27-mart kuni Toshkent xalqaro aeroportiga Xitoydan 1 million dozada Xitoy—O‘zbekiston ZF-UZ-VAC2001 vaksinasi olib kelindi. Bu haqda “Daryo” muxbiri xabar bermoqda.
ZF-UZ-VAC2001 Xitoy Fanlar akademiyasi Mikrobiologiya instituti olimlari tomonidan yaratilgan, Anhui Zhifei Longcom Biopharmaceutical Co.Ltd farmatsevtika kompaniyasi tomonidan ishlab chiqilgan va o‘zbekistonlik olimlar bilan hamkorlikda klinik tadqiqotlari olib borilgan koronavirusga qarshi yangi rekombinant vaksinadir. Uni yaratishda koronavirus tashqi oqsili biotexnologik usul bilan sintezlanib olingan bo‘lib, organizmga yuborilganda oqsilga nisbatan immun javob hosil bo‘ladi. Bunday vaksinalar boshqa turdagi vaksinalar bilan solishtirganda eng yuqori xavfsizlik profiliga ega hisoblanadi, deyiladi O‘zbekiston Innovatsion rivojlanish vazirligi ma’lumotida.
Ayni vazirlik huzuridagi Ilg‘or texnologiyalar markazi va Sog‘liqni saqlash vazirligi huzuridagi Virusologiya ilmiy-tadqiqot instituti olimlari Xitoyning ZF2001 vaksinasi ustidagi tadqiqotlar keng ko‘lamda o‘tishiga o‘z hissasini qo‘shgan. Amalga oshirilgan ishlar natijasida xitoylik hamkorlar O‘zbekistonni mazkur vaksina hammuallifi deb e’lon qildi va vaksinaga ZF-UZ-VAC2001 deb nom berildi.Xitoy kompaniyasi mazkur vaksinani hamkorlikda ishlab chiqarish uchun O‘zbekistonda faoliyat yuritayotgan bir qator farmatsevtika korxonalari faoliyatini o‘rganib, laboratoriya hamda texnik va ishlab chiqarish quvvatlarini inobatga olib, Jurabek Laboratories MChJ qo‘shma korxonasini tanlagan. Ushbu vaksina 1-mart kuni davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan.
Ma’lumotga ko‘ra, bugunga kungacha vaksinaning III faza sinovlarida yetti mingdan ziyod kishi emlangan bo‘lsa, ularning har biridagi o‘zgarishlar to‘la nazorat qilib borilmoqda. 2020-yilning dekabridan beri olib borilayotgan tadqiqotlar davomida emlangan ko‘ngillilar organizmida vaksinaning jiddiy nojo‘ya ta’sirlari qayd etilmagani aytildi. Hozircha mazkur vaksina O‘zbekiston hududida III faza sinov tadqiqotlari o‘tkazilayotgan yagona vaksina bo‘lib qolmoqda. Avvalroq innovatsion rivojlanish vaziri Ibrohim Abdurahmonov ZF-UZ-VAC 2001 vaksinasini tarqatish may—iyunda boshlanishini ma’lum qilgandi.
Tadqiqotchilar koronavirusning “britancha” shtammi va boshqa shtammlaridan ham mazkur vaksina yordamida himoyalanish mumkinligini qayd etmoqda. Negaki ZF-UZ-VAC2001 vaksina biotexnologiya usulida yaratilgan bo‘lib, bunda virusning tojlari, ya’ni bo‘lakchalari kesib olinadi va ular laboratoriya sharoitida ko‘paytiriladi. Aynan koronavirusda kuzatiladigan “shohchalar”ga nisbatan antitanalar hosil qilgani bois “britancha” shtamm va koronavirusning boshqa turlarining ham organizmga ta’sirini susaytiradi, deb ta’kidlanmoqda.
Innovatsion rivojlanish vazirligiga vaksinaning ushbu dozalari O‘zbekiston tomonga qanchaga tushgani haqidagi savol bilan murojaat qilinganda quyidagicha javob berildi: “ZF-UZ-VAC2001 vaksinasining narxi bo‘yicha ma’lumotlarni ochiqlamaslik to‘g‘risida davlatlararo shartnoma imzolangan. Lekin shunga qaramay, O‘zbekiston mazkur vaksinaning hammuallifi bo‘lgani va vaksinaning III faza sinovlarida faol ishtirok etgani bois vaksina ishlab chiqarish narxlarida bizga sotildi. Ya’ni O‘zbekiston tomonidan vaksinaning faqatgina ishlab chiqarish xarajatlari qoplanmoqda.
Bundan avval O‘zbekistonga COVAX dasturi doirasida 2,6 million doza AstraZeneca vaksinasi olib kelinishi, vaksinaning dastlabki partiyasi 17-mart kuni yetkazib kelingani haqida xabar berilgandi. Shundan 2021-yilning I choragida 35—40 foizi, qolgan qismi II chorakdan dunyo bo‘ylab vaksinalarni ishlab chiqarish imkoniyatlaridan kelib chiqqan holda, bosqichma-bosqich yetkazib berilishi ma’lum qilingan.
Mart oyining boshida O‘zbekistonda ZF-UZ-VAC 2001 vaksinasi birinchi bo‘lib foydalanish uchun ro‘yxatdan o‘tkazilgani to‘g‘risida xabar berilgandi. Shuningdek, Maxsus komissiya qaroriga ko‘ra, O‘zbekistonda Rossiyaning Gamaleya ilmiy-tadqiqot markazi tomonidan ishlab chiqilgan “Sputnik V” vaksinasini qo‘llashga ham ruxsat berilgan. Koronavirusga qarshi kurashish tadbirlari va vaksina uchun 3 trillion so‘m ajratish rejalashtirilgan.
Eslatib o‘tamiz, 23-fevral kuni YuNISEF tomonidan Sanitariya-epidemiologik osoyishtalik va jamoat salomatligi xizmati uchun 17 ta muzlatkichli yuk mashinasi va 206 ta miniven Changan avtomobillari topshirilgan. Ushbu maxsus avtomobillarning bir nechtasi foydalanishga topshirilgan kuniyoq Toshkentda YTHga uchradi. Bundan tashqari, O‘zbekistonga COVAX dasturi doirasida yuborilgan 4,5 tonna qadoqlangan shprislar qabul qilingan.
Mavzuga doir:
- “Biz fuqarolarimizni biror vaksinani olishga majburlamaymiz” – sog‘liqni saqlash vaziri o‘rinbosari Bahodir Yusupaliyev
- “Vaksinatsiya jarayonlariga undash uchun ataylab kasallik ko‘payishini bo‘rttirib ko‘rsatishyapti, degan mish-mishlarda mantiq yo‘q” – Nurmat Otabekov
- O‘zbekiston koronavirusga qarshi 1 mln doza ZF-UZ-VAC 2001 xitoy—o‘zbek vaksinasini sotib olish bo‘yicha kelishuvga erishdi
- Innovatsion rivojlanish vazirligi koronavirusga qarshi o‘zbek—xitoy vaksinasi 2001-yilda ishlab chiqarilgani haqidagi mish-mishlar bo‘yicha izoh berdi
Izoh (0)