Ayni damdagi Italiya terma jamoasining asosiy yulduzlaridan biri, so‘zsiz, Lorenso Insinyedir. Quyida Neapol o‘g‘lonining katta futbolga kirib kelishi, faoliyatidagi qiyinchiliklar haqidagi hikoyasi taqdim etiladi.
8 yoshimda men gunoh ishga qo‘l urdim. Balki ko‘pchilik buni gunoh deb hisoblamas, lekin sen Neapolda yashasang va kichkina bola bo‘lsang — bu so‘zsiz gunoh. Endigina mahalliy maktab jamoasiga qabul qilingandim va menga butsi juda zarur edi. Afsuski, ular menda yo‘q edi. Maktab uchun o‘ynayman deb o‘ylamagandim. Juda yosh va kichkina edim.
Ha, men pakana edim!
Ammo menga farqi yo‘q edi. Har qanaqa vaziyatda futbol o‘ynashni istardim. Bir kuni katta akam o‘zi bilan futbol maktabiga olib bordi va men uning futbol o‘ynayotganini tomosha qilishim kerak edi. Lekin menda boshqa reja paydo bo‘ldi. Maydonga tushishga ruxsat bermagunlaricha yig‘lay boshladim. Bu butun boshli dramaga o‘xshagandi. Men xuddi jon taslim qilayotgandek maydonga yotib olgandim. Nihoyat, murabbiylardan biri: “Yaxshi! Yaxshi! Mayli, bolakay bir necha daqiqa o‘ynasin”, — dedi.
Ular shunchaki meni jim qilish uchun ruxsat berishgandi, lekin men ularga futbolni yaxshi o‘ynashimni isbotladim. Shu tariqa katta bolalar jamoasiga qabul qilindim. Juda baxtli edim, ammo butsilarim yo‘q edi. Har kuni dadamdan butsi olib berishini iltimos qilardim, lekin ikkita muammo qarshisida ojiz edik.
Birinchidan, biz juda nochor hayot kechirardik. Men tug‘ilib o‘sgan joy — Frattamajoreda ahvol juda og‘ir edi. U yerda deyarli hech narsa bo‘lmasdi. Biror yaxshiroq ish ham topilmasdi. Yashash uchun pul zo‘rg‘a yetardi, shuning uchun biz butsi olishga pul ajrata olmasdik.
Ikkinchidan, men maxsus butsilarni istardim. Fenomen Ronaldoning butsisi — R9 ni xohlaganman. Shunaqasini eslaysizmi? Kumushrang, ko‘k va sariq. Bu afsonaviy butsi edi. Ronaldo 1998-yilgi mundialda shu butsi bilan o‘ynagan.
“Dada, iltimos, iltimos, iltimos, menga Ronaldoning butsisidan olib bering”.
Har kuni. Har kuni.
“Iltimos, dada, butsi!”.
Menimcha, dadam o‘shanda meni o‘ldirib qo‘yishni xohlagan, chunki u bitta futbolchini tan olardi — Maradonani. Men buyuk Diyego haqidagi hikoyalarni eshitib katta bo‘lganman, o‘shanda dunyoda bitta u afsonadek tuyulardi.
U Neapol uchun kim edi? Don Diyego juda buyuk inson bo‘lgan. Dadam xuddi Maradona o‘ynagan qora butsilarda to‘p surishimni xohlardi. Lekin men ham so‘zimdan qaytmasdim: “Yo‘q, siz tushunmayapsiz. Ronaldo — qoyilmaqom futbolchi”.
Kechiring, dada! Kechiring, Diyego!
Dadam “Napoli”ning ashaddiy muxlisi bo‘lgan, Ronaldo esa o‘sha vaqtlarda “Inter”da to‘p surardi, tabiiyki, “nerazurrilar” “Napoli”ning — ashaddiy raqibi. Ammo men bola edim va butsi olish uchun tixirlik qilaverardim. Bir kuni dadam meni hayratga solib: “Tayyorlan. Do‘konga boramiz” — dedi.
“Nega?”, — deb so‘radim. Dadam esa “Senga butsi xarid qilishga”, — dedi.
Dadamda ortiqcha pul yo‘q edi. Lekin men uchun qayerdandir topibdi. O‘sha kuni butsi xarid qilish uchun do‘konlarni aylanib yurganimdagi hissiyotlarimni so‘z bilan ifodalab bera olmayman.
Birinchi do‘konga kirdik, lekin u yerda men izlagan butsi topilmadi. Ikkinchi do‘konda ham yo‘q edi. Uchinchi do‘konda esa bor ekan, ammo mening hajmimdagi butsi emasdi. Butun shaharni kezib chiqdik. To‘rtinchi, beshinchi do‘konga ham bordik, yo‘q. Qorong‘i tushayotgandi, men umidimni uzgandim. Nihoyat, tunda do‘konlar yopilayotganda, oxirgi kirgan do‘konimizdan mening hajmimdagi R9 butsisi topildi.
Butun hayotim davomida yodimdan chiqmaydigan xotira bor: dadam sotuvchi bilan hisob-kitob qildi va menga qutini berdi. Bu men olgan eng yaxshi sovg‘a edi.
Bilasizmi, bu juda qiziq. Hozir professional futbolchi sifatida men juda ko‘p butsilarni tekinga olaman va ular qanchadir vaqtdan so‘ng keraksiz buyumga aylanib qoladi. Ulardan muhim narsani topolmaysiz.
Lekin o‘sha butsilar… Har safar ularni kiyganimda boshqacha his meni qamrab olardi. Xayolimda turli xil o‘ylar kezib yurardi: “Men boy bo‘lmagan oiladanman, lekin afsonaviy Ronaldo kiyadigan butsini kiyib yuribman, bir kuni xuddi unga o‘xshash futbolchi bo‘laman”.
Men butsilarni har kuni tozalardim, hazillashmayapman. Maysali maydonlardan ko‘ra toshli joylarda ko‘proq futbol o‘ynardik. Uyga kelishim bilan butsilarimni tozalashga tushardim, chunki dadam bunga qancha pul sarflaganini bilardim. U butsilarni juda uzoq vaqt kiydim, hattoki do‘konlarda bu turdagi butsilarni sotish to‘xtatilganda ham oyog‘imda R9 butsilari bor edi. Butsilarim kiyishga yaroqsiz holga kelib qolganda esa rosa yig‘lagandim. Ular men uchun judayam qadrli bo‘lgan.
Kim biladi, balki, aqldan ozgandirman. Lekin har doim shunaqa edim. Onam menga yoshligimdagi bir voqeani aytib bergandi. Bir kuni meni bog‘chadan olishga kelganida, bolalar o‘yinchoqlardan uy va qasrlar qurayotgan bir vaqtda men boshqa xonada o‘zim bilan o‘zim futbol o‘ynayotgan ekanman. O‘shanda ham xayolimda faqat futbol bo‘lgan ekan.
“San Paolo” stadionida “Napoli” libosida maydonga tushish doimiy orzum edi. Bundan katta orzum bo‘lmagan. Men boshqa birorta sport turi bilan shug‘ullanmaganman. Futboldan boshqa narsa haqida o‘ylashni istamasdim. Katta bo‘lgach, “Inter”, “Torino”, “Napoli”ning yoshlar jamoasida o‘zimni sinab ko‘ra boshladim. Skautlar doim bir narsani ta’kidlar, ular bu gapni menga emas, dadamga aytardi. Bu esa mengacha yetib kelardi:
“Uning o‘yini bizga yoqdi, lekin u pakana”.
Ularning barchasi bo‘yim sabab mendan voz kechardi. 14 yoshimda “Torino” meni rad etganidan so‘ng futbol o‘ynash istagim yo‘qoldi. Ota-onamga bu ish endi befoyda ekanligini aytdim. Juda kichkina, pakana edim. Texnika, tezlik — bularning barchasini mashg‘ulotlar davomida rivojlantirsa bo‘ladi. Bo‘yni-chi? Har kun ertalab uyg‘onganimda ozgina bo‘lsa ham bo‘yim o‘sishini umid qilishdan boshqa choram yo‘q edi. Dadamga endi buning iloji yo‘qligi, charchaganimni aytdim.
“Yaxshi, futbol bilan shug‘ullanmasang, endi nima qilmoqchisan?”, — derdi dadam. Men esa o‘ylanib qoldim: “Haqiqatdan ham, endi nima bilan shug‘ullanaman?!”.
“Napoli” menga ikkinchi imkoniyatni bermaguncha, mahalliy maktabda to‘p tepib yuraverdim. O‘shanda 15 yoshda edim. Ko‘rikda juda ko‘p bolalar navbatda turgani yodimda. Lekin negadir skaut meni tanladi. Akademiyaga qabul qilinganimda, juda hayratga tushgandim. Oilam “Napoli”ning ashaddiy muxlisi edi. Endi men “Napoli”ning barcha o‘yinlarida maydon chetida to‘p yetkazib turish vazifasini bajarardim.
Seni stadion ichida neapolcha energiya qamrab olishini tasavvur qilishning o‘zi yoqimli. Hissiyotlarni ta’riflashga so‘z ojiz. O‘zimga o‘zim: “Agar shu stadionda “Napoli” futbolkasida bitta o‘yinda maydonga tushsam ham armonim qolmagan bo‘lardi”, – degan edim.
“Napoli” safidagi birinchi o‘yinim “Livorno”ga qarshi mehmondagi bahsga to‘g‘ri kelgan. Oilamdagilar uchun bu juda katta voqea bo‘lgan. Frattamajorelik bolakay “Napoli” futbolkasida maydonga tushyapti — bu faxr edi.
Tunda o‘yindan so‘ng Neapolga qaytganimizda dadam meni aeroportdan olib ketishga kelganini eslayman. Yo‘lda esa “meni uyda kutishyaptimi”, – deb so‘raganman.
Dadam esa: “O, yo‘q, yo‘q. Juda kech bo‘ldi. Hamma sendan faxrlanadi, lekin endi juda kech bo‘ldi, hamma allaqachon uxlab qolgan”, – dedi.
“Nahotki!”, – hayron bo‘ldim men.
“Yo‘q, rostdan ham. Kechir, seni xafa qilmoqchi emasman, lekin seni hech kim kutmayapti”.
Uyga borganimizda esa hamma meni kutayotgan ekan. Ko‘chada muxlislar qo‘shiq kuylardi, hattoki, men uchun maxsus tort tayyorlashgan ekan. Aqlbovar qilmas hodisa edi. Onamning yuzida aks etgan baxtni ko‘rish, o‘sha kechadagi eng yoqimli lahza edi. Hozir esa uyga qaytsam, onam televizorda “Napoli”ning oxirgi o‘yinini ko‘rib o‘tiradi. “Ona, axir bu o‘yin allaqachon tugab bo‘lgan-ku!”.
“Napoli” bizning qonimizda. Hozirgi kungacha nimaga erishgan bo‘lsam, shu klub yordami bilan erishdim, axir og‘ir paytlarda u menga ishondi va qo‘llab-quvvatladi. 2010-yilda asosiy tarkibda debyut qilganimdan so‘ng, ikki yil davomida B va C Seriya vakillari “Fodja” va “Peskara” jamoalarida ijara asosida o‘ynadim.
“Fodja”da o‘ziga xos xarakter egasi bo‘lgan murabbiy qo‘l ostida o‘ynashga to‘g‘ri keldi. Zdenek Zeman talabchan va qattiqqo‘l murabbiy edi, u qaysidir jihatdan klassik kino qahramonlariga o‘shab ketardi.
U futbolchilardan har kuni ertalab uning ofisiga tashrif buyurishni talab qilishi mumkin edi. U yerda esa tarozida og‘irligimizni o‘lchardik. Lekin uning xonasiga borib, eshigini ochishing bilan oppoq tutun hammayoqni qoplab olganini ko‘rish mumkin. U juda ko‘p chekardi.
Bir kuni uning xonasiga kirdim va unga qarab: “Janob, balki biz kelishimizdan avval chekmay tursangiz bo‘lar”, – dedim. U bir soniya o‘ylab turib, xotirjamlik bilan javob qaytardi: “Unday bo‘lsa, bu yerdan qorangizni o‘chiring”.
Murabbiy bilan munosabatlarimiz yaxshi edi. Zeman menga ishonardi. O‘sha mavsumda 18 ta gol urdim, janob Zdenek esa “Peskara” jamoasiga o‘tib ketdi. “Napoli” meni ham uning ortidan jo‘natdi. Bu juda muhim palla edi. Aynan o‘sha yili turmush o‘rtog‘im Jennini uchratgandim.
Jenni bilan uning amakivachchasi orqali tanishganman. Men Jennidan 250 kilometr uzoqda yashardim. Unga men bilan birga ketishni taklif qildim.
Agar siz Janubiy Italiya haqida nimadir bilsangiz, Jennining o‘rniga uning ota-onasi menga javob qaytarganini topa olasiz. Ular Jennining men bilan ketishiga ruxsat bermadi. O‘sha payt motivatsiyam ikki hissa oshib ketdi: orzumdagi jamoada o‘ynash va Jenniga erishish. Qo‘limdan kelgan hamma narsani qilardim.
O‘sha mavsumda meni to‘xtatib bo‘lmasdi. Men 19 ta gol urdim va mavsum yakunlangach, “Napoli” murabbiyi janob Valter Matssari bilan uchrashdim. “Agar qolishni xohlasang, bunga haqli bo‘lishing kerak”, – dedi murabbiy. Men esa: “Muammo yo‘q. Menga hech kim, hech qachon biror narsani shunchaki tekinga bermagan”, — deb javob qaytardim.
Haqiqatdan ham hech narsa meni to‘xtatib qololmasdi. “Napoli”da qolish huquqini qo‘lga kiritdim. Yangi mavsumda esa “San Paolo” stadionida “Parma” jamoasiga o‘zimning birinchi golimni urdim. O‘sha kuni meni yana bir yangilik kutib turardi: Jenni xomilador edi.
U paytdagi hissiyotlarni ta’riflab bera olmayman. Buning uchun uni boshdan kechirish va yurak bilan his etish kerak.
Har safar “Napoli” safida gol ursam, o‘sha hissiyotlarni tuyaman. Bu shaharni va jamoani bir qismi ekanligimdan faxrlanaman.
Odamlarning Neapol haqida yomon gaplar gapirganini eshitsam, xafa bo‘laman, chunki ular bu shahar haqida hech narsa bilmaydi. Bu men uchun dunyodagi eng zo‘r shahar. Agar ishonmasangiz, jamoadoshlarimga qarang. Juda ko‘pchiligi mashhurroq jamoalarga o‘tmasdan, shu yerda qolishni ma’qul ko‘radi. Kimdir bu yerda uchinchi yoki to‘rtinchi yilini o‘tkazyapti, lekin hech qayerga ketgisi yo‘q.
Bu shaharni tanqid qilayotganlar, ko‘zlarini ochib olsa yaxshi bo‘lardi. Hattoki Maradona ham bu shaharni juda yaxshi ko‘rardi.
Mening bugungi kundagi maqsadim — Skudettoni qo‘lga kiritish. Shu narsaga bor diqqatimni qaratganman. Bu narsani shahrim uchun, do‘stlarim, oilam va farzandlarim uchun amalga oshirishim kerak.
Har safar “San Paolo” maydoniga chiqar ekanman, meni hayajon qamrab oladi. Chunki bu oilam uchun qanchalar muhim ekanligini, dadam men chekinmasligim uchun nimalarni qurbon qilganligini his qilaman. O‘sha butsilar uchun dadam qayerdan pul topganini bilmayman, lekin bunga qiyinchilik bilan erishganini sezib turaman. O‘sha lahzada orzularim boshlangan. Endi esa har safar maydonga tushganimda bu stadionda buyuk futbolchilar, jumladan, Maradona to‘p surganini yodga olaman.
Ronaldoga hurmat saqlagan holda aytamanki, Maradona men ko‘rgan futbolchilar ichida eng buyugi edi. Janob Ronaldo, sizning butsilaringiz ajoyib edi. Siz fenomen edingiz. Sizning o‘yiningiz meni doim ruhlantirardi. Lekin men neapollikman, shuning uchun men bitta qirolni tan olishga majburman. U ham bo‘lsa — Diyego.
Izoh (0)