Siyosatchi Aleksey Navalniyni zaharlab unga suiqasd uyushtirgani gumon qilingan federal xavfsizlik xizmatidagi bir guruh xodimlar yana bir necha kishini o‘ldirishga, jurnalist hamda siyosatchi Vladimir Kara-Murzani 2015- va 2017-yillarda zaharlashga uringan. Bellingcat va The Insider surishtiruvida FXX xodimlari Kara-Murzaning ortidan kuzatib yurganligi aniqlangan. Bu haqda Meduza xabar berdi.
Dastlabki zaharlanishSurishtiruv mualliflarining aniqlashicha, FXX xodimlari Kara-Murzani uch oy davomida u uyushtirgan sayohatlarda kuzatib yurgan. U 2015-yil may oyida zaharlangandi. Ushbu davr davomida maxsus xizmat xodimlari siyosatchi bilan birga Tomsk, Sankt-Peterburg, Kaliningrad va Qozon shaharlarini aylangan.
To‘rtala safarda ham avval siyosatchi Nikita Isayevni kuzatgani fosh bo‘lgan Aleksandr Samofal ishtirok etgan. Konstantin Kudryavtsev ham to‘rt shaharning birida Kara-Murzani kuzatgan.
Mavzuga doir: Navalniyni zaharlaganlarning boshqa faollar va siyosatchilar o‘limiga ham ehtimoliy aloqadorligini jurnalistlar tekshirmoqda
Kara-Murza shu yili 27-mayda Kaliningradga davra suhbatiga yo‘l olishni rejalashtirgandi va 26-mayda zaharlanmagan taqdirda u yerga borardi. Vladimirni kuzatgan va avvalgi sayohatlarda uning ortida yurgan maxsus xizmat vakillari ushbu shaharga borish uchun chipta ham band qilmagan. Ular katta ehtimol bilan siyosatchining 26-mayda zaharlanishidan xabardor bo‘lgan va bunga tayyorgarlik ko‘rgan.
Kara-Murza shifoxonaga yotqizilganidan keyin unga yurak yetishmovchiligi tashxisi qo‘yilgan. Mualliflar ushbu voqea Navalniy bilan Omskda yuz bergan hodisaga juda o‘xshab ketishini ta’kidlagan. Kasalxona bosh shifokori Kara-Murza xorijga olib ketib davolashga hali tayyor emasligini aytgan, sirli manbalar esa matbuotga uning antidepressantlarni me’yoridan ortiq iste’mol qilganligi haqidagi yolg‘on axborot sizdirilgan.
Ikkinchi zaharlanishKara-Murza advokatining aytishicha, xorijdan taklif etilgan shifokor siyosatchining sog‘ayib ketishiga 5 foiz ishonishini aytgan bo‘lsa ham u asta-sekin tuzala boshlagan. Kara-Murza yana mamlakat bo‘ylab sayohat qilishni boshlagach, Federal xavfsizlik xizmati xodimlari uni yana kuzata boshlagan. 2016-yilda ular jurnalist ortidan Qozon, Sankt-Peterburg va Nijniy Novgorodga borgan.
Kara-Murza 2017-yil 2-fevralida ikkinchi marta zaharlangan. Surishtiruvda navbatdagi zaharlanishga FXX xodimlarining avvalgi holatdagi kabi aloqadorligi yuzasidan ma’lumot keltirilmagan. Mualliflar zaharning tish tozalash vositasiga surtilgan bo‘lishi mumkinligini taxmin qilgan.
Surishtiruvga ko‘ra, jurnalist uydan chiqqanidan taxminan sakkiz soat o‘tganidan keyin sog‘lig‘ida yomon o‘zgarishlar borligini sezgan, bunday uzoq oraliqdagi tanaffus ko‘pchilikka ma’lum zaharlarga xos emas. Ehtimol, yuqori ssenariylardan biri zaharning tish tozalash cho‘tkasiga surtilganligi bo‘lishi mumkin. Ichki kiyimdagi kabi bunda ham umuman shaxsiy gigiyena vositalarining deyarli hammasida zaharlashni amalga oshirish mumkin, bunda uchinchi odamning ishtirokini topish juda mushkul. Kara-Murza o‘sha kuni ahvoli yomonlashishidan 3-4 soat avval tishlarini yuvgan.
Kara-Murza ikkinchi marta zaharlanganidan keyin uning rafiqasi Yevgeniya kasalxonadan erining qon tahlillarini olib, ularni FQB agentlariga bergan. Ayolga tahlillar laboratoriyada tekshirilishi va’da qilingan, biroq keyinchalik FQB tekshiruvlar natijasini berishdan bosh tortgan. Sud FQBning akkreditatsiyadan o‘tgan bo‘linmasidan bu borada ma’lumot berishni so‘raganida ular hisobotning muayyan qismini oshkor qilib, qolgan axborotlar maxfiyligini bildirgan. Oshkor qilingan ma’lumotlarda Kara-Murza atayin zaharlangani bo‘yicha xulosalar berilgan, biroq aynan qaysi kimyoviy modda yordamida bu ish amalga oshirilgani sir saqlangan.
Mazkur ishga doir e’lon qilingan axborotlarda maxfiylik sababini izohlashi mumkin bo‘lgan muayyan vajlar mavjud. Oshkor qilingan hujjatlarning birida 2018-yil yanvarda Vashingtonga FQB direktori Kristofer Rey bilan suhbatlashish maqsadida bir kishi kelishi aytilgandi.
The Insider hamda Bellingcat 2018-yil yanvar oxirida AQShga FXX direktori Aleksandr Bortnikov, Ichki razvedka boshqarmasi rahbari Sergey Narishkin va davlat razvedka boshqarmasi boshlig‘i Igor Korobov borgan. Surishtiruv mualliflari ulardan biri Rey bilan uchrashganini taxmin qilgan.
“Kara-Murza ishiga aloqador hujjatlarda mazkur uchrashuv haqida eslatmalar uchraydi. Bu masalaning uchrashuvda muhokama qilingani tahlillarning asosiy qismi sir saqlanishiga aloqador bo‘lishi ham mumkin”, — deyilgan maqolada.
Izoh (0)