Qirg‘iziston mojarodan keyin Tojikiston bilan chegaradosh qishloqlarda favqulodda holat rejimini joriy qildi

Qirg‘izistonning Botken viloyatidagi Oq-Soy, Oq-Tatir va Samarqandek qishloqlarida Tojikiston bilan chegarada yuz bergan hodisa munosabati bilan favqulodda vaziyat  joriy qilindi. Bu haqda 24.kg nashri Botken viloyati bo‘yicha hukumatning vakolatli vakili matbuot xizmatiga asoslanib xabar bermoqda.

Xabarga ko‘ra, qirg‘iz-tojik davlat chegarasidagi vaziyat 29-aprel, payshanba kuni ertalab keskinlashdi: o‘qotar qurol ishlatilgan, Qirg‘iziston fuqarolari orasida yaradorlar ham bor.

“29-aprel kuni soat 04:40 da Qirg‘izistonning Botken viloyati Botken Kocho-Boyu hududida vaziyat keskin tus oldi”, — deb xabar bergan Qirg‘iziston Milliy xavfsizlik davlat qo‘mitasi Chegara xizmati matbuotiga tayanib.

Ta’kidlanishicha, tojik tomoni ov miltiqlari bilan Qirg‘iziston fuqarolarining transport vositalarini o‘qqa tuta boshlagan. Bundan tashqari, Qirg‘iziston chegara xizmati tojikistonliklar Qirg‘iziston fuqarolari va ularning uylariga tosh otayotganini ta’kidlamoqda.

Chegara xizmati ma’lumotlariga ko‘ra Qirg‘iziston fuqarolari orasida yaradorlar bor. Qirg‘iziston tomoni chegaradagi mojaroda uch qirg‘izistonlik jarohat olganini aytdi. Tojikiston Milliy xavfsizlik davlat qo‘mitasi, o‘z navbatida, ushbu mojaroning yetti nafar qurboni haqida xabar berdi.

Mojaroga tojikistonliklar tomonidan elektr uzatish simlari ustunlariga videokameralar o‘rnatilishi sabab bo‘lgan. 28-aprel kuni Tojikiston “Bosh suv havzasi” uchastkasi hududidagi elektr uzatish simlari ustunlariga videokameralarni o‘rnatishni boshladi. Qirg‘izistonning chegara otryadi va Botken viloyatidagi politsiya xodimlari videokameralarni o‘rnatishni to‘xtatishni talab qildi. Mojaro yuz bergan joyda, taxminan, 150 kishi to‘planib, bir-biriga tosh otishni boshladi, mahalliy aholidan birining ko‘ziga o‘q uzilgan. Hammasi bo‘lib to‘rt kishi tibbiy yordamga murojaat qilgan.

Qirg‘iz-tojik chegarasidagi voqea yuzasidan Qirg‘izistonning Botken viloyati Ichki ishlar boshqarmasi jinoiy ish qo‘zg‘adi.

Qirg‘iziston Milliy xavfsizlik davlat qo‘mitasi Chegara xizmati suv inshootida sodir bo‘lgan hodisa tojikistonliklar tomonidan provokatsiya qilingani to‘g‘risida bayonot berdi.

“Gidroelektr inshooti Tojikiston bilan to‘liq bog‘liqligi va Qirg‘iziston fuqarolari uni bir tomonlama egallab olgani to‘g‘risida tojikistonliklar tomonidan tarqatilgan ma’lumotlar haqiqatga to‘g‘ri kelmaydi. Qirg‘izlar uni bir tomonlama egallab olgani  haqiqat emas. Hozirgi vaziyatni bunday bayonotlar bilan hal qilish o‘rniga, tojik tomoni vaziyatni yanada og‘irlashtirmoqda va ikki davlatning chegaraoldi mintaqalari aholisi o‘rtasidagi muloqotda kelishmovchiliklarni keltirib chiqarmoqda”, — deb ta’kidladi Qirg‘iziston Chegara xizmati.

Bayonotda aytilishicha, 1924—1927 va 1989-yillardagi xaritalarga muvofiq ushbu gidrotexnik inshoot to‘liq Tojikiston Respublikasi hududida joylashgan, u 1968-yilda qurilgan bo‘lib, Tojikiston, Qirg‘iziston va O‘zbekistonning chegaradosh shaharlari va viloyatlarida qishloq xo‘jaligi ekinlarini sug‘orish  uchun mo‘ljallangan.

“Xovar” nashrining yozishicha, bir kun oldin Tojikistonning So‘g‘d viloyati va Qirg‘izistoning Botken viloyati rahbarlari o‘rtasida uchrashuv bo‘lib o‘tgan. Tomonlar mojaroni mintaqa vakillari darajasida hal qilishga kelishib olgan.

Davlat chegarasining qirg‘iz-tojik qismi vaqti-vaqti bilan ikki mamlakat mahalliy aholisi yoki chegarachilari o‘rtasidagi ziddiyatlar zonasiga aylanadi. Asosiy sabab — bu ajratilmagan hududlar, ularda davlatlar o‘rtasidagi chegara qayerdan o‘tganini aniqlashning iloji yo‘q.

Qirg‘iziston Milliy xavfsizlik davlat qo‘mitasi ma’lumotlariga ko‘ra, Tojikiston bilan umumiy chegara 972 km ni tashkil etadi, shundan 519 km kelishilgan, 375 km kelishilmagan holda qolmoqda.