• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12692.42
    • RUB158.44
    • EUR14511.24
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +34°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Farzand

    Farzandining ta’lim olish jarayonida barcha ota-onalar yo‘l qo‘yadigan 5 ta xato

    Hattoki eng mas’uliyatli ota-onalar ham farzandining baxtli, bilimli bo‘lishiga to‘sqinlik qiladigan, shuningdek, oiladagi totuvlikka ta’sir o‘tkazadigan, ta’lim va tarbiyada yo‘l qo‘yadigan xatolardan holi emas. Ayniqsa, karantin sababli bolalar masofadan ta’lim olayotgan bir paytda. Advance ta’lim texnologiyalari markazining asoschisi va “Bolalar motivatsiyasi texnologiyasi” kitobining muallifi Nikolay Yagodkin ota-onalarga quyidagi 5 ta xato ustida ishlashni maslahat beradi.

    Foto: Cosmopolitan

    Foto: Cosmopolitan

    12 yoshgacha bo‘lgan bolalar bilan kelajak haqida gaplashish

    Bolaga obro‘li inson bo‘lish, munosib maosh olish, bosh direktor bo‘lish uchun yaxshi o‘qishi shart ekanligini aytish mumkin emas. U endigina 10 yoshda, hatto 10-20 yildan keyingi hayotini tasavvur qilishga ham qodir emas. Bolalar kattalarga nisbatan ancha sodda rejalar tuzadi. Kattalar esa 5 yildan so‘ng lavozimi va maoshi qancha bo‘lishini ham tasavvur qilishni biladi.

    Bola esa go‘yoki yangi olam. U faqat o‘zini qiziqtirgan narsa uchun harakat qiladi. 12 yildan so‘ng bolaning maqsad va qiziqishlari inobatga olinsa, albatta, yuqoridagi fikr ish beradi. Agar bola veterinar bo‘lishni orzu qilsa, ota-ona tomonidan ham maqbul taklif chiqishi lozim: “Yaxshi veterinar bo‘lishni va hayvonlarga g‘amxo‘rlik qilishni xohlaysanmi? Hayvonlarning inson kabi tili bo‘lmaydi, lekin ularni davolay olish uchun dorilar haqida juda ko‘p bilimga ega bo‘lish zarur. Buning uchun tabiiy fanlarni yaxshi o‘qish kerak”. Bu bolaga kuch, g‘ayrat bag‘ishlaydi.

    Salbiy motivatsiya bilan shug‘ullanish

    Bunga quyidagilar kiradi:

    • Qo‘rquv. Bola yomon baho olishdan emas, bu tufayli ota-onasidan eshitadigan dakkidan qo‘rqadi.
    • Jazo. Bola ota-onasi tomonidan jazolanishdan qo‘rqadi.
    • Majburiyat.Bola yaxshi o‘qishi kerak, u kattalarning yagona umidi. Uni kelajakda qancha tashvishlar kutib turibdi, demak, shuning uchun ham yaxshi o‘qishi kerak.
    • Uyat. Bola ota-onasi tomonidan qo‘shni, do‘stlar yoki hamkasblar oldida iste’dodli bo‘lmaganligi uchun uyaltirilishidan xavotirlanadi.
    • Teskari aloqa. Ota-onalar o‘zlari sezmagan holda bolasini ahmoq, uquvsiz deb koyishi odatiy holga aylangan. Afsuski, ularni bunday baholash salbiy motivatsiya bo‘lib, bolani shu kabi xususiyatlar borligiga ishontiradi. Uzoq muddatda ular stressga aylanishi ham hech gap emas.
    Shundan so‘ng bolada fikrni jamlash qiyinlashadi, faoliyati susayadi va ota-onalar bilan munosabati o‘zgaradi. Bolani qo‘rquv bilan tarbiya qilmoqchi bo‘lganlar diqqatiga, kelajakda farzandingiz o‘z manfaatlarini ham himoya qila olmaydi. Ular kelajakda boshqalarga nisbatan kamroq daromad topadi. Dunyodan uzoqlashadi, jamoatchilik fikri bilan yashaydi. 10 yildan so‘ng bolaga psixolog izlamaslik uchun ham hozirdan ularga nisbatan qo‘llanayotgan ruhiy zo‘ravonlikni to‘xtatish kerak.

    O‘rganishga majbur qilish

    Ko‘pgina ota-onalar yaxshi baho uchun maqtov aytmaydi, sababi bola shundoq ham yaxshi o‘qishi kerak. Lekin yomon baholar uchun tanbeh berishadi. Ota-ona bolasi bilan toki kuchi yetgunga qadar birga dars qilishi mumkin. Ammo vazifalar qiyinlashgani sari endi repetitor tomon sudraydi. Bola maktabdan charchab kelib, yana dars qilishga majbur bo‘ladi. Uning xayolida ikki fikr paydo bo‘ladi:

    • Hech qachon hech narsa o‘rganmaslik;
    • Muammolarini o‘zi hal etolmaslik.
    Farzandni qarzdor deb bilish

    Bolaning o‘ziga xos istaklari, fikrlari, tanlash huquqi bor. Barkamol, ruhan sog‘lom shaxsni o‘stirishni istovchilar, albatta, bu bilan hisoblashishi zarur. Bola kichik yutuqlari uchun ham maqtov eshitsa, u o‘rganish uchun o‘zida kuch topadi. Buni esa, avvalo, ota-onalar o‘rganishi kerak, maqtash uchun olamshumul ishni amalga oshirish shart emas. Demak, har qanday yutuqni maqtash tufayli bola buyuklikka intiladi. Bola bilan ham katta shaxs sifatida muloqot qilib, shartnomalar tuzish mumkin. Bu esa ularga qanday qilib sherik bo‘lish, va’dalarni bajarish va mas’uliyatli bo‘lishni o‘rgatadi.

    Boladan o‘zingizda yo‘q narsani talab qilish

    Bolaning tarbiyasi so‘zda emas, amalda talab qilinadi. Agar boladan ko‘p kitob o‘qishni talab qilsangiz-u, o‘zingiz smartfon o‘ynab o‘tirsangiz, katta o‘zgarishlarni kutib ovora bo‘lmang. Sababi bola kattalardan  nusxa ko‘chiradi. Bolada kognitiv kelishmovchilik bo‘ladi, sababi undan talab qilishadi va bunga o‘zlari amal qilmaydi. Albatta, ular bu kabi xatti-harakatini kattaligi bilan oqlashi mumkin. Shuning uchun bola oldiga maqsad qo‘yishini, so‘zida turishini, zaiflarni ranjitmasligini istasangiz, o‘zingiz namuna bo‘lishga harakat qiling.

    Odamlar mukammal emas, shu jumladan, ota-onalar ham. Xatolar ustida iloji boricha tezroq ishlash kerak. Chunki har bir ota-ona bolasini yaxshi ko‘radi va baxtli bo‘lishini istaydi.

    Mavzuga doir:

    • Ota-onalar bola tarbiyasida yaxshi niyatda yo‘l qo‘yadigan 4 xato
    • Bolaga tez-tez baqirsangiz... Vaziyatni yumshatishning 4 usuli
    • Bolaning kelajakda qashshoq inson bo‘lishiga olib keladigan tarbiyadagi xatolar

    25.11.2020, 14:41   Izoh (0)   22858
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    6 yashar qizaloq – Omina Erkinova 150 ta davlatning bayrog‘ini yod oldi (video)

    21.11.2020, 08:56

    Ota-onalar bola tarbiyasida yaxshi niyatda yo‘l qo‘yadigan 4 xato

    12.11.2020, 18:22

    Bolalar uyqusi haqida ota-onalar uchun foydali bo‘lgan 11 fakt

    30.10.2020, 21:45

    Nima uchun biz farzandlarimizni boshqa bolalar bilan taqqoslaymiz va nega bunday qilmaslik kerak?

    12.10.2020, 16:54

    Har bir zamonaviy ona bilishi kerak bo‘lgan shifokor Komarovskiyning 10 ta oltin qoidasi

    11.10.2020, 15:44

    Ota-onalar farzandlariga tanbeh berayotganida yo‘l qo‘yadigan 7 ta xato

    08.10.2020, 20:59
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    AKFA energiya tejovchi romlari: iqlimga moslashtirilgan, qulaylikni ko‘zlagan 


    American University of Technologyʼda bakalavrlar uchun ochiq eshiklar kuni


    Aqlli diversifikatsiya: nima uchun kerak va kapitalni qanday taqsimlash lozim?


    Avvallari xufiyona iqtisodiyotda faoliyat yuritgan eshitish va gapirishda muammosi bor insonlar endi rasmiy sektorga qo’shilib, Poytaxt Parking jamoasining bir qismiga aylandi


    STEM va biznes yo‘nalishidagi qizlar uchun TBC Bank’dan ta’lim grantlari — O‘zbekistonda gender tafovutini kamaytirish yo‘lida yangi qadam


    OKMKda mahalliy dumpkarlardan foydalaniladi 


    InfinBANK va Kwikpay: uyingizga komissiyasiz va mehr bilan xalqaro pul o‘tkazmalari


    AVO bank aloqa markazi: innovatsiyalar va yangi xizmat darajasi 


    BYD SEALION 7: Flagman elektr SUV — shahar ko‘chalarida yangi yetakchi 


    SonetUzStyle tanlovida ishtirok etish uchun arizalar qabuli 15-avgustgacha uzaytirildi


    Toshkentda CRYPTO O₂ forumi bo‘lib o‘tdi: Texnologiya, fintech va tartib‑qoidalar muhokama qilindi 


    ZARMED Universiteti: 200 ta grant sizni kutmoqda


    Endi Ucell ilovasida Yandex Music’ni tinglash mumkin 


    Qo‘ng‘iroqlardan mobil internetga: Toshkent mobil aloqadan foydalanish modelini qanday o‘zgartirmoqda


    Toshkent Farmatsevtika Instituti — Farmatsiya sohasida xalqaro darajadagi sifatli ta’lim

     

    Tavsiya etamiz

    Trampning Falastinga nisbatan noxolis siyosati: AQSH YUNESKO a’zoligidan nega chiqyapti?

    2 avgust, 18:35

    Kamchatkadagi hodisa yagona emas: so‘nggi 120 yilda ro‘y bergan eng kuchli megazilzilalar

    1 avgust, 18:20

    Tramp uchun xavotirlar: AQSH prezidenti taniqli shaxslarga yosh qizlarni sotgan Jeffri Epshteynning mijozi bo‘lganmi?

    29 iyul, 17:19

    Bir kechada oddiy ofitsiantdan millionerga aylangan ayol: lotereyadan yutilgan 10 mln dollar mashmashasi

    27 iyul, 09:25
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Isroil mudofaa vaziri butun G‘azoni bosib olishga chaqirdi (video)

    Dunyo | 3 avgust, 18:10

    Andijonda sobiq kuyov qaynukasining mashinasini yoqib yubordi (video)

    O‘zbekiston | 3 avgust, 17:47

    Suriya mudofaa vazirligi va AQSH dastagidagi kurdlar mamlakat shimolida yuz bergan to‘qnashuvda bir-birini aybladi

    Dunyo | 3 avgust, 17:24

    Estoniya Rossiya bilan chegarada xavfsizlikni kuchaytirdi

    Dunyo | 3 avgust, 16:47

    Rossiya Xitoydan yuk mashinalari importini taqiqladi

    Dunyo | 3 avgust, 16:40

    “Tottenhem” Son Hyon Minning o‘rnini “Real” futbolchisi bilan to‘ldirmoqchi

    Sport | 3 avgust, 16:12

    “Toshkent—Sharqiy” aeroporti qurilishi sentyabrda yakunlanishi kutilmoqda

    O‘zbekiston | 3 avgust, 16:09
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.