Qanday qilib ingliz tilini o‘rganish mumkin yoki til o‘rganishda yo‘l qo‘yiladigan xatolar

Agar sizda uzoq vaqtdan beri ingliz tilini o‘rganishim kerak, degan fikr bo‘lsa, telefoningiz allaqachon har xil ilova va lug‘atlar bilan to‘lgandir. Birgalikda samarali va eng muhimi, sizga mos bo‘lgan chet tilini o‘rganish strategiyasini qanday ishlab chiqish kerakli haqida gaplashamiz.

Birinchi qadam. O‘zingizni kim ekaningizni aniqlashtirib oling — texnik yoki gumanitar

Soddaroq qilib aytadigan bo‘lsak, odamlar “texnik” va “gumanitar”ga bo‘linadi. Birinchi toifaga tartibga solingan struktura kerak. Ular ma’lumotni jadval, sxema, diagrammalarga chiroyli qilib joylashtirilganida va vazifa aniq shakllantirilganidagina qabul qiladi. Boshqacha qilib aytganda, ular hamma narsani ma’lum narsaga ajratadi va buning formulasini izlaydi. Agar ularning arsenalida hali bunday formula mavjud bo‘lmasa, tushunmovchilik paydo bo‘ladi.

Ikkinchi toifa esa ma’lumotni mavhumroq qabul qiladi va aksincha, turli xil bo‘laklarni birlashtirishga intiladi, ularga jadval va formulalar emas, balki tasvirlar, uyushmalar va ranglar bilan ishlash yoqadi. Avvalo, qaysi toifaga kirishingizni o‘ylab ko‘ring? Agar yuqoridagi tavsiflardan gumanitar ekaningizni bilib olgan bo‘lsangiz, formulalar bilan kurashishni va kuniga 100 ta so‘zni yodlashga urinishni to‘xtating. Sizga jonli tasvir kerak: filmlardan o‘rganish samarali bo‘lib, unda jonli ko‘rgazmali qurollar, kartochkalar, stol o‘yinlari yordamida o‘zingiz tushunadigan diagrammalarni chizishingiz mumkin.

Ikkinchi qadam. Qanday qilib ma’lumotlarni osongina esda saqlashingiz mumkin bo‘lgan usulni aniqlashtiring

Bizning eslab qolish qobiliyatimiz vizual, audial, kinestetikaga bo‘linadi. Ammo ko‘pchilik idrokning aralash turiga ega, shu bilan birga, o‘rganish holatlarida ko‘pincha bitta tur ustunlik qiladi. Ba’zilar audial kinestetik bo‘lishi mumkin, ba’zilar esa vizual.

Siz qanday yo‘l bilan eslab qolasiz? Agar vizual qobiliyat ustunlik qilsa, inglizcha podkastlar bilan o‘zingizni qiynamang, ulardan tinglash qobiliyatingizni mashq qildirish uchun foydalaning, lekin ma’lumotlarni yodlash uchun emas. Esda qolarli rasmlardan foydalaning, yoqimli va tushunarli tarzda yozilgan qiziqarli iqtiboslarni to‘plang. Agar podkast tinglasangiz yoki film tomosha qilsangiz, albatta, subtitrlari bo‘lsin. Agar kinestetik bo‘lsangiz, uzoq vaqt o‘qish yoki tinglashga e’tiboringizni qarata olmasangiz, muhitni tez-tez o‘zgartiring va yo‘lda, kafeda ingliz tiliga vaqt topishga imkon beradigan mobil ilovalarni yuklab oling. Manzaralarning o‘zgarishi va yangi hidlar, tovushlar o‘rganishingizga yordam beradi, assotsiatsiyalar va hislar darajasida xotirada saqlanadi.

Uchinchi qadam. Tilni qaysi maqsadda o‘rganayotganingizni aniqlashtirib oling

Agar siz sayohat paytida muloqot qilish uchun kerak bo‘lsa

Tegishli mavzulardagi podkastlarni tanlang va ko‘proq tashrif buyurmoqchi bo‘lgan mamlakatingiz haqida tinglang, ovoz chiqarib takrorlang, ohangiga va tilining musiqasiga taqlid qiling. Bunday holatda podkastlarga e’tibor berish lozim, chunki sayohat paytida sizga yozish va o‘qish kerak emas, lekin tinglash va gaplashish juda muhim. Bundan tashqari, tushunishingiz uchun to‘g‘ri eshitishingiz va to‘g‘ri javob berishingiz kerak. Tushunmovchilikning sababi ko‘pincha yomon grammatika bilan gaplashayotganimiz yoki ko‘p so‘zlarni bilmasligimizda emas, balki ona tilimizning ritmi va intonatsiyasi bilan ingliz tilida gaplashishimizdir. Agar maqsadingiz ingliz tilida so‘zlashadigan mamlakatga borish bo‘lsa, intonatsiya ustida ishlang va ingliz tili ritmini his qilishni o‘rganing.

Ingliz tili tashuvchisi bilan darslar

Kunduzgi mashg‘ulot yoki onlayn darslar formatini tanlaysizmi, eng muhimi, o‘qituvchingiz professional bo‘lsa bo‘lgani. Afsuski, ko‘pincha darslar o‘qituvchi monologiga aylanib qoladi, darslarda siz passiv tinglovchisiz yoki allaqachon bilgan darajangizda muloqot qilasiz va hech qanday tarzda rivojlanmaysiz. Chet til sifatida ingliz tilini o‘rgatish uchun CELTA yoki DELTA sertifikatiga ega bo‘lgan mahalliy ma’ruzachilarni, eng muhimi, sizga yoqadigan odamni tanlang.

Ta’lim bo‘yicha mobil ilovalar

Hozirda bunday ilovalar son-sanoqsiz, ammo deyarli barchasi so‘zlarni tarjima qilish va grammatikani o‘rgatishga qaratilgan. O‘zingizni chindan ham qiziqtirgan narsani tanlang. Sizni maqsadlaringizga yaqinlashtiradigan va shunchaki vaqtingizni behuda sarflaydigan ilovalar ham bor. Agar siz yangi odatlarni o‘rganishni va ingliz tilida so‘zlashadigan do‘stlar topmoqchi bo‘lsangiz, “Coach.me” saytidan ro‘yxatdan o‘ting. Agar xotirangizni rivojlantirmoqchi bo‘lsangiz va tez o‘qishni, yaxshiroq yozishni, ingliz tilidagi katta hajmdagi ma’lumotlarni qayta ishlashni o‘rganishni xohlasangiz, Elevate’ni yuklab oling. Agar siz aytilganlarni ikki marta eshitishni va uni darhol nutqda takrorlashni istasangiz — siz uchun eng yaxshi dastur — bu English Central. Agar siz allaqachon yaxshi darajaga ega bo‘lsangiz, lekin uni yanada yaxshilashni xohlasangiz, ABA English’ni yuklab oling.

Chet elda o‘qish

Ko‘pchilik Londonga ikki oyga ingliz tilini o‘rganish uchun borish — eng to‘g‘ri yo‘l deb o‘ylaydi. Bunday tajriba, albatta, juda katta afzallik beradi, lekin hatto Londonda ham ingliz tili o‘z-o‘zidan o‘rganilmaydi va siz o‘zingiz biror-bir narsa qilishingiz kerak bo‘ladi. Agar siz chet elda tahsil olmoqchi bo‘lsangiz, 4 soat emas, balki kun bo‘yi shug‘ullaning. Ingliz tilida so‘zlashadiganlar bilan birga yashang. Yangi shahar hayotida iloji boricha faolroq ishtirok eting, joylarni o‘rganing, odamlar bilan tanishing va ularni  diqqat bilan tinglang.

Kunduzgi trening va kurslar

Mualliflik texnikasi va kurslarini tanlang. Ko‘pincha, ular odatiy o‘quv dasturlaridan ko‘ra ko‘proq hayotga tayyorlaydi va savollaringizga ko‘proq javob beradi. Murabbiy bilan tanishing. Uning tashqi ko‘rinishi, gaplashishi va muomalasi sizga yoqishi kerak. Murabbiy veb-sayti va portfelini o‘rganing. Ko‘pgina kompaniyalar asosiysi o‘quv dasturi va mazmuni ekanini ta’kidlaydilar va uni kim boshqarayotgani muhim emas deb o‘ylaydi. Ammo bunday emas. Inson omili ko‘p narsalarni belgilaydi. Xuddi shu mashg‘ulot ikki xil odam tomonidan olib borilsa, butunlay boshqacha ta’sirga ega bo‘ladi.