• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12514.34
    • RUB156.41
    • EUR14600.48
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +28°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Dunyo

    Amerikalik biznesmen Chak Fini umri davomida ishlab topgan deyarli barcha pulini — 8 mlrd dollarni xayriyaga sarfladi. U 38 yil davomida pul tarqatgan, shundan 13 yilini — yashirincha

    14-sentabr kuni 89 yoshli amerikalik biznesmen va filantrop Charlz (Chak) Fini o‘zining Atlantic Philanthropies xayriya tashkilotini yopish to‘g‘risidagi hujjatlarni imzoladi. Fini 38 yil davomida ishlagan tashkilot orqali ishlab topgan deyarli barcha mablag‘larini — 8 milliard dollarni xayriya yo‘lida sarflab yubordi, deb xabar beradi Meduza.

    Foto: Getty Images

    Foto: Getty Images

    Chak Fini 1931-yilda Nyu-Jersi shtatidagi Elizabet shaharchasida, Amerika—Irlandiya oilasida dunyoga kelgan. U Koreya urushida harbiy-havo kuchlarida xizmat qilgan, shundan so‘ng, faxriylar imtiyozi bo‘yicha Kornell universitetiga o‘qishga kirgan. O‘qishni tugatib, Fini 1956-yilda biznes bilan shug‘ullangan — AQSh harbiy-dengiz kuchlarining Atlantika floti dengizchilari uchun soliq solinmaydigan alkogol mahsulotlarini sotgan. Fini kemalarning keyingi to‘xtash joyi haqida ba’zida fohishalar orqali xabar topgan.

    Tez orada Fini o‘z biznesini kengaytirgan. U yana uch hamkorni yoniga olib, Duty Free Shoppers bojsiz savdo do‘konlari tarmog‘ini rivojlantirishni boshlagan. Biznes 1964-yilda — Yaponiya o‘z fuqarolariga yana xorijga chiqishga ruxsat berganidan so‘ng, kuchli impuls olgan (ushbu taqiq Ikkinchi jahon urushidan so‘ng joriy etilgandi). Duty Free Shoppers yaponiyalik turistlarga sigaretalar, konyak va sumkalar sotib, millionlab dollar ishlay boshlagan. Ishlar shu qadar yaxshi ketganidan, Fini va uning sheriklari 1976-yilda Tinch okeanidagi Saypan orolida do‘kon ochgan va u yerda aeroport qurgan.

    1988-yilda Forbes jurnali Finini AQShning eng badavlat insonlari qatorida 31-o‘ringa qo‘yib, uning boyligini 1,3 milliard dollarga baholagan. Aslini olganda ushbu pullar u vaqtda biznesmenga tegishli bo‘lmagan. Bundan 4 yil oldin u Duty Free Shoppers’dagi o‘z ulushini — 38,75 foiz — Atlantic Philanthropies xayriya tashkilotiga sotib yuborgan. Aktivlarning topshirilishi ovoza qilinmagan, bu haqda faqat uning yaqinlari xabardor bo‘lgan, xolos. Fini Atlantic Philanthropies orqali biror loyihani qo‘llab-quvvatlash orqali o‘zini oshkor etib qo‘ymagan. Biznesmen oldingidek hayot kechirishni va Duty Free Shoppers’ni boshqarishni davom etgan. U pul topishni yaxshi ko‘rgan, biroq uni ishlatishga ehtiyoji bo‘lmagan.

    Biznesmen Atlantic Philanthropies faqatgina Duty Free Shoppers’ning daromadlari evaziga ishlayotganini yaxshi tushungan va kompaniyaning eng muvaffaqiyatli yillari ortda qolganini taxmin qilgan. U biznesdan chiqishni o‘ylay boshlagan. 1997-yilda Fini va uning sheriklari Duty Free Shoppers’dagi o‘z ulushlarini Bernar Arnoning LVMH konserniga sotib yuborgan. O‘shanda Fini birinchi bor ommaga o‘zining xayriya faoliyati to‘g‘risida ma’lum qilgan. U buni kompaniyani sotishdan tushgan da’vo uning anonim xayriyalarini oshkor qilishi sabab majburlikdan amalga oshirgan. O‘sha vaqt kelib Atlantic Philanthropies 600 million dollarni xayriya yo‘lida tarqatib ulgurgan. Bu kabi sirlilik uchun Forbes jurnali 2021-yilda uni xayriya Jeyms Bondi deb atagan.

    Fini butun boyligini umri davomida tarqatishga qaror qilgan. “O‘lganingdan ko‘ra, tirikligingda tarqatish ancha quvonchli”, — deya uning so‘zlarini keltiradi Atlantic Philanthropies. Biznesmen pullarini fikricha katta daromad keltirishi mumkin bo‘lgan yirik loyihalarga tikkan. Atlantic Philanthropies ta’lim va ilmiy tadqiqotlarga 3,7 millird dollar (bularning deyarli yarim milliardi Kornell universitetiga), 870 million dollar — inson huquqlarini himoya qilishga, 700 milliondan ortiq — sog‘liqni saqlashga xayriya qilgan. Tashkilot JARda OITSga qarshi kurash, AQShda o‘lim jazosini bekor qilish, Irlandiyada universitetlarni rivojlantirishga xayriya mablag‘larini yo‘natirgan. U jami 6500 ta grant ajratgan, so‘nggisi — 2016-yilga to‘g‘ri keladi.

    Fini xayriyaga ham xuddi biznes kabi yondoshgan. Atlantic Philanthropies grant oluvchilardan batafsil biznes-rejalarni va sarflangan pullar to‘g‘risida hisobotlarni so‘rab olgan. Agarda loyihalar bir joyda qotib qolsa, moliyalashtirish to‘xtatilgan. Investitsiyalarning rentabelligini oshirish uchun Fini davlatni ishtirok etishga taklif etgan. Masalan, 1997-yilda Fini Irlandiya hukumati o‘z universitetlariga 100 million dollar ajratsa, u ham shuncha mablag‘ ajratishga va’da bergan. Bu foyda bergan. Fini o‘zining pullariga ochilgan binolarga ismi yozilgan peshlavhalarning ilinishiga ruxsat bermagan, loyihaga boshqa xayriya tashkilotlarini jalb etishni ma’qul ko‘rgan.

    Aynan Fini hozirgi kunda eng mashhur xayriyachilar hisoblanuvchi Uorren Baffett va Microsoft asoschisi Bill Geytsni ilhomlantirib, ularning 2010-yilda “Tuhfa qasamyodi” tashabbusini amalga oshirishga undagan. Unga o‘z mablag‘larining katta qismini xayriyaga yo‘natiruvchi badavlat insonlar qo‘shilgan. Ayni vaqtda “Tuhfa qasamyodi”ga butun dunyo bo‘ylab 200 dan ortiq millioner va milliarderlar qo‘shilgan.

    2012-yilda Forbes’ga bergan intervyusida Fini o‘z boyligini taxminan 2 million dollarga baholagan — u o‘z va rafiqasining yashishi uchun aynan shuncha mablag‘ ajratib qo‘ygan. Biznesmen kamtarona yashashga o‘rgangan: u biznes-klassda uchmagan, shaxsiy mashinasiga ega bo‘lmagan va oddiy Casio soatlarini taqib yurgan. Forbes 2018-yilda uning San-Fransiskodagi uyining kvartirasi devoriga “8 milliard dollarni xayriyaga sarflagan Chak Fini tabriklaymiz” tablichkasi ilib qo‘yilganini ko‘rgan.

    17.09.2020, 20:59   Izoh (0)   28945
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Qozog‘iston koronavirusga qarshi vaksinaning klinik sinovlarini boshladi

    17.09.2020, 20:35

    AQSh g‘arbidagi o‘rmon yong‘inlari tutuni Yevropa shimoliga yetib bordi

    17.09.2020, 18:59

    Aleksey Navalniy Nobel mukofotiga nomzod qilib ko‘rsatildi

    17.09.2020, 18:10

    Gamaleya markazi rahbari koronavirus yangi to‘lqinlarining oldini olish uchun nima qilish kerakligini aytdi

    17.09.2020, 13:58

    Tramp AQShda koronavirusga qarshi vaksinatsiya qachon boshlanishini ma’lum qildi

    17.09.2020, 13:34

    77 kishini o‘ldirgan norvegiyalik terrorchi Anders Breyvik muddatidan oldin ozodlikka chiqish bo‘yicha iltimosnoma yo‘lladi

    17.09.2020, 12:10
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Sug‘urta sohasidagi uzoq kutilgan islohotlar: manfaatlar qonun himoyasida 


    Toshkentda CRYPTO O₂ forumi bo‘lib o‘tdi: Texnologiya, fintech va tartib‑qoidalar muhokama qilindi 


    “Euromoney” talqinida “O‘zsanoatqurilishbank” O‘zbekistonning eng yaxshi banki deb e’tirof etildi


    InfinBANK va Kwikpay: uyingizga komissiyasiz va mehr bilan xalqaro pul o‘tkazmalari


    Vaqt sinovidan o‘tgan tarmoq: 33-yillik faoliyat, 12 million foydalanuvchi tanlovi va mobil aloqaning yangi arxitekturasi


    “Biznesni rivojlantirish banki” 2025 yilda 138 mingdan ortiq fuqaro bandligini ta’minladi


    “Biznesni rivojlantirish banki” BMT Taraqqiyot Dasturi bilan hamkorlik qiladi


    Endi Ucell ilovasida Yandex Music’ni tinglash mumkin 


    AKFA energiya tejovchi romlari: iqlimga moslashtirilgan, qulaylikni ko‘zlagan 


    OKMKda mahalliy dumpkarlardan foydalaniladi 


    O‘zbekistonda tibbiy sug‘urta nima uchun zarur: shifokor qarashi va Neo Insurance tajribasi


    OKMKda yangi sulfat kislota sexi qurilmoqda


    American University of Technologyʼda bakalavrlar uchun ochiq eshiklar kuni


    “O‘zbekinvest” sug‘urta kompaniyasi 2025-yilning I yarim yilligi yakunlarini eʼlon qildi


    SonetUzStyle tanlovida ishtirok etish uchun arizalar qabuli 15-avgustgacha uzaytirildi

     

    Tavsiya etamiz

    Bir kechada oddiy ofitsiantdan millionerga aylangan ayol: lotereyadan yutilgan 10 mln dollar mashmashasi

    27 iyul, 09:25
    Audio Icon

    Andijoncha hotamtoylik: “Dunyo sadolari”ga sarflanayotgan milliardlar va shubhali shartnomalar

    24 iyul, 21:25

    “Rossiya allaqachon katta og‘alik maqomini yo‘qotib bo‘ldi”. Ukraina urushi postsovet hududida nimalarni o‘zgartirdi?

    24 iyul, 15:15

    Nildan Frot daryosigacha: maxfiylikdan tobora reallikka aylanib borayotgan “Katta Isroil” konsepsiyasi

    22 iyul, 12:22
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Braziliyalik keksa ayol ChatGPT’ni sevib qolganini ma’lum qildi

    Dunyo | 29 iyul, 23:40

    “Isroil G‘azodagi siyosatini o‘zgartirmasa, London sentyabrda Falastinni tan olishga tayyor” — Buyuk Britaniya bosh vaziri

    Dunyo | 29 iyul, 23:25

    UFC reytingi yangilandi: o‘zbekistonlik sportchi Bogdan Guskov 3 pog‘ona yuqoriladi

    Sport | 29 iyul, 23:10

    Toshkent viloyati Ichki ishlar bosh boshqarmasiga yangi rahbar tayinlandi

    O‘zbekiston | 29 iyul, 23:10

    O‘zbekistonda 75 foiz korrupsiyaviy jinoyatlar maishiy shaklda sodir etilayotgani ochiqlandi

    O‘zbekiston | 29 iyul, 22:47

    O‘zbekistonda Harbiy xavfsizlik va mudofaa universiteti ochiladi

    O‘zbekiston | 29 iyul, 22:26

    “Manchester Yunayted” ikki nafar hujumchi bilan muzokara o‘tkazmoqda

    Sport | 29 iyul, 22:15
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.