirik YTH to‘rt oy avval Angrenda bo‘lgandi. Qurbonlar soni 7 kishidan ko‘proq bo‘lishi mumkin, lekin mas’ullar ma’lumot yashiryapti

Angrenda 24-may kuni, ta’bir joiz bo‘lsa, O‘zbekistonda 2021-yil davomida hozirgacha yuz bergan yo‘l-transport hodisalari orasida eng yirigi yuz bergan edi. O‘sh—Toshkent A-373 yo‘lining 184-kilometrida Namangan—Toshkent yo‘nalishi bo‘ylab harakatlanayotgan MAN rusumli tirkamasi bor yuk mashinasi boshqaruvni yo‘qotishi oqibatida kamida 8 ta avtomobil o‘zaro to‘qnashgan, ulardan biri yonib ketgan edi. Dastlabki xabarlarda hodisa oqibatida yetti kishi halok bo‘lgani, yana kamida 14 kishi jarohatlangani aytilgandi.

YTH yuzasidan Toshkent viloyat IIBB huzuridagi Tergov boshqarmasi tomonidan Jinoyat kodeksining 266-moddasi 3-qismi “a” bandi (odamlar o‘limiga sabab bo‘lgan transport vositalari harakati yoki ulardan foydalanish xavfsizligi qoidalarini buzish) alomatlari bilan jinoyat ishi qo‘zg‘atilgan. Hodisadan to‘rt oy o‘tganiga qaramay, na tergov haqida, na hodisaga doir boshqa tafsilotlar jamoatchilikka ma’lum qilindi. “Daryo” vaziyatni o‘rganishga harakat qildi, ammo boshqa muammoga duch keldi.

Ma’lumot taqdim etishdagi sansalorlik

Toshkent viloyati IIBB axborot xizmatidan “Daryo”ga ma’lum qilishlaricha, YTHning kelib chiqishida aybdor deb topilgan haydovchi o‘zi ham shu hodisada vafot etganligi sababli jinoyat ishi Jinoyat-protsessual kodeksining 84-moddasi 1-qismi, 3-bandiga (ayblilik to‘g‘risidagi masalani hal qilmay turib ayblanuvchi, sudlanuvchi vafot etgan bo‘lsa, jinoyat ishini tugatish) asosan tugatilgan. Tugatilgan jinoyat ishi haqida agar bu ish davlat yo harbiy sirlarga taalluqli bo‘lmasa, ma’lumot olish ham, ma’lumot berish ham aytarli muammo bo‘lmasligi kerak.

Shu maqsadda “Daryo” muxbiri IIV huzuridagi Tergov departamenti bilan bog‘lanib, axborot taqdim etishni so‘ragan. Departament mas’ullari dastlab ushbu YTH yuzasidan ma’lumot tayyorlab qo‘yilgani, uni jamoatchilikka taqdim etish uchun ichki ishlar vaziri o‘rinbosaridan ruxsat olinishi zarurligi, buning uchun biroz vaqt kerakligini aytib, kutishni so‘ragan. Muxbir bir necha kundan so‘ng qayta so‘rov bergach, departament vakili ish Bosh prokuratura nazoratiga o‘tgani, ma’lumotni ham shu idora berishini bildirdi.

O‘z navbatida, Bosh prokuratura matbuot xizmati rahbari Hayot Shamsutdinov esa “Daryo” so‘roviga bergan axborotida Angrendagi og‘ir YTH bo‘yicha tergov ishlari prokuratura organlariga o‘tkazilmaganini ma’lum qildi. IIV huzuridagi Tergov departamenti nima uchun ish prokuraturaga o‘tkazilgani haqida noto‘g‘ri ma’lumot bergani yuzasidan aniq izoh yo‘q.

Tergov davom etayotgan bo‘lishi mumkin

Fojiali yo‘l-transport hodisalari, afsuski, kundalik hayotimizning odatiy bir qismiga aylanib qoldi. “Deyarli” so‘ziga hojat ham yo‘q — har kuni O‘zbekistonning turli burchaklarida inson o‘limi bilan bog‘liq bir emas, bir necha yo‘l-transport hodisasi yuz beradi. Ayniqsa, yo‘l-transport hodisalari oqibatida yosh bolalar va piyodalarning bevaqt hayotdan ko‘z yumish holatlari ko‘p uchramoqda. Baxtga qarshi, aksariyatining sabablari ham, kelib chiqish sharoitlari ham bir-biriga o‘xshash, ayni vaqtda ularning oqibatlariga qarshi kurashish bo‘yicha aniq qadamlar sezilmaydi.

Angrenda may oyida yuz bergan fojia ko‘lami va qurbonlari soni bo‘yicha, yuqorida ta’kidlanganidek, 2021-yil hisobidan eng kattasi. Shu sababli ham jamoatchilik uning sabablari, kelib chiqish sharoitlari va haqiqiy oqibatlari haqida bilishga haqli. Toki, bu kabi dahshatlar ortiq takrorlanmasin, takrorlanishiga sabab bo‘luvchi omillarni yo‘q qilish choralari ko‘rilsin. Mas’ul idoralarning bu haqdagi ma’lumotlarni turli bahonalar, yolg‘onlar bilan yashirishga urinishi esa mutlaqo oqlab bo‘lmaydigan hol.

Toshkent viloyati IIBB axborot xizmati mas’ullari ish tugatilgani haqida axborot berganiga qaramay (ular ham o‘zlariga berilgan axborotga asoslangan va katta ehtimol bilan, haqiqiy ahvoldan bexabar), jinoyat ishi bo‘yicha tergov harakatlari tugatilmagan bo‘lishi ham mumkin. “Daryo”ning huquq-tartibot organlaridagi manbasi so‘zlariga ko‘ra, ishning bevosita yo‘l harakati xavfsizligi nazorati sohasiga mas’ul xodimlarga taalluqli qismi mavjudligi bois, tergov muddati uzaytirilgan bo‘lishi mumkin.

Ammo bu ma’lumot vakolatli idoralar tomonidan hozircha na tasdiqlandi va na rad etildi. Aslida, YTHning to‘liq tafsiloti jamoatchilikka oshkor etilsa kifoya.