• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12831.81
    • RUB163.75
    • EUR14606.45
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +27°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Dunyo

    SSSRni saqlab qolish uchun uyushtirilgan fitnani tushuntirib beruvchi 10 ta fotosurat

    1991-yilning 19-avgustiga o‘tar kechasi SSSRda putch boshlangan edi: partiya rahbariyati va generalitet Ittifoq prezidenti Mixail Gorbachyov hokimiyatdan chetlatilgani, hokimiyat GKChP (SSSRda Favqulodda holat davlat qo‘mitasi)ga o‘tgani va favqulodda holat haqida e’lon qilgan. Tongda Moskva ko‘chalarida tanklar paydo bo‘lgan, markaziy ko‘chalar va maydonlarni armiya bo‘linmalari egallagan, telemarkaz va markaziy telegrafga olib boruvchi yo‘llar to‘sib qo‘yilgan. Oradan uch kun o‘tib putch yakuniga yetgan: Boris Yelsin boshliq RSFSR (Rossiya Sovet Federativ Sotsialistik Respublikasi) rahbariyati GKChP talablariga bo‘ysunishdan bosh tortgan, odamlar ko‘chalarga chiqqan, putchistlarning o‘zi esa namoyishlarni kuch bilan tarqatish va RSFSR parlamenti joylashgan Oq uyni shturm bilan egallash haqida buyruq berishga jur’at qila olmagan. Meduza o‘sha davrning 10 ta eng muhim suratlarida putch voqealarini tushuntirishga harakat qiladi.

    GKChPning SSSR Tashqi ishlar vazirligi binosidagi matbuot anjumani. Favqulodda holat davlat qo‘mitasi a’zolari 19-avgust kuni soat 17:00 da jurnalistlar oldida chiqish qilgan. Suratda markazdagi shaxs — SSSR ichki ishlar vaziri Boris Pugo, uning o‘ng tarafida — SSSR vitse-prezidenti, GKChPning nominal yetakchisi Gennadiy Yanayev. Fitnaning bosh tashabbuskori deb SSSR KGBsi raisi Vladimir Kryuchkov (bu suratda u yo‘q) ko‘riladi. Matbuot anjumanida Yanayev prezident Gorbachyovning betobligi va mamlakatni falokatga qulashdan saqlab qolish zarurligi haqida gapirgan. 24 yoshli jurnalist Tatyana Malkina Yanayevga tarixga kirgan savol bilan murojaat qilgan: “Bugun tunda sizlar davlat to‘ntarishini amalga oshirganingizni anglayapsizmi?”.

    GKChPning SSSR Tashqi ishlar vazirligi binosidagi matbuot anjumani. Favqulodda holat davlat qo‘mitasi a’zolari 19-avgust kuni soat 17:00 da jurnalistlar oldida chiqish qilgan. Suratda markazdagi shaxs — SSSR ichki ishlar vaziri Boris Pugo, uning o‘ng tarafida — SSSR vitse-prezidenti, GKChPning nominal yetakchisi Gennadiy Yanayev. Fitnaning bosh tashabbuskori deb SSSR KGBsi raisi Vladimir Kryuchkov (bu suratda u yo‘q) ko‘riladi. Matbuot anjumanida Yanayev prezident Gorbachyovning betobligi va mamlakatni falokatga qulashdan saqlab qolish zarurligi haqida gapirgan. 24 yoshli jurnalist Tatyana Malkina Yanayevga tarixga kirgan savol bilan murojaat qilgan: “Bugun tunda sizlar davlat to‘ntarishini amalga oshirganingizni anglayapsizmi?”.
    Foto: Vladimir Musaelyan va Aleksandr Chumichev / “TASS” / Meduza

    Oq uy oldidagi barrikadalar. Bu yerda RSFSR Oliy kengashi, 19-avgust tongidan boshlab putchistlarga qarshilik ko‘rsatish shtabi joylashgan edi. Moskvaga qo‘shinlar kiritilgach, RSFSR prezidenti Boris Yelsin GKChPning harakatlarini davlat to‘ntarishi deb atagan va o‘z tarafdorlarini muddatsiz ish tashlash uyushtirishga chaqirgan edi. 19-avgust oqshomiga kelib, ba’zi ma’lumotlarga ko‘ra, Oq uy oldida bir necha yuz ming odam to‘plangan. Bino shturm bilan egallanishini taxmin qilgan olomon barrikadalar qurishga va qurolsiz ko‘ngillilar harakatini tuzishga kirishgan.

    Oq uy oldidagi barrikadalar. Bu yerda RSFSR Oliy kengashi, 19-avgust tongidan boshlab putchistlarga qarshilik ko‘rsatish shtabi joylashgan edi. Moskvaga qo‘shinlar kiritilgach, RSFSR prezidenti Boris Yelsin GKChPning harakatlarini davlat to‘ntarishi deb atagan va o‘z tarafdorlarini muddatsiz ish tashlash uyushtirishga chaqirgan edi. 19-avgust oqshomiga kelib, ba’zi ma’lumotlarga ko‘ra, Oq uy oldida bir necha yuz ming odam to‘plangan. Bino shturm bilan egallanishini taxmin qilgan olomon barrikadalar qurishga va qurolsiz ko‘ngillilar harakatini tuzishga kirishgan.
    Foto: Aleksandr Nemenov / AFP / Meduza

    Tank ustidagi Boris Yelsin — u o‘z tarafdorlarini GKChPga bo‘ysunmaslikka va demokratik Rossiyani himoya qilishga chaqirmoqda. Telemarkaz armiya tomonidan nazorat qilinayotgani va rasmiy yangiliklar dasturlari oralig‘idagi tanaffusda faqat klassik musiqa va “Oqqush ko‘li” baleti namoyish etilganiga qaramay, Yelsinnin murojaati “Vremya” dasturining kechki efirida ko‘rsatilgan.

    Tank ustidagi Boris Yelsin — u o‘z tarafdorlarini GKChPga bo‘ysunmaslikka va demokratik Rossiyani himoya qilishga chaqirmoqda. Telemarkaz armiya tomonidan nazorat qilinayotgani va rasmiy yangiliklar dasturlari oralig‘idagi tanaffusda faqat klassik musiqa va “Oqqush ko‘li” baleti namoyish etilganiga qaramay, Yelsinnin murojaati “Vremya” dasturining kechki efirida ko‘rsatilgan.
    Foto: Vladimir Pavlenko / PhotoXPress / Meduza

    Moskvaning Kalinin shoh ko‘chasi (Yangi Arbat ko‘chasi)dagi BMP (piyodaning jangovar mashinasi), 1991-yil, 20-avgust. Qo‘shinlar va harbiy texnika komendantlik soati ijrosini nazorat qilishi lozim edi. 21-avgustga o‘tar kechasi Moskvaning bir qator nuqtalarida harbiylar va namoyishchilar o‘rtasida to‘qnashuvlar bo‘lib o‘tgan. Sadovaya halqa yo‘li va Kalinin shoh ko‘chasi kesishmasida uch kishi halok bo‘lgan.

    Moskvaning Kalinin shoh ko‘chasi (Yangi Arbat ko‘chasi)dagi BMP (piyodaning jangovar mashinasi), 1991-yil, 20-avgust. Qo‘shinlar va harbiy texnika komendantlik soati ijrosini nazorat qilishi lozim edi. 21-avgustga o‘tar kechasi Moskvaning bir qator nuqtalarida harbiylar va namoyishchilar o‘rtasida to‘qnashuvlar bo‘lib o‘tgan. Sadovaya halqa yo‘li va Kalinin shoh ko‘chasi kesishmasida uch kishi halok bo‘lgan.
    Foto: Vladimir Fedorenko / “Sputnik” / Meduza

    Sadovaya halqa yo‘lidagi barrikadalar oldidagi odamlar, 1991-yil, 21-avgust. Shu kuni tongda SSSR mudofaa vaziri Dmitriy Yazov Moskvaga qo‘shinlarni kiritish haqida buyruq bergan. Oq uyni shturm bilan egallash va namoyishchilarni kuch bilan tarqatish haqidagi buyruq berilmagan. GKChP a’zolari o‘z xotiranomalarida Oliy kengashni shturm bilan egallash maqsadi hech kimda bo‘lmaganini ta’kidlaydi, ammo tanklarni qo‘llagan holda va KGB maxsus bo‘linmasi ishtirokida binoni shturm qilish bo‘yicha batafsil reja ishlab chiqilgan bo‘lgan.

    Sadovaya halqa yo‘lidagi barrikadalar oldidagi odamlar, 1991-yil, 21-avgust. Shu kuni tongda SSSR mudofaa vaziri Dmitriy Yazov Moskvaga qo‘shinlarni kiritish haqida buyruq bergan. Oq uyni shturm bilan egallash va namoyishchilarni kuch bilan tarqatish haqidagi buyruq berilmagan. GKChP a’zolari o‘z xotiranomalarida Oliy kengashni shturm bilan egallash maqsadi hech kimda bo‘lmaganini ta’kidlaydi, ammo tanklarni qo‘llagan holda va KGB maxsus bo‘linmasi ishtirokida binoni shturm qilish bo‘yicha batafsil reja ishlab chiqilgan bo‘lgan.
    Foto: Aleksandr Nemenov / AFP / Meduza

    Mixail Gorbachyov Moskvadagi “Vnukovo” aeroportida, 1991-yil, 22-avgust. Putch kunlari SSSR prezidenti Qrimdagi dala-hovlisida bo‘lgan. GKChPning tashkil etilishi arafasida bo‘lajak putchistlar favqulodda holatning joriy etilishini muhokama qilish maqsadida Gorbachyovning oldiga uchib borgan. Undan rad javobi olingach, dala-hovlidagi aloqa uzilgan, hudud qurshab olingan, prezident samolyotiga to‘siq qo‘yilgan.

    Mixail Gorbachyov Moskvadagi “Vnukovo” aeroportida, 1991-yil, 22-avgust. Putch kunlari SSSR prezidenti Qrimdagi dala-hovlisida bo‘lgan. GKChPning tashkil etilishi arafasida bo‘lajak putchistlar favqulodda holatning joriy etilishini muhokama qilish maqsadida Gorbachyovning oldiga uchib borgan. Undan rad javobi olingach, dala-hovlidagi aloqa uzilgan, hudud qurshab olingan, prezident samolyotiga to‘siq qo‘yilgan.
    Foto: Yuriy Lizunov / “TASS” / Meduza

    Moskvadagi “G‘oliblar mitingi”, 1991-yil, 22-avgust. Putchning muvaffaqiyatsizligidan keyin Oq uy oldida bo‘lib o‘tgan namoyishga bir necha yuz ming kishi chiqdi. Mitingda chiqish qilarkan, Boris Yelsin GKChPga qarshi kurash bayrog‘iga aylangan trikolor (uch rangli bayroq) shu kundan e’tiboran Rossiya davlat bayrog‘i bo‘lishini e’lon qildi. Peshinda bayroq Oliy kengashi binosi uzra hilpiray boshlagan.

    Moskvadagi “G‘oliblar mitingi”, 1991-yil, 22-avgust. Putchning muvaffaqiyatsizligidan keyin Oq uy oldida bo‘lib o‘tgan namoyishga bir necha yuz ming kishi chiqdi. Mitingda chiqish qilarkan, Boris Yelsin GKChPga qarshi kurash bayrog‘iga aylangan trikolor (uch rangli bayroq) shu kundan e’tiboran Rossiya davlat bayrog‘i bo‘lishini e’lon qildi. Peshinda bayroq Oliy kengashi binosi uzra hilpiray boshlagan.
    Foto: Dmitriy Korotayev / AFP / Meduza

    Moskvada Feliks Dzerjinskiy sharafiga o‘rnatilgan haykalning olib tashlanishi, 1991-yil, 22-avgust. GKChPning mag‘lubiyatdan so‘ng SSSR Davlat xavfsizlik qo‘mitasi (KGB) binosi oldida katta olomon to‘plangan. Ko‘plab guvohliklarga ko‘ra, KGBdagilar olomonning binoga bostirib kirishidan xavotirlangan, biroq RSFSR Oliy kengashi deputatlari qon to‘kilishining oldini olish maqsadida namoyishchilarni tajovuzkorlikdan qaytargan.

    Moskvada Feliks Dzerjinskiy sharafiga o‘rnatilgan haykalning olib tashlanishi, 1991-yil, 22-avgust. GKChPning mag‘lubiyatdan so‘ng SSSR Davlat xavfsizlik qo‘mitasi (KGB) binosi oldida katta olomon to‘plangan. Ko‘plab guvohliklarga ko‘ra, KGBdagilar olomonning binoga bostirib kirishidan xavotirlangan, biroq RSFSR Oliy kengashi deputatlari qon to‘kilishining oldini olish maqsadida namoyishchilarni tajovuzkorlikdan qaytargan.
    Foto: Sergey Mamontov / “TASS” / Meduza

    Moskva markazida harbiylar bilan to‘qnashuvlar vaqtida halok bo‘lgan namoyishchilarning dafn marosimi, 1991-yil, 24-avgust. 37 yoshli Vladimir Usov, 28 yoshli Ilya Krichevskiy va 22 yoshli Dmitriy Komar o‘limidan so‘ng Sovet Ittifoqi Qahramoni unvoni bilan taqdirlangan.

    Moskva markazida harbiylar bilan to‘qnashuvlar vaqtida halok bo‘lgan namoyishchilarning dafn marosimi, 1991-yil, 24-avgust. 37 yoshli Vladimir Usov, 28 yoshli Ilya Krichevskiy va 22 yoshli Dmitriy Komar o‘limidan so‘ng Sovet Ittifoqi Qahramoni unvoni bilan taqdirlangan.
    Foto: Dmitriy Korotayev / AFP / Meduza

    Oq uyning marmar fasadida g‘oliblar tomonidan qoldirilgan yozuv. 1991-yil, 22-avgust.

    Oq uyning marmar fasadida g‘oliblar tomonidan qoldirilgan yozuv. 1991-yil, 22-avgust.
    Foto: Vladimir Mashatin / “TASS” / Meduza

    Mavzuga doir: 30 yil avvalgi putch haqida uyatli savollar: Nima o‘zi u? Kim qanday maqsad bilan kurashgan? Kimdir haqiqatan ham SSSRni parchalab yuborishni xohlaganmi?

    19.08.2021, 23:51   Izoh (0)   95630
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    30 yil avvalgi putch haqida uyatli savollar: Nima o‘zi u? Kim qanday maqsad bilan kurashgan? Kimdir haqiqatan ham SSSRni parchalab yuborishni xohlaganmi?

    19.08.2021, 23:33

    Fotogalereya: Afg‘on ayollarining hayoti “Tolibon” hokimiyat tepasiga kelguniga qadar qanday kechayotgandi?

    19.08.2021, 20:41

    XVJ “Tolibon” hokimiyatini tan olish masalasi noaniqligi sababli Afg‘onistonga yordam berishni to‘xtatdi

    19.08.2021, 19:25

    “Sputnik V” delta shtammga moslashtirildi, AQShda ommaviy qayta emlanish boshlanadi. Koronaxabarlar

    19.08.2021, 19:10

    “Tolibon” Afg‘onistonda Mustaqillik kuniga bag‘ishlangan miting ishtirokchilariga qarata o‘t ochdi. Qurbonlar bor

    19.08.2021, 18:11

    Afg‘onistonda “Tolibon”ga qarshi kuchlar AQSh va G‘arbdan qurol-yarog‘ yetkazib berishni so‘radi

    19.08.2021, 15:25
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Kapitalbank va Visa O‘zbekiston terma jamoasining JCH-2026 saralash o‘yinini BAAda tantanali ravishda ochishdi


    O‘zbekiston qishloq xo‘jaligi mahsulotlari Yevropaga yo‘l olmoqda


    Tenge Bank Tenge24 ilovasida yangi raqamli avtokreditini e’lon qildi


    Mobiuz "Mehribon" imtiyozli tarif rejasini taqdim etdi


    UZTELECOM "Muruvvat" tarifini taqdim etadi: Atigi 25 000 so‘m evaziga g‘amxo‘rlik va e’tibor bilan boyitilgan aloqa


     Coca-Cola jamg‘armasi va Global atrof-muhit va texnologiyalar jamg‘armasi (GETF) “Aylanma iqtisodiyot kelajagi uchun hamkorlik bitimi (PACT)” ni e’lon qilganligi haqida ma’lum qildi


    Toshkentda xalqaro fintex-hodisa — Visa Cashless Forum 2025 bo‘lib o‘tdi 


    Yangi ufqlar: Centrum Air haftasiga ikki marta Toshkentdan Bishkekka parvozlarni amalga oshiradi


    Sello Ecosystem Farg‘ona, Andijon va Namanganda Sello Summer Fest yorqin festivalini o‘tkazdi


    UCMG Amsterdamda bo‘lib o‘tayotgan Money 20/20 Europe xalqaro fintech ko‘rgazmasida O‘zbekiston nomidan ishtirok etadi


     ADM Jizzakh Jizzaxda joylashgan 5-ixtisoslashtirilgan muassasa tarbiyalanuvchilari ehtiyoji uchun avtobus taqdim qildi


    AVO’dan yangi omonat: yillik 25% gacha — 6 oyda orzuingizni amalga oshiring


    Suv — bebaho neʼmat: Agrobankdan fermerlar uchun yangi metodik to‘plam


    Zamonaviy Haval Jolion endi 0% muddatli to‘lov shartida 


    Navoiy innovatsiyalar universiteti — kelajagingizni kafolatlaydigan zamonaviy ta’lim maskani! 

     

    Tavsiya etamiz

    Chumchuqlarga yem bo‘lgan burgutlar. “O‘rgimchak to‘ri” operatsiyasi Rossiya uchun qanchaga tushadi?

    4 iyun, 18:49
    Audio Icon

    Qurib qolgan ko‘chatlar, millionlar shamolga uchdimi?

    4 iyun, 15:03

    Feldmarshalga almashtirilmagan Stalinning zurriyoti — “dohiy” nega o‘g‘lini urushga yuborgan edi?

    3 iyun, 21:10

    Ko‘zi o‘tkir, qulog‘i sezgir temir qushchalar. Razvedkachi dronlarning “katta akalari”

    3 iyun, 20:40
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Tramp AQSHning Rossiya va Ukrainaga bosimi haqida fikr bildirdi

    Dunyo | 5 iyun, 23:55

    “Daryo” dayjesti: 5-iyunning eng muhim xabarlari

    O‘zbekiston | 5 iyun, 23:46

    Shavkat Mirziyoyev futbol bo‘yicha O‘zbekiston milliy terma jamoasi aʼzolariga tabrik yo‘lladi

    O‘zbekiston | 5 iyun, 23:30

    “Yomon uyqu rashk tuyg‘usini kuchaytirishi mumkin” — tadqiqot

    Dunyo | 5 iyun, 23:16

    JCH–2026 saralashi. O‘zbekiston o‘z tarixida ilk bor Jahon Chempionati yo‘llanmasini qo‘lga kiritdi

    Sport | 5 iyun, 23:01

    Yervopaning oltita mamlakati birgalikda piyodalar jangovar mashinasini sotib olishni rejalashtirmoqda

    Dunyo | 5 iyun, 22:57
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.