Bir yil avval, 2020-yilning 1-may kuni O‘zbekiston tarixidagi eng yirik texnogen falokatlardan biri — Sardoba suv omborining to‘g‘oni yorilishi yuz bergan edi. Oqibatda o‘n minglab odamlar evakuatsiya qilingan, minglab suv ostida qolgan, qo‘shni Qozog‘istonning janubiy tumanlarida ham toshqinlar kelib chiqqan edi. Bugunga kelib vaziyat butkul (eng asosiysi, yaxshi tomonga) o‘zgargan, biroq fojia yuz bergan kunni unutib bo‘lmaydi. Quyidagi fotojamlanma toshqin yetkazgan talafot ko‘lami va uning oqibatlarini bartaraf etish jarayonlarini yodga soladi.

Toshqin rasman 2020-yil 1-may kuni soat 05:55 da boshlangan, deb hisoblanadi. Biroq voqeaning dastlabki guvohlari suv, taxminan, 04:00 arafasida ombordan sharsharadek toshib chiqqanini ta’kidlaydi.

Foto: O‘zA

Toshqin sabab Sirdaryo viloyatining Sardoba, Oqoltin va Mirzaobod tumanlarida yashovchi 110 mingdan ziyod aholi zudlik bilan xavfsiz joylarga evakuatsiya qilingan. Ular uchun butun O‘zbekistondan madad va muruvvat karvonlari tashkil etilgan.

Foto: O‘zA

Havo hujumidan mudofaa qo‘shinlari va harbiy havo kuchlariga qarashli vertolyotlar yordamida 270 ga yaqin parvoz amalga oshirilib, 196 nafar inson hayoti qutqarib qolingan.

Foto: O‘zA

Beton panelli uyning devorida qolgan izdan suv qanchalik baland kelgani haqida xulosa chiqarish mumkin. Toshqin vaqti suv yer sathidan ikki metr va ba’zi joylarda undan ham balandga ko‘tarilgan.

Foto: O‘zA

Foto: O‘zA

Foto: O‘zA

Hodisa yuz bergan kunning o‘zida 128 ta yong‘in o‘chirish texnikasi Sardoba, Oqoltin va Mirzaobod tumanlariga yetkazilgan — ular avvalo aholi xonadonlaridan suvni chiqarib tashlashda faol xizmat qilgan.

Foto: O‘zA

Suv toshqini oqibatida 4,4 mingdan ortiq xonadon talafot ko‘rgan. Shundan 2390 ta uy yaroqsiz, 2045 tasi esa ta’mirtalab deb topilgan.

Foto: O‘zA

Suv toshqini respublika ahamiyatidagi 13 ta ko‘prikka, 52 kilometr uzunlikdagi yo‘lga zarar yetkazgan.

Foto: O‘zA

IIV ma’lumotlariga ko‘ra, toshqin oqibatida 5940 bosh katta va kichik shoxli uy hayvonlari nobud bo‘lgan, 5160 bosh hayvon omon qolgan. 21-may holatiga ko‘ra, omon qolgan uy hayvonlarining 5154 tasi o‘z egalariga qaytarilgan.

Foto: O‘zA

Toshqin oqibatlarini bartaraf etish ishlariga, ma’lumotlarga ko‘ra, Mudofaa vazirligining 12 mingdan ziyod harbiy xizmatchisi va 1000 dan ortiq harbiy va maxsus texnikasi jalb etilgan.

Foto: O‘zA

Foto: O‘zA

Ta’mirtalab deb topilgan 1830 ta beton panelli uylar va 50 ta ko‘p qavatli uy-joy ta’mirlandi. Yaroqsiz uylar esa buzilib, ularning egalariga yangi qurilgan 86 ta ko‘p qavatli “dom”lardan xonadonlar (jami 2640 ta) berildi.

Foto: O‘zA

Toshqinda zarar ko‘rgan salkam 4,8 ming oilaga 186,6 milliard so‘mlik moddiy yordam mablag‘lari berildi. Shundan 4541 oilaga 40 million so‘mdan, 249 ta oilaga esa 20 million so‘mdan pul plastik kartaga tushirib berilgan.

Foto: O‘zA

Foto: O‘zA

FVVdan ma’lum qilishlaricha, toshqindan so‘ng 37 ta ijtimoiy soha obyektlari — 10 ta bog‘cha, 16 ta maktab, 8 ta tibbiyot muassasasi, 1 ta kollej binosi mukammal ta’mirlangan va kapital rekonstruksiya qilingan, bittadan yangi maktab va bog‘cha, 72 ta bolalar sport maydonchasi va vorkautlar qurilgan.

Foto: O‘zA

Sardoba hikoyalari