• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12910.15
    • RUB159.78
    • EUR14660.77
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    O‘zbekiston

    Musulmonlar, g‘ofil qolmang!

    1938-yilning 4-oktabri — nafaqat o‘zbek adabiyoti yo madaniyati, balki butun O‘zbekiston tarixidagi eng mash’um sanalardan biri. Shu kuni Toshkentda millat daholari — Abdurauf Fitrat, Abdulla Qodiriy va Abdulhamid Cho‘lpon otib tashlangan edi. “Daryo” ushbu uch ulug‘ mutafakkir xotirasiga hurmat ramzi sifatida ularning yillar o‘tsa-da o‘z ahamiyatini yo‘qotmagan jurnalistik materiallarini butun oktabr oyi davomida har kuni qayta e’lon qilib boradi.

    Turkistondagi namoyish, 1920-yil.

    Turkistondagi namoyish, 1920-yil.
    Foto: Warspot

    Musulmonlar, g‘ofil qolmang!

    Yaqinda shahar dumasi1 ochilur. Shahar dumasi, shaharimizning pokizalik va obodlig‘i, maktablarimizning taraqqiy va intizomi, bolalarimizning tarbiyasi va xalqimizning tinchligi uchun kerak bo‘lgan ishlarni o‘z qo‘liga olur. Shahrimizdan xazinaga kiraturgan oqchalarni shu yo‘llarda sarf qilmoqchi bo‘lur.

    Bu oldimizdagi shahar dumasi eski hukumat zamonidagi shahar dumalarig‘a o‘xshamas. Yigirmadan o‘tgan butun shahar odamlarining ixtiyorlari bilan saylanurlar. Bu shahar dumasinda juhuddan, rusdan, musulmondan vakil qilib o‘turur2. Va shahar ishlari uchun gapurushurlar. Shaharning qaysi qit’asinda kasalxonalar qurmoq kerak, shaharning qaysi qit’asindag‘i yo‘llarni tuzatmoq kerak, shaharning qaysi qit’asinda qancha maktab solmoq kerak deb kengashurlar va shul to‘g‘rilardag‘i ishlarni “vakillar ko‘bchiligi”ning qarori bilan qilmoqchi bo‘lurlar. Vakillar ko‘bchiligi hammadan burunroq eski qit’aning yerlarin tuzaturg‘a qaror bersa, chora yo‘q, shu qilinur. Vakillar ko‘bchiligi ko‘broq kasalxonalarni yangi qit’ada solmoqchi bo‘lsa, iloji yo‘q, shu bo‘lur.

    Mana shularni onglagan har jamoat, har millat shahar dumasiga o‘zidan ko‘broq vakil o‘tkazmoq uchun tirishadir, dumaning ko‘bchiligining o‘ziga olmoqchi bo‘ladir. O‘tgan haftadagi “tahriri nufus”dan3 ong‘lashildiki: shahrimizda xalqning to‘rtdan uchi musulmon va to‘rtdan biri rus, armani va juhud ekanlar. Shunga qarag‘anda unlar xazinadan chiqim bo‘laturg‘an oqchaning uch shunchasi biz uchun chiqg‘uchidur. Unlarg‘a maktab ochilsa bizga uchta; unlarg‘a bir kasalxona ochilsa bizga uchtasi ochg‘uli; unlarg‘a bir put bug‘doy kerak bo‘lsa bizga uch put kerakdir.

    Qisqasi shulkim: bizning haqimiz ularning haqtarindan uch yo‘la berkdir. Mana shularni tilab olmoq uchun shahar dumasining ko‘bchiligini olmoq kerak, shahar dumasining ko‘bchiligini olmoq uchun musulmonlarning saylov kuni lozimdur. Yo‘q, saylov kuni har kim o‘z uyinda o‘tirsa; boshqalar ko‘bchilik bo‘lib kelsalar va dumaning ko‘bchiligini o‘z taraflarig‘a o‘tkarsalar; u vaqt biz hech bir haqimizg‘a erisholmasmiz, yana eski kabi huquqsiz bo‘lib qolurmiz; yana eskisi kabi o‘z shahrimizda o‘z oqchamizning rohatini o‘zimiz ko‘rolmasmiz.

    Shuning uchun bag‘iribroq aytamankim, o‘z xalqlarini yana boshqalarning oyoqlari ostinda qo‘ymoqchi bo‘lmag‘an musulmonlar! Saylov kuni g‘ofil qolmanglar, ko‘bchilik bo‘lib kelurg‘a tirishinglar.

    Abdurauf Fitrat,
    “Hurriyat” gazetasi, 1917-yil 25-avgust

    Abdurauf Fitrat qalamiga mansub ushbu maqola 1917-yili, Samarqand shahri dumasiga saylovlar oldidan yozilgan bo‘lib, “Hurriyat” gazetasining 1917-yil 25-avgust 33-sonida e’lon qilingan. Maqola 1991-yil “Yoshlik” jurnalining 10-sonida qayta nashr etilgan (N.Avazov nashrga tayyorlagan).


    Izohlar

    1 Duma — Rossiyadagi saylov tizimiga ko‘ra mustamlaka o‘lkalardagi xalq vakilligi organlari ham duma deb yuritilgan;
    2 Vakil qilib o‘turur — Samarqand shahri ko‘p millatli bo‘lgani uchun shahar dumasiga, asosan, turk, rus va yahudiy millatiga mansub kishilargina saylovlarda qatnashish huquqini olganlar;
    3 Tahriri nufus — Samarqandda 1917-yil 18—20-avgustlarda saylov oldidan aholini ro‘yxatga olish o‘tkazilgan, o‘sha nazarda tutiladi.


    Mavzuga doir:

    • Abdulla Qodiriy: Biz kim va nimalardan qo‘rqamiz?
    • Cho‘lpon: Istiqbol uchun kurash

    03.10.2021, 19:16   Izoh (0)   80008
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Toshkentda 4 nafar maktab o‘quvchisini Damas urib yubordi. Ulardan biri shifoxonaga olib ketilayotganda vafot etdi

    03.10.2021, 18:15

    Surxondaryoda yo‘ldan o‘tayotgan 5 yoshli qiz Lacetti urib yuborishidan vafot etdi

    03.10.2021, 16:24

    O‘zbekistonda vaksina olishi ko‘zda tutilgan aholining qanchasi to‘liq emlangani ma’lum qilindi

    03.10.2021, 15:23

    Sirdaryoda yuk mashinasiga borib urilgan “Jiguli” haydovchisi voqea joyida halok bo‘ldi

    03.10.2021, 14:36

    O‘zbekistonda koronavirus bilan kunlik kasallanishlar soni iyun oyidan buyon ilk bor 400 kishidan kam bo‘ldi

    03.10.2021, 13:14

    O‘zbekistonda mehnatni me’yorlash konsepsiyasi ishlab chiqiladi

    03.10.2021, 11:35
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Mobiuz “MazzaFest”da yangi “Mazza” va “Mazza 2.0” tarif rejalarini taqdim etadi


    Kapitalbank 2024-yilgi Brand Awards International mukofotiga sazovor bo‘ldi


    Moliyaviy firibgarlik: murakkab sxemalar bo‘yicha sodda tushunchalar 


    Moliyaviy savodxonlik maktab ostonasidan boshlanadi


    Parvoz — katta shahar xarakteriga ega qulay biznes-klass turar joy


    Uklonda taksi haydovchilari uchun katta tadbir o‘tkazildi!


    CHERY bilan o‘z orzungizni amalga oshiring: barcha modellar uchun boshlang‘ich to‘lov pasaytirildi! 


    OKMK 2,3 milliard dollar kredit mablag‘larini jalb qildi va 125 million dollar moliyaviy xarajatlarni iqtisod qildi


    Ziffler‘dan katta taqdimot: yangi qiyofa, zamonaviy dizayn va aqlli maishiy texnikalar


    HONOR kompaniyasi HONOR 400 Lite smartfonini taqdim etdi. Qiziq, u nimasi bilan lol qoldira oladi?


    Siberian Wellness — O‘zbekistonda 15 yil


    UZCARD SHERDOR premium kartasi endi MKBANKda mavjud


    Silk Avia Shahrisabzga ko‘proq parvoz qiladi


    InfinBANK Global Money Week 2025 da ishtirok etdi


    Coca-Cola 139 yillik ilhom, ajoyib kashfiyotlar, mashhur kampaniyalar va butun dunyo sevib qolgan ta’mni taqdim etmoqda 

     

    Tavsiya etamiz

    “AQSH yordam bermaganida, g‘alabaga erisha olmasdik” — Ikkinchi jahon urushida SSSR yutug‘ini ta’minlagan yashirin haqiqatlar

    10 may, 15:00

    “Ular o‘z vatani mustaqil bo‘lishi uchun kurashgan edi” — Turkiston legionining ayanchli tarixi

    8 may, 15:09

    Rashidov, gazli ichimliklar zavodi, Qizil maydon. 9-may — Toshkent tarixidan fotolavhalar

    7 may, 14:40

    Fazoviy poyganing boshlanishi — Gagarinning parvozi yolg‘on bo‘lganmi?

    6 may, 18:00
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Qashqadaryoda 115 yoshli otaxonning bir asrlik orzusi amalga oshdi (video)

    O‘zbekiston | 10 may, 18:09

    O‘zbekistonda “davlat ishi”dagilarga aprelning ikkinchi yarmi uchun qancha maosh to‘langani aytildi

    O‘zbekiston | 10 may, 18:05

    iPhone smartfonlari 10 yil ichida odamlarga keraksiz bo‘lib qolishi mumkin

    Texnologiyalar | 10 may, 17:40

    “Byudjet pulidan o‘qitilgan 74 ming kishi ish bilan taʼminlanmagan”. Deputat Bandlik vazirligi samarasiz ishlayotganini aytdi

    O‘zbekiston | 10 may, 17:18

    O‘zbekistonda yakshanba kuni qaysi hududlarda yomg‘ir yog‘adi?

    O‘zbekiston | 10 may, 17:10
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.