Pashinyan tinchlikparvarlarni joylashtirish bo‘yicha Putin bilan muzokaralar tafsilotlarini ma’lum qildi

Armaniston bosh vaziri Nikol Pashinyan 19 va 20-oktabr kunlari Rossiya prezidenti Vladimir Putin bilan bo‘lib o‘tgan suhbatlar bo‘yicha o‘z talqinini ma’lum qildi, deb yozadi “Kommersant”. Xususan, uning ta’kidlashicha, Rossiya prezidenti Shusha shahrini Ozarbayjonga berish imkonsiz ekanligining sabablarini tushungan. Avvalroq Putin Armaniston qochoqlarning Shushaga qaytishida qanday xavf ko‘rganini tushunmaganligi haqida aytgan edi.

Shushani Ozarbayjonga berish masalasi muzokaralarning ikkinchi kuni, Vladimir Putin Ozarbayjon prezidenti Ilhom Aliyev bilan bog‘langanidan keyin ko‘tarildi, dedi Pashinyan. Armaniston bosh vaziri qayd etishicha, tinchlikparvarlarni sobiq Tog‘li Qorabog‘ muxtor viloyati chegarasi va Lachin yo‘lagi bo‘ylab joylashtirishni taklif qilgan. Vladimir Putin, Pashinyanning so‘zlariga ko‘ra, keyinroq Ozarbayjon tomoni Gadrutda o‘z pozitsiyalaridan chekinish niyati yo‘qligini va tinchlikparvarlarni tutashish chizig‘i bo‘ylab joylashtirmoqchi ekanligini aytgan.

“Shu tariqa, yarashuv amri mahol bo‘lib qoldi, chunki men Gadrut masalasida rozi bo‘lsam ham, Shushani Ozarbayjonga berish mumkinligini tasavvur qila olmasligimni aytdim. Rossiya prezidenti Shushaga ozarbayjonliklarning qaytib borishiga qarshi ekanligimga hayron bo‘ldi”, — deb yozdi Pashinyan Facebook’da. Nikol Pashinyanning so‘zlariga ko‘ra, u holda Shusha aholisining aksariyatini ozarbayjonliklar tashkil qilgan bo‘lardi va Stepanakertga olib boradigan yo‘lni ular nazorat qilgan bo‘lardi.

“Men o‘z dalillarimni keltirganimda, Vladimir Putin bu mantiqli ekanligini aytdi, ammo u ba’zi nozik jihatlar haqida yaxshi xabardor etilmagan edi”, — deb yozdi Pashinyan.

Rossiya prezidenti Tog‘li Qorabog‘dagi harbiy nizo oktabrda tugashi mumkin bo‘lgani, lekin o‘sha paytda Armaniston tomoni o‘t ochishni to‘xtatish haqidagi taklifni qabul qilishdan bosh tortgani haqida gapirgan edi. Putinning so‘zlariga ko‘ra, 19—20-oktabr kunlari u Ozarbayjon prezidenti Ilhom Aliyev va Armaniston bosh vaziri Nikol Pashinyan bilan telefon orqali suhbatlashgan. U Aliyevni jangovar harakatlarni to‘xtatish mumkinligiga ko‘ndira olgan. Ammo Boku qochoqlarning qaytarilishini, shu jumladan, Shusha shahriga qaytarilishini majburiy shart sifatida ilgari surgan. “Armanistonlik sheriklarimizning pozitsiyasi bu ular uchun nomaqbul ekanligidan kelib chiqqanligi men uchun kutilmagan holat bo‘ldi. Bosh vazir Pashinyan esa bunda Armaniston va Qorabog‘ manfaatlari uchun xavfni ko‘rayotgani haqida menga ochiq aytdi”, — dedi Rossiya prezidenti. Shu bilan birga, Putin bu xavf nimadan iborat bo‘lganligini haligacha tushunmasligini qo‘shimcha qildi, chunki gap Qorabog‘ hududining ushbu qismi ustidan Armaniston nazoratini saqlab qolgan holda tinch fuqarolarni qaytarish haqida borgan edi.

Keyinroq esa Putin tan olinmagan Tog‘li Qorabog‘ning hududi va unga yondosh barcha tumanlar “xalqaro huquq nuqtai nazaridan” Ozarbayjonga tegishli, chunki Armaniston ushbu hududlarning mustaqilligini tan olmagan, degan fikrni bildirdi.

Eslatib o‘tamiz, Rossiya ishtirokidagi muzokaralar natijasiga ko‘ra, nizo tomonlari o‘t ochishni to‘xtatishga qaror qildi. 10-noyabrga o‘tar kechasi Armaniston bosh vaziri Nikol Pashinyan Ozarbayjon va Rossiya prezidentlari Ilhom Aliyev va Vladimir Putin bilan Tog‘li Qorabog‘da o‘t ochishni va jangovar harakatlarni to‘xtatish to‘g‘risida kelishuv imzoladi. Shundan so‘ng Armanistonda ushbu bitim sabab norozilik namoyishlari boshlandi va u ikki haftadan buyon davom etmoqda. Bitimga ko‘ra, Ozarbayjon mintaqa hududining katta qismini olgan. Muxolifat Pashinyan “xoinlik” shartnoma imzolangani sababli iste’foga chiqishini talab qilmoqda.