Qatarda mamlakat tarixida ilk marta parlament saylovlari bo‘lib o‘tdi

Qatarda mamlakatda tarixida ilk bor parlament saylovlari o‘tkazildi. Qatar axborot agentligining xabariga ko‘ra, saylovlarda ovoz berish huquqiga ega aholining 63,5 foiz qismi ishtirok etgan va ayni vaqtda ovozlarni hisoblash jarayoni davomi etmoqda, deb yozgan “TASS”.

Saylovchilar 233 nafar nomzod orasidan 30 nafarini tanlab berishi talab etilgan, ular parlamentning uchdan ikki qismini tashkil qiladi. Deputatlarning yana chorak qismi konstitutsiyaga muvofiq amir tomonidan tayinlanadi. Majlis ash-Sho‘ro qonunlar ishlab chiqish, davlat budjetini tasdiqlash, yana boshqa muhim masalalar bilan shug‘ullanadi hamda mamlakat amiri shayx Tamim ibn Hamad at-Taniga maslahat va tavsiyalar beradi. Biroq mudofaa, xavfsizlik va iqtisodiyot masalalari bo‘yicha qonuniy qaror chiqarish kuchiga ega emas. Saylovlarda ishtirok etish uchun ro‘yxatga olingan nomzodlar orasida 10 foizga yaqin qismini ayollar tashkil qiladi.

Qatardagi qonunchilik hukumati azaldan amir tomonidan boshqariladi. 1972-yilda Maslahatlashuv kengashi ta’sis etilgan (Majlis ash-Sho‘ro). Ushbu davlat organi kengash orqali qarorlar chiqaradi va uning 35 nafar a’zosi amir tomonidan to‘rt yil muddatga lavozimga tayinlanadi. Konstitutsiyaga muvofiq 2005-yildan boshlab Maslahatlashuv kengashi parlament saylovlaridan keyin qonunchilik organi – bir palatali parlamentga aylanishi mumkin. Bir palatali parlament 45 nafar deputatdan iborat bo‘ladi: shundan 30 nafari to‘g‘ridan to‘g‘ri yashirin ovoz berish yo‘li bilan saylanadi, yana 12 nafar deputat amir tomonidan tayinlanadi. Deputatlar vakolatining muddati to‘rt yil.

Maslahatlashuv kengashiga birinchi demokratik saylovlar 2013-yilning ikkinchi yarmida o‘tkazilishi kerak edi, biroq amir o‘g‘li Hamad ibn Halifa at-Tani uchun taxtdan voz kechishidan oldin o‘sha yili iyun oyida Kengash vakolatlarini nomuayyan muddatga uzaytirish haqidagi Farmonni imzolagan. 2021-yil avgust oyiga kelibgina Tamim ibn Hamad at-Tani saylovlarni 2-oktabrda o‘tkazishga qaror qildi.

Qatar aholisining soni 2,8 million atrofida, biroq mamlakatda yashaydigan fuqarolarning atigi 10 foizi ovoz berish huquqiga ega. Amaldagi qonunchilikka ko‘ra oilalari 1930-yildan beri Qatarda yashab kelayotgan fuqarolargina saylovlarda ovoz bera oladi. Ushbu qoida mamlakatda yashovchi ayrim qabilalarning noroziligiga sabab bo‘lgan.