• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12910.15
    • RUB159.78
    • EUR14660.77
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +32°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Dunyo

    XIX asrning sirli falokati. Atlantikada izsiz g‘oyib bo‘lgan “Glazgo” kemasi haqida

    Garchi Atlantika bo‘ylab kemalarning tez suzishi, poyga uyushtirishi xavfli bo‘lsa ham, buning ortidan ko‘plab kemalar halokatga uchragan, g‘oyib bo‘lgan bo‘lsa ham ko‘pchilikni “Moviy tasma”ni qo‘lga kiritish o‘y-hayoli tinch qo‘ymadi. “Daryo” 400 ga yaqin yo‘lovchi bilan Liverpuldan Filadelfiyaga yo‘l olib, Atlantikada sirli ravishda g‘oyib bo‘lgan “Glazgo” kemasi haqida hikoya qiladi.

    “Moviy tasma” va yo‘nalish tarixi

    “Moviy tasma” — bu Shimoliy Atlantika okeanidan o‘tishda tezlik ko‘rsatkichlari uchun okean kemachilariga beriladigan sovrin. U 1934-yilgacha shartli ravishda mavjud bo‘lib, moviy rangda bo‘lgan. Tasma vimpel ko‘rinishiga ega bo‘lib, uni yutib olgan rekordchilar kemasining ustuniga osib qo‘yishar edi. Aynan shu yili Atlantika okeanida raqobatlashayotgan kemalar orasida tezlik bo‘yicha birinchi o‘rinni aniqlash uchun maxsus xalqaro qo‘mita tashkil etildi.

    Foto: Google Photos

    Foto: Google Photos

    Atlantika okeanidan doimiy qatnovlar 1818-yilning 4-yanvarida boshlanadi. Black Ball kompaniyasining “Kurir” pochta kemasi katta partiyadagi yuk va 6 yo‘lovchi bilan Atlantika orqali Liverpuldan Amerika tomon yo‘lga chiqishi kerak edi. Biroq ob-havoning yomonligi tufayli kema kechikish bilan jo‘nab ketadi va birinchi muntazam transatlantik safar 5-yanvar kuni xuddi shu kompaniyaning Nyu Yorkdan jo‘nab ketgan “Jeyms Monro” kemasi tomonidan amalga oshiriladi.

    Safar taxminan bir oy davom etar edi. Shu sababli kema egalari boy yo‘lovchilarga ko‘proq pul evaziga yuqori tezlik, harakat xavfsizligi va iloji boricha mukammal dengiz xizmati taklif qilishdi. 1830-yilga kelib, kemalarda “uchinchi klass” paydo bo‘ldi. Unda yo‘lovchilar soni 500 ga yetishi mumkin edi, sharoit esa — umuman yo‘q. Xuddi shu davrda tezlik rekordi yangilandi — 15 kun-u, 18 soat. Shuningdek, ba’zi antirekordlar ham bo‘ldi. Bir kemaning safari 100 kun davom etdi va shu tufayli ba’zi yo‘lovchilar charchoqdan vafot etdi.

    “Glazgo” kemasi

    Inman Line kompaniyasi tomonidan bir vintli yo‘lovchi tashish uchun mo‘ljallab yaratilgan paroxod umumiy 480 nafar inson bilan 1854-yilning martida Liverpuldan Filadelfiyaga borishda izsiz g‘oyib bo‘ladi.

    Foto: Google Photos

    Foto: Google Photos

    “Glazgo” 1854-yilning 1-martida bortida 480 kishi bilan Liverpulni tark etadi. Salonda 111 yo‘lovchi, kabinada esa 293 nafar yo‘lovchi bo‘lgan. Uning ekipaji 76 kishidan iborat edi: 5 ta sardor va ofitser, 1 jarroh, 1 xazinachi, 4 muhandis, 6 ta o‘t o‘chiruvchi, 5 ta ko‘mirchi, 19 ta styuard va ofitsiant, 1 styuardessa va 30 ta malakali dengizchi. Kema Kapitan K. Morrison boshchiligida yo‘lga chiqqan. Bu uning birinchi mustaqil safari edi, lekin u ko‘p vaqt davomida kapitanning katta yordamchisi bo‘lib kelgan. Uning Atlantika okeanini suzib o‘tishda katta tarjibasi bor edi. Kema Filadelfiyaga 1854-yilning 25-martida yetib borib, keyin ortga qaytishi zarur edi.

    “Liverpul” dan ketganidan so‘ng kemadan birorta xat-xabar kelgani yo‘q. “Glazgo” ning “singlisi” “City of Manchester” 8-mart kuni Filadelfiyadan qaytishda ko‘plab aysberglarga duch kelgani ta’kidlanadi. Boshqa kemalar muz ko‘p yillar davomida kuzatilganidan ko‘proq ekanligini aytishgan. Odatda paroxodlar katta aysberglar va muz maydonlarida suzib yurgan. Kemadan xabar kelmagach, ular “Glazgo” muzda qolib ketdi, deb xulosa qilishgan. Kema suv, ko‘mir va oziq-ovqatlar bilan yaxshi ta’minlangan bo‘lgan. Shuncha vaqt davomida hech qanday xabar kelmagan, sirli ravishda g‘oyib bo‘lgan kema 1854-yilning may oyi oxiriga kelib rasman yo‘qoldi deb e’lon qilingan. “Glazgo” va undagi yuklar 50 ming funt sterlingga sug‘urta qilingan edi.

    Uning taqdiri haligacha noma’lum bo‘lib qolmoqda. O‘sha vaqtda gazetalar kemaning taqdiri haqida turli taxminlar e’lon qilishadi. Ammo ular bir-biriga to‘g‘ri kelmas edi. Shu yilning 25-oktabrida “Glazgo shahri” deb nomlangan zarhal harflar bilan yozilgan kema kamonining bir qismi Kempbeltaun (Shotlandiya) yaqinida Ballokgayr qirg‘og‘ida topilgani haqida xabar beriladi. Biroq yana bir kema boshqa xabarni beradi. Unga ko‘ra oktabr oyi oxirida Glazgo 416 tonna suv bilan Muir boshchiligida Klayddan Kalkuttaga suzib ketgan. U bo‘ronlar paytida ushbu hududga tushib qolgan bo‘lishi mumkin, ammo u yana yo‘lda davom etgan. Xuddi shu vaqtda Kilbrannanda Glazgo shahri tasvirlangan eshitish vositasi topilgan. Bu yuqoridagi Kempbeltaundagi topilmaga bog‘liq bo‘lishi mumkin.

    “Glazgo” haqida uzoq va yaqin tarixda ham hech qanday ma’lumot yo‘q. Atlantika. 480 yo‘lovchi. “Glazgo”. Izsizlik.

    Mirjalol Qosimov tayyorladi.

    04.03.2021, 13:46   Izoh (0)   48702
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    AQSh dunyoda demokratiyani kuch bilan o‘rnatishdan voz kechishga va’da berdi

    04.03.2021, 13:11

    AQShda Kongress yig‘ilishi Kapitoliyga hujum uyushtirilish xavfi tufayli bekor qilindi

    04.03.2021, 12:21

    Qirg‘iziston prezidenti Facebook’da ko‘zi ojiz deputat haqida haqoratli izoh qoldirdi. Bishkek prezident sahifasiga xakerlik hujumi uyushtirilganini ma’lum qildi

    04.03.2021, 12:10

    AQSh Rossiyaga Qrim sabab kiritilgan sanksiyalar muddatini bir yilga uzaytirdi va Navalniy tufayli sanksiyalarning ikkinchi raundi haqida ogohlantirdi

    04.03.2021, 11:22

    Marsga uchishga mo‘ljallangan Starship raketasi prototipi qo‘nganidan keyin portlab ketdi (video)

    04.03.2021, 10:47

    Pandemiya davrida butun dunyoda demokratiya va erkinlik darajasi pasaygani ma’lum qilindi

    04.03.2021, 07:36
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Parvoz — katta shahar xarakteriga ega qulay biznes-klass turar joy


    Moliyaviy savodxonlik maktab ostonasidan boshlanadi


    OKMK 2,3 milliard dollar kredit mablag‘larini jalb qildi va 125 million dollar moliyaviy xarajatlarni iqtisod qildi


    Silk Avia Shahrisabzga ko‘proq parvoz qiladi


    HONOR kompaniyasi HONOR 400 Lite smartfonini taqdim etdi. Qiziq, u nimasi bilan lol qoldira oladi?


    Siberian Wellness — O‘zbekistonda 15 yil


    UZCARD SHERDOR premium kartasi endi MKBANKda mavjud


    Coca-Cola 139 yillik ilhom, ajoyib kashfiyotlar, mashhur kampaniyalar va butun dunyo sevib qolgan ta’mni taqdim etmoqda 


    Mobiuz “MazzaFest”da yangi “Mazza” va “Mazza 2.0” tarif rejalarini taqdim etadi


    Kapitalbank 2024-yilgi Brand Awards International mukofotiga sazovor bo‘ldi


    Ziffler‘dan katta taqdimot: yangi qiyofa, zamonaviy dizayn va aqlli maishiy texnikalar


    Uklonda taksi haydovchilari uchun katta tadbir o‘tkazildi!


    InfinBANK Global Money Week 2025 da ishtirok etdi


    CHERY bilan o‘z orzungizni amalga oshiring: barcha modellar uchun boshlang‘ich to‘lov pasaytirildi! 


    Moliyaviy firibgarlik: murakkab sxemalar bo‘yicha sodda tushunchalar 

     

    Tavsiya etamiz

    “AQSH yordam bermaganida, g‘alabaga erisha olmasdik” — Ikkinchi jahon urushida SSSR yutug‘ini ta’minlagan yashirin haqiqatlar

    10 may, 15:00

    “Ular o‘z vatani mustaqil bo‘lishi uchun kurashgan edi” — Turkiston legionining ayanchli tarixi

    8 may, 15:09

    Rashidov, gazli ichimliklar zavodi, Qizil maydon. 9-may — Toshkent tarixidan fotolavhalar

    7 may, 14:40

    Fazoviy poyganing boshlanishi — Gagarinning parvozi yolg‘on bo‘lganmi?

    6 may, 18:00
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    “Qimmatbaho taqinchoqlar va kiyim-kechaklardan o‘zini cheklardi” — Qozog‘iston prezidenti onasi va eng qiyin damlari haqida gapirdi

    Dunyo | 11 may, 13:55

    UFC. Ramazon Temirov navbatdagi jangini qozog‘istonlik sportchiga qarshi o‘tkazadi

    Sport | 11 may, 13:43

    Buxoro va Xorazmni bog‘lovchi yo‘lni chigirtkalar bosdi (video)

    O‘zbekiston | 11 may, 13:25

    Putin Ukrainaga hech qanday shartlarsiz to‘g‘ridan-to‘g‘ri muzokara o‘tkazishni taklif qildi

    Dunyo | 11 may, 12:55

    Farzandlarining aktyor bo‘lishini xohlamaydigan Gollivud yulduzlari

    Layfstayl | 11 may, 12:30

    Tramp Rossiya va Ukraina uchun “buyuk hafta” boshlanayotganini aytdi

    Dunyo | 11 may, 12:05

    Afg‘onistonda shaxmat rasman taqiqlandi

    Dunyo | 11 may, 11:41
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.