O‘zbekistonda o‘zbek imo-ishora tilini yanada rivojlantirish bo‘yicha qaror loyihasi e’lon qilindi

Hukumatning “Shaxslar o‘rtasida muloqot vositasi sifatida ishlatiladigan imo-ishora tilini yanada rivojlantirish to‘g‘risida”gi qarori loyihasi e’lon qilindi.

Xalq ta’limi vazirligi, Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi, Sog‘liqni saqlash vazirligi hamda Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligining:

• shaxslar o‘rtasida muloqot vositasi sifatida ishlatiladigan o‘zbek imo-ishora tilini yanada rivojlantirish maqsadida uning huquqiy maqomini va qo‘llash sohasini belgilash;
• nogironligi bo‘lgan shaxslar, shu jumladan, katta yoshdagilarning savodxonligini oshirish maqsadida Qoraqalpog‘iston Respublikasi, Toshkent shahar va viloyatlar, shuningdek, tumanlar (shaharlar) markazlarida umumiy o‘rta ta’lim muassasalari negizida imo-ishora tili va Brayl alifbosini o‘rgatish bo‘yicha maxsus kurslar tashkil etish to‘g‘risidagi takliflariga rozilik berilishi mumkin.

Quyidagilar shaxslar o‘rtasida muloqot vositasi sifatida ishlatiladigan o‘zbek imo-ishora tilini yanada rivojlantirishning asosiy vazifalari etib belgilanadi:

• o‘zbek imo-ishora tilining imkoniyatlari cheklangan va sog‘lom insonlar o‘rtasidagi muqobil muloqot vositasiga aylantirilishini ta’minlash;
• o‘zbek imo-ishora tilini kelgusida yanada rivojlantirish yuzasidan istiqboldagi rejalarni prognozlash orqali uni takomillashtirish bo‘yicha dasturlar ishlab chiqish;
• o‘zbek imo-ishora tilining alifbosini yaratish va takomillashtirish, imkoniyatlari cheklangan shaxslarning alifbo asosida bilim olishlariga keng imkoniyatlar yaratish;
• o‘zbek imo-ishora tili asosida o‘qitiladigan ta’lim turlariga qo‘yiladigan davlat ta’lim standartlari va davlat talablarini qayta ko‘rib chiqish va takomillashtirish;
• ta’lim muassasalaridagi o‘quv-tarbiya jarayoniga o‘zbek imo-ishora tilini o‘qitishning zamonaviy ilg‘or shakllarini hamda ta’lim-tarbiyaning samarali shakllari va usullarini joriy etish;
• mazmun va sifat jihatidan xalqaro talablarga javob beradigan, ilg‘or pedagogik va axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini qo‘llagan holda yangilangan o‘quv rejasi va dasturlariga muvofiq ishlab chiqilgan imo-ishora tili bo‘yicha o‘quv-metodik adabiyotlar yaratilishi va nashr etilishini tashkil qilish;
• o‘zbek imo-ishora tilining jamiyatdagi mavqeyini oshirish orqali imkoniyati cheklangan shaxslarning ijtimoiy-mehnat ko‘nikmalarini hosil qilishga va jamiyatga uyg‘unlashuviga ko‘maklashish.

Belgilab qo‘yilishicha:

• o‘zbek imo-ishora tili eshitishi va nutqida og‘ir nuqsoni bo‘lgan shaxslar hamda ular bilan sog‘lom shaxslar o‘rtasida muloqot tili sifatida O‘zbekistonning butun hududida tan olinadi;
• mulkchilik shakli va idoraviy mansubligidan qat’i nazar, barcha korxonalar, tashkilotlar va muassasalarda o‘zbek imo-ishora tilidan muloqot tili sifatida foydalanish uchun shart-sharoitlar yaratiladi;
• o‘zbek imo-ishora tili shaxslar o‘rtasidagi muloqot tili sifatida tegishli ma’lumot va ixtisoslikka ega bo‘lgan mutaxassislar tomonidan o‘zbek va boshqa xorijiy tillarga tarjima qilinishi mumkin.

Xalq ta’limi vazirligi lotin yozuvidagi o‘zbek imo-ishora alifbosini ishlab chiqadi hamda 2021/2022-o‘quv yilidan boshlab imkoniyati cheklangan bolalar uchun ta’lim muassasalarining o‘quv jarayoniga joriy etadi.

Xalq ta’limi vazirligi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi bilan birgalikda 2021/2022-o‘quv yilidan boshlab:

• korreksion pedagogika va defektologiya sohasida pedagog kadrlarga bo‘lgan real ehtiyojlardan kelib chiqib, zarur ta’lim yo‘nalishlari va mutaxassisliklari (surdopedagogika, tiflopedagogika, oligofrenopedagogika, logopediya) bo‘yicha qabul kvotalarini oshirish;
• hududlarning defektologiya sohasida pedagog kadrlarga bo‘lgan ehtiyojlarini ta’minlash maqsadida defektologiya ta’lim yo‘nalishlariga davlat grantlari asosidagi qabul kvotalari ulushini oshirish orqali maqsadli qabulni tashkil etish yuzasidan Vazirlar Mahkamasiga asoslangan takliflar kiritadi.

Avvalroq Ziroat Mirziyoyeva boshchiligidagi “Zamin” fondi 60 foiz bolalarni karlikdan qutqarishga yordam beruvchi loyiha boshlagani hamda O‘zbekistonda ko‘zi ojiz o‘quvchilar uchun ilk bor 10 va 11-sinf darsliklari chop etilishi xabar berilgandi.