Shimoliy yarimsharda 2100-yilga kelib yozning davomiyligi olti oyga cho‘zilishi, qish esa ikki oydan kam davom etishi mumkin. Bu haqda American Geophysical Union tomonidan chop etilgan xitoylik olimlarning tadqiqot natijalariga tayanib, “RBK” xabar berdi.
Foto: Azzuro del mare
“Global isish tufayli yoz fasli borgan sari issiqroq bo‘lib, uzoqroq davom etmoqda. Qish esa qisqa va iliqroq bo‘lib bormoqda” — deydi tadqiqot mualliflaridan biri, okeanograf Yupin Guang.
Olimlar 1952-yildan 2011-yilgacha bo‘lgan iqlim ma’lumotlarini o‘rganib chiqdi va yoz 78 kundan 95 kungacha uzaygani, qish esa 76 kundan 73 kungacha qisqarganini aniqladi. Bahor va kuzning davomiyligi ham mos ravishda, 124 kundan 115 kungacha va 87 kundan 82 kungacha kamaygan.
“Shunga ko‘ra, bahor va yoz erta, kuz va qish esa kechroq kelishni boshlagan. Mavsumiy sikllaridagi eng katta o‘zgarishlarni O‘rta Yer dengizi mintaqasi va Tibet platosi boshdan kechirdi”, — deyiladi tadqiqotda.
“Iqlim o‘zgarishi asoratlarsiz kechmaydi, u qishloq xo‘jaligi, inson salomatligi va atrof-muhitga ta’sir qiladi”, — deya ogohlantiradi tadqiqot mualliflari.
Rossiyaning Atmosfera fizikasi instituti ilmiy rahbari Igor Moxov ham o‘z navbatida global isish natijasida iqlim davri o‘zgarishi kutilayotganini, bu jarayon uzoq vaqtdan beri davom etayotganini aytgan. “Iqlim o‘zgarishi endilikda yanada yaqqolroq va kuchliroq namoyon bo‘lmoqda”, — dedi u.
Moxovning ta’kidlashicha, iqlim o‘zgarishi bilan shimoldan, Arktika kengliklaridan sovuq havoning kirib kelishi ehtimoli ortadi hamda ijobiy va salbiy harorat anomaliyalari galma-gal kuzatiladi.
Olimlar 2021-yil o‘tgan yilga qaraganda sovuqroq bo‘lishini kutmoqda, bu “azaliy an’ana” fonidagi anomaliyadan darak beradi.
Avvalroq olimlar okeanlarda suv sathi kutilganidan ancha tez ko‘tarilayotganini ma’lum qilgan edi. Shuningdek, iqlim o‘zgarishi tufayli Atlantika okeanidagi iliq dengiz oqimi tezligining rekord darajada pasaygani haqida ham xabar berilgan.
