2020-yilda dunyoda saraton kasalligi soni 19,3 millionga etadi, 10 million kishi ushbu kasallikdan vafot etadi. “Gazeta.uz”ning BMT matbuot xizmatiga tayanib ma’lum qilishicha, bu haqda Saratonni o‘rganish xalqaro agentligi (IARC)ning yangi hisobotida aytilgan.
Hujjatda aytilishicha, dunyo aholisining har 5 dan biri saraton kasalligiga chalinadi, erkaklarning har 8 nafardan biri, ayollarning esa har 11 nafardan biri ushbu kasallikdan vafot etadi. Saraton tashxisi qo‘yilganidan 5 yil o‘tib omon qolganlar soni ham oshmoqda — ayni paytda ular soni 50,6 million nafarga yetgan.
Eng keng tarqalgan 10 ta saraton kasalligi turiga 60 foiz yangi kasallanish holatlari va 70 foiz o‘limlar to‘g‘ri keladi.
Eng keng tarqalgan saraton turi ro‘yxatida ayollarda ko‘krak bezi saratoni 1-o‘rinda, o‘pka saratoni 2-o‘rinda, ingichka ichak saratoni 3-o‘rinda turadi. Undan keyingi o‘rinlarni prostata bezi saratoni va oshqozon saratoni egallaydi.
O‘pka saratoni erkaklar uchun eng xavfli deb tan olingan — bu kasallik erkaklar orasida barcha o‘limlarning 18 foizini tashkil qiladi. Erkaklar hayoti uchun xavfli bo'lgan ikkinchi onkologik kasallik bu — prostata saratonidir. Ayollar ko‘pincha ko‘krak bezi saratoni, o‘pka saratoni va rektal saraton kasalligidan vafot etadi.
Olimlarning hisob-kitobiga ko‘ra, 2040-yilga borib onkologik kasallikka chalinish yillik yangi holatlari soni 47 foizga oshadi va 28,4 million kishiga yetadi. Ushbu statistik ma’lumotlardagi aksariyat holatlar inson taraqqiyoti ko‘rsatkichi past va o‘rta bo‘lgan mamlakatlarga to‘g‘ri keladi.
Ma’lumot uchun, O‘zbekiston Inson kamoloti bo‘yicha 2020-yilgi indeksda 189 mamlakati ichida 106-o‘rinda. Dekabr oyi boshlarida O‘zbekistonda onkologik xizmatni rivojlantirishga qaratilgan xayriya jamoat fondi tashkil etildi. 2019-yilda respublikada onkologik xastaliklar bilan 24 648 ta yangi kasallanish holati aniqlangan (ular orasida erkaklar 10 511 nafarni va ayollar 14 137 nafarni tashkil etdi).
Ayni paytda umumiy kasallanish strukturasida yuqori o‘rinni ko‘krak bezi, me’da va bachadon bo‘yni saratoni saqlab qolmoqda. 2019-yilda erkaklar orasida umumiy kasallanish strukturasida yetakchi o‘rinlarni me’da, bronxlar va o‘pka, shuningdek, bosh miyadagi zararli o‘smalar bilan kasallanish egallamoqda.
Izoh (0)