Aprel oyida tashkil etilib, bor-yo‘g‘i 72 soat yashagan Superliga loyihasi ikkinchi hayotini boshlashi mumkin.
Dastlab Superligada 12 ta jamoa bor edi: “Real”, “Barselona”, “Atletiko”, “Yuventus”, “Milan”, “Inter”, “Chelsi”, “Manchester Yunayted”, “Manchester Siti”, “Arsenal”, “Tottenhem” va “Liverpul”. UEFA va FIFA mustahkam himoya qo‘rg‘onini egalladi, muxlislar norozilik bildirdi, Britaniya hukumati va qirollik oilasi bu ishga aralashdi. Shundan so‘ng “Real”, “Barselona” va “Yuventus”dan boshqa barcha jamoalar xalq g‘azabidan qo‘rqib, musobaqadan chiqqanini e’lon qildi.
UEFA aybdorlarni kechirdi va ularga ramziy jarima belgiladi: har bir klubga 7 million funt va sovrin uchun beriladigan pulning 5 foizi olib qolinadigan bo‘ldi. Qolgan uchta jamoaga UEFA qattiqroq jazo tayinlamoqchi edi — Chempionlar Ligasidan chetlatish. Tashkilot Madrid sudiga murojaat qildi, lekin ular apellyatsiyasini rad qildi va Superliga asoschilari jazoga tortilmasligini aytdi.
UEFA Madrid sudining Yevropa Superligasi klublariga taqiqlar qo‘ymaslik talabini bajarmadi. Tashkilot Yevropa Ittifoqi sudida g‘alaba qozonishiga ishongan.
Madrid sudi UEFAdan Superliga ta’sischilariga nisbatan qo‘yilgan taqiqlarni olib tashlaganini ommaviy e’lon qilishini so‘ragan. Undan tashqari Angliya va Italiya federatsiyalariga klublarni jazolash huquqi yo‘qligini eslatib o‘tishni ham talab qilgan. Federatsiyalar Superligaga qo‘shilgan va undan so‘ng bu g‘oyadan voz kechgan jamoalarni jazolash haqida o‘ylagan edi.
UEFA esa hech qaysi talabni bajarmadi. Tashkilot bu sudda yutib chiqishiga ishongandi.
“Superliga g‘oyasi o‘lgan. Muxlislar uni o‘ldirishdi, u endi qayta tirilmaydi”, — degan UEFA vakillaridan biri.
UEFA Superliga asoschilariga qarshi bo‘lib o‘tgan sudda yutqazdi
UEFA boshqa jamoalarga belgilagan jarimasini ham qaytarishiga to‘g‘ri keldi.
Sud qarori “Barselona”, “Real” va “Yuventus”ni ruhlantirib yubordi: endi ular ikki hissa kuch bilan Superliga uchun kurashga kirishdi. Ularning maqsadi UEFA monopoliyasiga chek qo‘yish. Jamoalar birgalikdagi arizasini e’lon qildi:
“Bizning qarzimiz — futbol oldida turgan jiddiy muammolarni hal qilish. UEFA o‘zini Yevropa musobaqalarini o‘tkazish bo‘yicha yagona tashkilot va qonun chiqaruvchi deb atadi. Bu monopolistik va ziddiyatli pozitsiya futbolga zarar yetkazishi mumkin. Yevropa futbolidagi moliyaviy nazorat adolatli emas. Yevropa musobaqalarida ishtirok etadigan klublarga boshqarish huquqi kafolatlanishi kerak.
Endi UEFA tomonidan bo‘ladigan tahdidlardan xalos bo‘lganimizdan xursandmiz. Maqsadimiz barcha tomonlarning: muxlislar, futbolchilar, murabbiylar, klublar, milliy va xalqaro liga hamda federatsiyalar qiziqishlarini inobatga olgan holda Superliga loyihasini rivojlantirishda davom etish.
Taklifimizning ba’zi elementlarini qayta ko‘rib chiqish kerakligini tushunamiz va ularni muloqot jarayonida amalga oshirsa bo‘ladi. Yevropa Ittifoqi qonunlariga bo‘ysunadigan loyihamiz muvaffaqiyatiga hali-hamon ishonamiz”.
Superliga tashkil etilishining sababi: UEFA pullarni bo‘lishishni istamasligi
UEFA prezidenti Aleksander Cheferin futbolga bo‘lgan chuqur muhabbati tufayli Superligaga qarshi kurashmoqda deb o‘ylasangiz katta xato qilasiz. Barchasi moliyaviy oqimlarni nazorat qilish bilan bog‘liq: Superliga ta’sischilari yangi media muzokaralari — homiylik shartnomalari bo‘yicha veto huquqini talab qildi. UEFA 51% ovozni o‘zida saqlab qolishni, qolgan 49% ovozni esa bo‘lishishni maqsad qilgandi. Bu esa Florentino Peres va Andrea Anyelliga yoqmadi: ular UEFA monopoliyasisiz klublar ko‘proq pul ishlab topishiga ishonardi.
“Chempionlar Ligasi huquqi 1,5 milliard turadi, NFL’niki esa — 7 milliard. Izlanishlar shuni ko‘rsatadiki, sportga qiziqadigan 2 milliard insonning 1,6 milliardi futbol ishqibozlari va faqatgina 150 million kishi Amerika futbolini tomosha qiladi”, — degandi Anyelli ikki yil avval.
Peres o‘z navbatida Superligasiz “Real” yangi yulduzlarni sotib ololmasligini ta’kidladi — jamoa boshqa grandlar singari koronavirus pandemiyasi tufayli qattiq zarbaga duch keldi. “Bu yozda katta transferlar bo‘lmaydi. Top-jamoalardan kichik klublarga pul tushmasa, bundan barcha aziyat chekadi. Superligasiz Mbappe va Holand transferlarini iloji yo‘q. Bu faqat “Real”ga tegishli emas”, — aytib o‘tdi Peres Superliga to‘xtatilganda. U haq bo‘lib chiqdi: yozda “Real” hech kimni xarid qilmadi. Yagona transfer — David Alaba jamoaga erkin agent sifatida tashrif buyurdi.
Peresning mantig‘i oddiy: u Superligada faqat yaxshilikni ko‘ryapti, “Real” boyib ketadi va pastroq darajadagi jamoalardan futbolchi sotib olishni boshlaydi. Natijada u jamoalar ham foyda ko‘radi. Forbes’ning izlanishlariga ko‘ra super turnir grand jamoalarning moliyaviy muammolarini yechishga qodir edi: agarda Superliga tashkil etilganida 12 ta ta’sischining umumiy qiymati 12,7 milliard dollarni tashkil etardi. “Barselona” shu holatda “Nyu-York Niks” (NBA), “Nyu-York Yankis” (MLB) va “Dallas Kovboys” (NFL) jamoalarini ortda qoldirib dunyoning eng boy klubiga aylanardi.
Yana bir muhim lavha: Superliga ideologiyasi futbol avvalgi shiddatini yo‘qotib, jamoatchilik nazaridan qolishiga ishonmaydi. Ha, bugungi kundagi futbolchilar Maradonadan yomonroq o‘yin namoyish etmaydi, lekin Maradonaning Netfliks, Instagram va Disney+ kabi raqobatchilari bo‘lmagan.
“Mening besh nafar farzandim bor, hech bo‘lmasa ulardan biri men bilan birga 90 daqiqalik o‘yinni tomosha qiladi deb o‘ylamayman. Buning ustida ishlash kerak. Masalan, NBA’ni olaylik. Unda qisqa videosharhlarni sotib olish mumkin, qandaydir xavfli vaziyat bo‘lganda siz bundan darhol xabar topasiz. Oxirgi chorakni sotib olib tomosha qilish ham mumkin. Hozirgi bolalarning diqqati biznikidek emasligini tushunish lozim. Futbol o‘zgarishlar chorrahasida turibdi. Biz ko‘p narsalarni o‘zgartirishimiz va muxlislarga ajoyib musobaqa taqdim etishimiz kerak. Hozir ko‘p o‘yinlar muxlislar diqqatini qozona olmaydi deb hisoblayman. Biz auditoriyaga bunday munosabatda bo‘lmasligimiz lozim. Ularga tomosha qilishga arziydigan narsa berishimiz kerak, yo‘qsa ularni yo‘qotamiz”, — deydi Anyelli.
U o‘zining pullari uchun oxirigacha kurashishga shubha qilmasa ham bo‘ladi.
Izoh (0)