NATO bosh kotibi lavozimiga uch nafar ayolning nomzodi qo‘yilishi mumkin — Politico

NATO bosh kotibi lavozimiga keyingi yil Sharqiy Yevropadan uch nafar ayol siyosatchi da’vogarlik qilishi mumkin, deb yozadi Politico.

NATOning amaldagi bosh kotibi Yens Stoltenbergning vakolati 2022-yil sentabrda tugaydi. Nashrning ta’kidlashicha, bir qator rasmiylar, diplomatlar va tahlilchilar 72 yildan buyon faoliyat yuritib kelayotgan alyansning bosh lavozimiga ayol kishini tayinlash vaqti keldi, deb hisoblaydi. Boshqalarning ta’kidlashicha, Rossiya bilan qarama-qarshilikni hisobga olgan holda, nomzod Sharqiy Yevropadan bo‘lishi kerak, ularning fikriga ko‘ra, bu Moskva uchun muhim signal bo‘ladi.

“Ushbu ikki shart birlashtirilsa, potensial nomzodlar ro‘yxatidan uchta nom darhol birinchi o‘ringa chiqib qoladi: Xorvatiya va Litvaning sobiq prezidentlari Kolinda Grabar-Kitarovich va Dalya Gribauskayte hamda Estoniyaning amaldagi prezidenti Kersti Kalyulayd”, — deb yozadi Politico.

NATOdagi sobiq elchining nashrga aytishicha, Buyuk Britaniya Brexit’dan keyin ham o‘z ta’sirini namoyish etish uchun bosh kotib lavozimiga o‘z nomzodini faol ravishda targ‘ib qilishi kutilmoqda. Politico xabariga ko‘ra, sobiq bosh vazir Tereza Mey, shuningdek, amaldagi bosh vazir Boris Jonsonning milliy xavfsizlik bo‘yicha sobiq maslahatchisi  va Buyuk Britaniya hukumatining sobiq kotibi Mark Sedvill Britaniyadan nomzodlar sifatida muhokama qilinmoqda.

Biroq, diplomatlar nomzodning malakasi uning millatiga qaraganda ancha muhim omil bo‘lishini ta’kidlagan, deb yozadi Politico. Mey Brexit paytida menejment va kommunikativ qobiliyatlari uchun tanqid qilingan, Sedvill esa hech qachon tashqi ishlar yoki mudofaa vaziri sifatida ishlamagan, bu NATO rahbari uchun qo‘yiladigan minimal talab.

Stoltenbergning o‘rnini bosuvchi shaxs kelasi yil bahorning oxiri yoki yozning boshida bo‘lib o‘tadigan NATO sammitida ma’lum qilinishi kutilmoqda.

Yens Stoltenberg 1990-yillarda avval Norvegiyaning savdo va energetika vaziri, so‘ngra moliya vaziri bo‘lib ishlagan. Ikki marta mamlakat hukumatini boshqargan. U 2014-yilda NATO bosh kotibi lavozimini egallagan.

Kolinda Grabar-Kitarovich 2015-yildan 2020-yilgacha Xorvatiya prezidenti bo‘lgan. Bungacha u tashqi ishlar va Yevropa bilan integratsiya vaziri, Xorvatiyaning AQShdagi elchisi va NATO bosh kotibining jamoat diplomatiyasi bo‘yicha yordamchisi bo‘lib ishlagan.

Dalya Gribauskayte 2009-yildan 2019-yilgacha Litva prezidenti bo‘lgan. 2000-yillarning boshlarida u moliya vaziri bo‘lib ishlagan, keyinchalik Yevropa Komissiyasining ta’lim va madaniyat bo‘yicha keyinroq esa budjet va moliyaviy rejalashtirish bo‘yicha komissari sifatida faoliyat olib borgan.

Kersti Kalyulayd 2004-yildan 2016-yilgacha Estoniyaning Yevropa hisob palatasidagi vakili bo‘lgan, 2016-yildan buyon mamlakat prezidenti. Avvalroq BMT Estoniya prezidentini ayollar va bolalar huquqlarining global himoyachisi etib tayinlagandi.