• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12768.26
    • RUB162.63
    • EUR14400.04
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +29°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Dunyo

    Amerikalik biznesmen Chak Fini umri davomida ishlab topgan deyarli barcha pulini — 8 mlrd dollarni xayriyaga sarfladi. U 38 yil davomida pul tarqatgan, shundan 13 yilini — yashirincha

    14-sentabr kuni 89 yoshli amerikalik biznesmen va filantrop Charlz (Chak) Fini o‘zining Atlantic Philanthropies xayriya tashkilotini yopish to‘g‘risidagi hujjatlarni imzoladi. Fini 38 yil davomida ishlagan tashkilot orqali ishlab topgan deyarli barcha mablag‘larini — 8 milliard dollarni xayriya yo‘lida sarflab yubordi, deb xabar beradi Meduza.

    Foto: Getty Images

    Foto: Getty Images

    Chak Fini 1931-yilda Nyu-Jersi shtatidagi Elizabet shaharchasida, Amerika—Irlandiya oilasida dunyoga kelgan. U Koreya urushida harbiy-havo kuchlarida xizmat qilgan, shundan so‘ng, faxriylar imtiyozi bo‘yicha Kornell universitetiga o‘qishga kirgan. O‘qishni tugatib, Fini 1956-yilda biznes bilan shug‘ullangan — AQSh harbiy-dengiz kuchlarining Atlantika floti dengizchilari uchun soliq solinmaydigan alkogol mahsulotlarini sotgan. Fini kemalarning keyingi to‘xtash joyi haqida ba’zida fohishalar orqali xabar topgan.

    Tez orada Fini o‘z biznesini kengaytirgan. U yana uch hamkorni yoniga olib, Duty Free Shoppers bojsiz savdo do‘konlari tarmog‘ini rivojlantirishni boshlagan. Biznes 1964-yilda — Yaponiya o‘z fuqarolariga yana xorijga chiqishga ruxsat berganidan so‘ng, kuchli impuls olgan (ushbu taqiq Ikkinchi jahon urushidan so‘ng joriy etilgandi). Duty Free Shoppers yaponiyalik turistlarga sigaretalar, konyak va sumkalar sotib, millionlab dollar ishlay boshlagan. Ishlar shu qadar yaxshi ketganidan, Fini va uning sheriklari 1976-yilda Tinch okeanidagi Saypan orolida do‘kon ochgan va u yerda aeroport qurgan.

    1988-yilda Forbes jurnali Finini AQShning eng badavlat insonlari qatorida 31-o‘ringa qo‘yib, uning boyligini 1,3 milliard dollarga baholagan. Aslini olganda ushbu pullar u vaqtda biznesmenga tegishli bo‘lmagan. Bundan 4 yil oldin u Duty Free Shoppers’dagi o‘z ulushini — 38,75 foiz — Atlantic Philanthropies xayriya tashkilotiga sotib yuborgan. Aktivlarning topshirilishi ovoza qilinmagan, bu haqda faqat uning yaqinlari xabardor bo‘lgan, xolos. Fini Atlantic Philanthropies orqali biror loyihani qo‘llab-quvvatlash orqali o‘zini oshkor etib qo‘ymagan. Biznesmen oldingidek hayot kechirishni va Duty Free Shoppers’ni boshqarishni davom etgan. U pul topishni yaxshi ko‘rgan, biroq uni ishlatishga ehtiyoji bo‘lmagan.

    Biznesmen Atlantic Philanthropies faqatgina Duty Free Shoppers’ning daromadlari evaziga ishlayotganini yaxshi tushungan va kompaniyaning eng muvaffaqiyatli yillari ortda qolganini taxmin qilgan. U biznesdan chiqishni o‘ylay boshlagan. 1997-yilda Fini va uning sheriklari Duty Free Shoppers’dagi o‘z ulushlarini Bernar Arnoning LVMH konserniga sotib yuborgan. O‘shanda Fini birinchi bor ommaga o‘zining xayriya faoliyati to‘g‘risida ma’lum qilgan. U buni kompaniyani sotishdan tushgan da’vo uning anonim xayriyalarini oshkor qilishi sabab majburlikdan amalga oshirgan. O‘sha vaqt kelib Atlantic Philanthropies 600 million dollarni xayriya yo‘lida tarqatib ulgurgan. Bu kabi sirlilik uchun Forbes jurnali 2021-yilda uni xayriya Jeyms Bondi deb atagan.

    Fini butun boyligini umri davomida tarqatishga qaror qilgan. “O‘lganingdan ko‘ra, tirikligingda tarqatish ancha quvonchli”, — deya uning so‘zlarini keltiradi Atlantic Philanthropies. Biznesmen pullarini fikricha katta daromad keltirishi mumkin bo‘lgan yirik loyihalarga tikkan. Atlantic Philanthropies ta’lim va ilmiy tadqiqotlarga 3,7 millird dollar (bularning deyarli yarim milliardi Kornell universitetiga), 870 million dollar — inson huquqlarini himoya qilishga, 700 milliondan ortiq — sog‘liqni saqlashga xayriya qilgan. Tashkilot JARda OITSga qarshi kurash, AQShda o‘lim jazosini bekor qilish, Irlandiyada universitetlarni rivojlantirishga xayriya mablag‘larini yo‘natirgan. U jami 6500 ta grant ajratgan, so‘nggisi — 2016-yilga to‘g‘ri keladi.

    Fini xayriyaga ham xuddi biznes kabi yondoshgan. Atlantic Philanthropies grant oluvchilardan batafsil biznes-rejalarni va sarflangan pullar to‘g‘risida hisobotlarni so‘rab olgan. Agarda loyihalar bir joyda qotib qolsa, moliyalashtirish to‘xtatilgan. Investitsiyalarning rentabelligini oshirish uchun Fini davlatni ishtirok etishga taklif etgan. Masalan, 1997-yilda Fini Irlandiya hukumati o‘z universitetlariga 100 million dollar ajratsa, u ham shuncha mablag‘ ajratishga va’da bergan. Bu foyda bergan. Fini o‘zining pullariga ochilgan binolarga ismi yozilgan peshlavhalarning ilinishiga ruxsat bermagan, loyihaga boshqa xayriya tashkilotlarini jalb etishni ma’qul ko‘rgan.

    Aynan Fini hozirgi kunda eng mashhur xayriyachilar hisoblanuvchi Uorren Baffett va Microsoft asoschisi Bill Geytsni ilhomlantirib, ularning 2010-yilda “Tuhfa qasamyodi” tashabbusini amalga oshirishga undagan. Unga o‘z mablag‘larining katta qismini xayriyaga yo‘natiruvchi badavlat insonlar qo‘shilgan. Ayni vaqtda “Tuhfa qasamyodi”ga butun dunyo bo‘ylab 200 dan ortiq millioner va milliarderlar qo‘shilgan.

    2012-yilda Forbes’ga bergan intervyusida Fini o‘z boyligini taxminan 2 million dollarga baholagan — u o‘z va rafiqasining yashishi uchun aynan shuncha mablag‘ ajratib qo‘ygan. Biznesmen kamtarona yashashga o‘rgangan: u biznes-klassda uchmagan, shaxsiy mashinasiga ega bo‘lmagan va oddiy Casio soatlarini taqib yurgan. Forbes 2018-yilda uning San-Fransiskodagi uyining kvartirasi devoriga “8 milliard dollarni xayriyaga sarflagan Chak Fini tabriklaymiz” tablichkasi ilib qo‘yilganini ko‘rgan.

    17.09.2020, 20:59   Izoh (0)   28855
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Qozog‘iston koronavirusga qarshi vaksinaning klinik sinovlarini boshladi

    17.09.2020, 20:35

    AQSh g‘arbidagi o‘rmon yong‘inlari tutuni Yevropa shimoliga yetib bordi

    17.09.2020, 18:59

    Aleksey Navalniy Nobel mukofotiga nomzod qilib ko‘rsatildi

    17.09.2020, 18:10

    Gamaleya markazi rahbari koronavirus yangi to‘lqinlarining oldini olish uchun nima qilish kerakligini aytdi

    17.09.2020, 13:58

    Tramp AQShda koronavirusga qarshi vaksinatsiya qachon boshlanishini ma’lum qildi

    17.09.2020, 13:34

    77 kishini o‘ldirgan norvegiyalik terrorchi Anders Breyvik muddatidan oldin ozodlikka chiqish bo‘yicha iltimosnoma yo‘lladi

    17.09.2020, 12:10
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Chery gazga o‘tmoqda: kafolat to'liq saqlanib qolinadi, o‘rnatish esa 31 maygacha bepul! 


    “Akkermann sement” xalqaro forumi: qurilish materiallari sohasidagi muammolar keng tahlil qilindi


    Ipoteka Bank OTP Group o‘zini o‘zi band qilganlarga yangi ipoteka dasturini ishga tushirdi: hujjatlarsiz, asabbuzarliksiz, samarali natijalar bilan


    MKBANK xalqaro moliya bozorida: Qozog‘iston banklaridan 15 million dollar jalb qilindi


    2025-yilning 5 oyi davomida Mobiuz minglab tayanch stansiyalarini ishga tushirdi va texnik infratuzilmani zamonaviylashtirdi


    Octobank bankomatlarni BS/2 bilan birga “aqlliroq” qiladi


    “Biznesni rivojlantirish banki” biznes uchun qulay innovatsion bank bo‘lishga intilmoqda


    Abadiy ishonchlilik va xavfsizlik: GWM sohaning yangi standartlarini joriy etmoqda


    Sistit — bu uyat emas!


    So‘zlar ahamiyatga ega: TBC Bank 8-mart tabriklarini pullarga aylantirib, ayollar tadbirkorligini qo‘llab-quvvatladi


    Centrum Air yangi Airbus A320neo — aviaparkidagi to‘qqizinchi samolyotni qabul qilib oldi 


    ANORBANK va BS/2 O‘zbekistonda banklarda o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsatish tarmog‘ini kengaytirmoqda


    “O‘zbekinvest” IUA aʼzosiga aylandi va Londonning global sug‘urta bozorida o‘z mavqeini mustahkamladi


    InfinBANK Visa Direct orqali xalqaro pul o‘tkazmalariga qo‘yilgan limitlarni oshirdi 


    UZTELECOM 10 Gbit/s tezlikdagi uy internetini foydalanuvchilarga taqdim etdi

     

    Tavsiya etamiz

    “Ikki xonali uy uchun 715 mln so‘mdan”. “Daryo”dagi maqoladan so‘ng poytaxt hokimligi uysiz qolgan aholiga xonadon sotib olish uchun mablag‘ ajratdi

    28 may, 21:15

    Budapesht fasadlari: sanʼat ko‘chada yashaydi (foto)

    27 may, 10:00

    Gestapo va KGB xizmatida bo‘lgan buxorolik “Shtirlits”

    26 may, 19:00

    Ayol ovchilardan ilg‘or samolyotlarga qadar — Ukraina rus Shahed’larini qanday ovlaydi?

    19 may, 20:10
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Genetik modifikatsiyalagan o‘rgimchaklar qimmatbaho ipak tolasi ishlab chiqara boshladi

    Texnologiyalar | 31 may, 17:55

    “Loyiha ortida AQSH, nishonda esa Xitoy” — katta geosiyosiy o‘yindagi yangi iqtisodiy koridor

    Dunyo | 31 may, 17:25

    Xiaomi o‘ta yupqa va magnit bilan yopishadigan yangi poverbank taqdim etdi

    Gadjetlar | 31 may, 16:55

    Murodjon Ahmadaliyev meksikalik, Bektemir Meliqo‘ziyev esa amerikalik bokschini mag‘lubiyatga uchratdi

    Sport | 31 may, 16:45

    Samarqandda “tomosha ko‘rsatgan” qozog‘istonliklar xalqdan uzr so‘radi (video)

    O‘zbekiston | 31 may, 16:20

    Mashhur rassom Benksi Fransiyada yangi graffiti chizib qoldirdi

    Qo‘ziqorin | 31 may, 15:44

    Qashqadaryodagi bog‘chada 2 yoshli qizcha nazoratsiz qolgani sabab vafot etdi

    O‘zbekiston | 31 may, 15:09
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.