O‘zbekistonda Konstitutsiyaviy sudga murojaat qilish huquqiga ega bo‘lgan tashkilotlar ro‘yxati kengayishi mumkin

Oliy Majlis Qonunchilik palatasining 10-noyabr kuni bo‘lib o‘tgan navbatdagi yalpi majlisida deputatlar ““O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyaviy sudi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Konstitutsiyaviy qonuniga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish haqida”gi qonun loyihasini birinchi o‘qishda ko‘rib chiqib, qabul qildi, deya xabar bermoqda “Kun.uz”.

Qonun loyihasi bilan “O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyaviy sudi to‘g‘risida”gi qonunga quyidagi asosiy o‘zgartirishlar kiritilmoqda.

Hozirgi kunda qonunning amaldagi tahririga binoan 11 ta tashkilotga Konstitutsiyaviy sudga murojaat qilish huquqi berilgan. Endilikda bular safi kengaytirilib, Inson huquqlari bo‘yicha O‘zbekiston Milliy markazi, O‘zbekiston Prezidenti huzuridagi Tadbirkorlik subyektlarining huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish bo‘yicha vakil va O‘zbekiston Inson huquqlari bo‘yicha vakili (ombudsman) o‘rinbosari — Bola huquqlari bo‘yicha vakilga Konstitutsiyaviy sudga murojaat qilish vakolati berilmoqda.

Kiritilayotgan o‘zgartirishga binoan fuqarolar va yuridik shaxslar ham Konstitutsiyaviy sudga o‘zlarining konstitutsiyaviy huquqlarini tiklash yuzasidan umumiy yurisdiksiya sudlari tomonidan barcha himoya choralari tugagan taqdirda, muayyan ishda qo‘llanilgan qonunning konstitutsiyaviyligini aniqlab berishni so‘rab, shikoyat bilan murojaat qilishlari mumkin bo‘ladi.

Bugungi kunda konstitutsiyaviy sud tarkibida 7 ta sudya faoliyat olib bormoqda. Endilikda xalqaro tajribadan kelib chiqqan holda qonun loyihasi bilan ular soni 2 taga ko‘paytiriladi.

Xalqaro tajribaga binoan qonun ustuvorligi ta’minlangan davlatlarda eng kamida konstitutsion sudlarda 9 ta, eng ko‘pi bilan esa 19 ta sudyalar faoliyat olib bormoqda.

Shuningdek, konstitutsiyaviy sud sudyalari vakolatlari muddatiga ham o‘zgartirish kiritiladi. Jumladan, Konstitutsiyaviy sud sudyasining vakolati muddati – birinchi marta saylanganida besh yilni, keyingi saylanganida o‘n yilni tashkil etishi nazarda tutilmoqda.

Quyi palata yig‘ilishi yakunida qonun loyihasining qabul qilinishi Konstitutsiyaviy sud faoliyatini yaxshilash, mamlakatda fuqarolar va yuridik shaxslarning konstitutsiyaviy huquqlarini himoya qilish hamda Konstitutsiya va qonun ustuvorligini ta’minlashga xizmat qilishi ta’kidlangan.