2001-yil 11-sentabr kuni ertalab bir guruh xudkush terrorchilar AQShga hujum uyushtirdi. Jangarilar to‘rtta samolyotni egallab olgan: ulardan ikkitasi Nyu-Yorkdagi Jahon savdo markazi minoralariga, uchinchisi Vashingtondagi Pentagon binosiga urilgan, to‘rtinchi samolyot esa Pensilvaniya shtatining Shanksvill shaharchasi yaqinidagi dalaga qulab tushgan. Hujumlarda hammasi bo‘lib, 3 mingga yaqin kishi halok bo‘lgan.
Jahon savdo markazi minoralaridagi portlashda halok bo‘lganlarning deyarli barchasi voyaga yetgan kishilar edi. Faqat sakkiz nafar bola terakt qurboni bo‘ldi — ularning barchasi binolarga qulagan samolyotlar bortida edi. Biroq teraktlar uch mingdan ziyod bolalarni ota-onasidan judo qildi.
Foto: Getty Images
“Al-Qoida” terrorchilari tomonidan egallab olingan birinchi layner mahalliy vaqt bilan soat 08:46 da Jahon savdo markazining Shimoliy minorasiga, ikkinchi layner esa soat 09:03 da Janubiy minoraga borib urildi.
Foto: AP Photo
Minoralarda yong‘in chiqib, yuqori qavatlardagi odamlarning qochish yo‘llari berkilib qoldi. Oradan ikki soat o‘tmay, ushbu 110 qavatli osmono‘par binolarning ikkalasi ham qulab tushdi.
Foto: Getty Images
Vayronagarchilik markaziga yaqin odamlar sement changidan bo‘g‘ilardi.
Foto: AP Photo
O‘t o‘chiruvchilar birinchi bo‘lib egizak minoralar portlagan joyga yetib keldi. Yonayotgan binolarda 341 nafar o‘t o‘chirish xodimi halok bo‘ldi.
Foto: EPA
Teraktda qurbon bo‘lgan uch mingga yaqin kishining ikki yarim mingdan ko‘prog‘i Nyu-Yorkdagi Jahon savdo markazi binolarida, 200 dan ortig‘i o‘g‘irlangan samolyotlar ichida bo‘lgan. Olti mingdan ortiq odam jarohatlangan.
Foto: Getty Images
Yong‘inlarni o‘chirishga bir necha hafta kerak bo‘ldi. Olov to‘liq o‘chirilgunga qadar 99 kun davomida vayronalar ichida yonish va tutash davom etdi.
Foto: EPA
Ma’lum bo‘lishicha, taxminan 18 kishi Jahon savdo markazining janubiy minorasidagi zarba zonasini tark etib, qochib qutulishga muvaffaq bo‘lgan.
Foto: Getty Images
Egizak minoralar bilan birga Jahon savdo markazining boshqa binolari ham jiddiy shikastlangan yoki vayron bo‘lgan: Marriott mehmonxonasi, Avliyo Nikolay yunon pravoslav cherkovi, shuningdek, World Trade Center’ning 7, 6, 5 va 4-binolari.
Foto: Getty Images
Pentagonning bir qanoti portlash va yong‘in natijasida vayron bo‘lgan, binoning bir qismi qulab tushgan.
Foto: Getty Images
Nyu-Yorkdagi hududlarni to‘liq tozalash faqat 2002-yilning martiga kelib nihoyasiga yetdi.
Foto: Wire Images
Kongress qarori bilan 2002-yildan beri AQShda 11-sentabr “Vatanparvarlar kuni” sifatida nishonlanadi. Qurbonlarning oila a’zolari tashabbusi bilan bu sana 2009-yildan beri “Milliy xizmat va xotira kuni” deb ham ataladi.
Foto: Getty Images
Avvalroq AQSh maxfiy xizmati 11-sentabr voqealarini aks ettiruvchi ilgari chop etilmagan fotosuratlarni e’lon qilgandi. Shuningdek, joriy yilning sentabr oyi boshida AQSh prezidenti Jo Bayden 11-sentabr teraktlari bilan bog‘liq hukumat hujjatlarini maxfiylikdan chiqarish va e’lon qilish haqidagi farmonni imzoladi. O‘z bayonotida Bayden shu tarzda saylovoldi va’dasini bajarayotganini tushuntirdi. “Men prezidentlikka nomzod bo‘lganimda Amerikaga 2001-yil 11-sentabrda uyushtirilgan teraktlar to‘g‘risidagi hujjatlarni ochiqlashni ta’minlash majburiyatini olganman. O‘sha fojiali kunning 20 yilligiga yaqinlashar ekanmiz, men bu majburiyatni bajaraman”, — dedi Bayden.
Bugun esa Bayden 11-sentabr voqealarining 20 yilligi munosabati bilan Amerika xalqiga murojaat qildi.
