So‘nggi paytlarda ijtimoiy tarmoqda viner qildirish iborasi tez-tez quloqqa chalinmoqda. Undan nafaqat san’at vakillari, balki yoshlar ham keng foydalanmoqda. Kimdir uni uzoq muddatli tish oqartirish vositasi, kimdir esa tishlarni tekislash muolajasi deydi. Xo‘sh, aslida viner nima? Protsedura kimlar uchun, nechchi yoshdan foydalanish mumkin? Viner qo‘ydirgan kishi nimalarga amal qilishi lozim? Uning qanday salbiy ta’sirlari bor? Xizmatdan foydalanish narxlari qancha?
Bu haqda stomatolog Saidolimxo‘ja Saydaliyev batafsil ma’lumot berdi.
Tish vineri nima?
Ko‘pchilik vinerni tishlarni oqartiruvchi protsedura sifatida biladi. Ammo u nafaqat estetika, balki davolash uchun ham qo‘llaniladi. Bunda tisholdi qismini 180—360 gradusda oq qoplama bilan qoplanadi. Uning ham o‘ziga yarasha qalinligi bo‘lib, tish 0,2—0,5 mm atrofida yopib chiqiladi.Protseduradan kimlar foydalanishi mumkin?
Masalan, kimdadir diastema, trema kasalligi bor. Ya’ni tishlarining orasi ochiq bo‘ladi. Ba’zilarning esa tishlari qiyshiq yoki bolaligidan rangi sariq ko‘rinishda bo‘ladi. Kulganda, gapirganida o‘zini noqulay his qiladi. Shunday kamchiliklarni viner yordamida to‘g‘rilash, aniqrog‘i berkitish mumkin.Yana bir ijobiy tarafi viner qilinganda, tishlar ko‘p charxlanmaydi, nervi olinmaydi.
Ammo oxirgi paytlarda aksariyat bemorlar qiyshiq tishlarini ham “1–1,5 yil briket taqib yurgim kelmayapti, viner qilib qo‘ying”, — deydi.
Ba’zan qabulimga 18 yashar qizlar keladi. Tishi sog‘lom, emali oq, xolati yaxshi, lekin yanada chiroyli ko‘rinishni xohlaydi. Ularga doim tishlarining holati yaxshiligini, viner qo‘ydirish shart emasligini aytaman.
Chunki stomatologiya biznes emas. Har bir protsedura, albatta, foyda berishi kerak. Viner qilish ekan deb kelgan odamga qilib ketaverish yaramaydi.
Viner necha yoshdan tavsiya etiladi?
Imkon boricha barchaga stomatologik qoplamalardan 18—20 yoshdan keyin foydalanishni tavsiya qilamiz.To‘g‘ri, ayrim hollarda 15—16 yoshdan boshlash ham mumkin, lekin ko‘pchilikda 18—25 yosh oralig‘ida aql tishi chiqa boshlaydi. Unga joy kerak bo‘lib, tishlarning joylashuvi suriladi. Kimningdir jag‘ida joy bo‘ladi, kimdadir esa yo‘q.
Qolip, vinerlar esa tishlarning orasiga kirib turadi. Bir marta qo‘ydirganingizdan keyin ular shunday qotadi. Aql tishi chiqib, tishlar surilgani natijasida esa viner surilmay sinib ketadi yoki tish bloklanib qoladi.
Shuning uchun viner xizmatidan men 22 yoshdan keyin foydalanishni maslahat beraman.
Tishni oqartirishni vinerdan nima farqi bor?
Tish oqartirish muolajasi vinerning ma’lum bir darajada o‘rindoshi hisoblanadi. Bunda tishlar turli apparatlar yordamida oqartiriladi. Aytishim lozimki, mazkur protseduraning hech qanday davolovchi xususiyati yo‘q, faqat go‘zallik uchun qilinadi.Tishni oqartirgan kishi bir oy davomida qizil, achchiq sho‘r, gazli, kofe, xullas rangli, bo‘yalgan mahsulotlarni iste’mol qilmasligi zarur.
Protseduradan so‘ng tishlar olti oy davomida oppoq ko‘rinishda bo‘ladi. Agar tishlaringizni yaxshi parvarish qilsangiz, uning bu holati yanada ko‘proq saqlanishi mumkin.
Masalan, ba’zilar keladi, oradan bir yil o‘tsa-da, tishlari oppoq turadi, ba’zilar esa tish gigiyenasiga amal qilmagani sabab olti oydayoq uning rangi o‘zgarishni boshlaydi.
Vinerning tish oqartirishdan eng katta farqi — tish shaklini o‘zgartirishi va oqligini uzoq muddat saqlab qolishida. Masalan, bir marta qilingan viner tishlarda 10-15 yil davomida turadi. Oqartirish protsedurasining esa muddati olti oy. Har yilda bir yoki ikki marta mazkur xizmatdan foydalanishingizga to‘g‘ri kelaveradi.
Albatta, viner qo‘ydirdingiz degani u 10 yil aniq turishini anglatmaydi. Uning ham o‘ziga yarasha amal qilinishi zaruri bo‘lgan qoidalari bor. Masalan, iloji boricha qattiq mahsulotlarni iste’mol qilmaslik kerak.
Shunday odamlar bor, yong‘oqni ham tishida chaqib yeydi. Bu aslo mumkin emas. Biz hatto olmani ham kesib yeyishni tavsiya qilamiz.
Bir narsani aytib o‘tishim lozim, qabulimga kelgan aksariyat bemorlar protseduraga “Necha yil kafolat berasiz?” deb so‘rashadi.
Doim aytadigan gapim, avvalambor, xudo. Biz qo‘limizdan kelganicha davolashga harakat qilamiz. Lekin protseduralarning sizga qancha vaqt xizmat qilishi 80-90 foiz holatlarda organizmga bog‘liq. Organizm qancha yosh bo‘lsa, yaxshi parvarish qilinsa, qo‘llangan har bir protseduraning natijasi ko‘proq saqlanadi.
Yana bir misol, yoshi katta mijozlar kelib, “Mana bu vinerni, kolonkani qo‘ydirgandim. 20 yil turdi. Biror marta bezovta qilmadi. Ammo keyingi qildirganimga uch yilga bo‘lmasdan milklarim qochib ketdi. Yaxshi qo‘ymagan ekanda” deydi.
To‘g‘ri, men hamkasblarimni oqlamoqchimasman, yaxshi qo‘ymagan ham bo‘lishi mumkin. Lekin xizmatning 20 yil davomida yaxshi turganining asosiy sababi u ayol taxminan 30-35 yoshlarida buni qo‘ydirgan. O‘sha yoshida uning organizmida qon aylanish sistemasi, immunitet yaxshi bo‘lgan. Lekin afsuski buni ko‘pchilik tushunavermaydi.
Vinerning salbiy ta’siri haqida
Afsuski, hozirgi kunda vinerdan faqat go‘zallik maqsadida foydalanayotganlar ko‘payib boryapti. Ammo aytish lozimki, har qanday protserduraning o‘ziga yarasha salbiy ta’sirlari ham yo‘q emas.Keling, misollar orqali tushuntirib beraman. Masalan, sizning tishingizda vinerni talab qiladigan hech qanday muammolar yo‘q edi. Ammo siz bu xizmatdan foydalanishni istadingiz. Viner tishingizga 180 gradus bo‘yicha qoplanadi, uning orqa qismi ochiq qoladi.
Agar gigiyenaga amal qilmasangiz asta-sekin o‘sha ochiq qolgan qismlardan kariyes kelib chiqishi mumkin. Albatta, bu holat hammada ham bo‘ladi demoqchimasman. Lekin 10-15 foiz holatda sodir bo‘ladi.
Xizmatlarning narxi qancha?
Har bir stomatolog o‘zining ishiga, xarajatiga qarab narx belgilaydi. Masalan, klinika shahar markazida bo‘lgani uchun ijara haqi ham shunga yarasha.O‘zbekistonda viner qo‘yish narxi o‘rtacha 1,6 milliondan 4 million so‘mgacha. Tish oqartirish protsedurasining narxi esa o‘rtacha 3,2 milliondan 5,5 million so‘mgacha belgilanadi.
Izoh (0)