Koronavirus pandemiyasi sabab ko‘plab mamlakatlarda bolalarni eng xavfli kasalliklarga qarshi emlash to‘xtatilgan yoki qoldirilgan, butun dunyoda oiladagi zo‘ravonliklar kuchaymoqda va ochlik xavfi oshmoqda. BMT eng ko‘p zarar ko‘rgan mamlakatlar aholisiga yordam berish uchun 10,3 milliard dollar miqdorida yordam so‘ramoqda.
Ushbu mablag‘lar COVID-19’ga qarshi global gumanitar yordam rejasini amalga oshirishga yo‘naltiriladi. Ushbu reja haqida mart oyida ma’lum qilingandi, o‘shanda buni amalga oshirish uchun 2 milliard dollar talab etilayotgandi. Biroq hozircha 1,7 milliard dollar to‘plangan xalos. May oyidagi qayta hisob-kitoblardan so‘ng, yordam rejasiga 6,7 milliard dollar zarurligi ma’lum bo‘ldi.
Reja qabul qilinganidan to‘rt oygina o‘tib vaziyat shu qadar jiddiy tus oldiki, qiyin ahvolda qolgan 63 ta davlatga yordam ko‘rsatish uchun endilikda 10 milliard dollardan ortiq mablag‘ zarur. BMTning ma’lum qilishicha, yil boshida 110 million odamga yordam ko‘rsatish rejalashtirilgan bo‘lsa, bugungi kunda ushbu ko‘rsatkich ikki barobardan oshib ketgan — sayyoraning 250 million aholisi yordamga muhtoj.
Yordamga Afrika mamlakatlari, Lotin Amerikasi davlatlari, Afg‘oniston va Bangladesh kabi Osiyo davlatlari, shuningdek, Yaqin Sharqdagi Iroq, Suriya, Livan va Yaman ko‘proq muhtoj. Uni ta’minlash uchun YaImga 4,9 milliard dollar kerak bo‘ladi, yana 500 million dollar ommaviy ocharchilikning oldini olishga sarflanadi.
BMT Bolalar fondi (YuNISEF) ma’lumotlariga ko‘ra, koronavirusning bolalarga ta’siri uzoq vaqt davom etadi va ortga qaytarib bo‘lmas oqibatlarni yuzaga keltiradi. Pandemiya dastlabki to‘rt oy ichida 28 yildan buyon birinchi bor ko‘kyo‘tal, bo‘g‘ma va qoqsholga qarshi uch karra asosiy emlashni olgan bolalar soni keskin kamaygan. Qizamiqqa qarshi emlash dasturlari esa 30 mamlakatda to‘xtatilgan yoki qoldirilgan.
Dunyoning 150 mamlakatidan bo‘lgan 1,2 milliard bola maktablar yopilgani sabab o‘qishlarini davom ettira olmayapti. Bu ularning psixologik holatiga ta’sir ko‘rsatmoqda, shuningdek, u ta’lim sohasidagi tengsizlikni kuzaytirmoqda.
Tashkilot pandemiya boshlanganidan va turli mamlakatlarda karantin joriy etilganidan beri ayollar va qizlarga nisbatan oiladagi zo‘ravonlik holatlari tez sur’atlar bilan ko‘payib borayotganiga bir necha bor e’tibor qaratgan. BMT hisob-kitoblariga ko‘ra, karantinning har uch oyida qo‘shimcha 15 million oilaviy zo‘ravonlik holatlari mavjud.
Pandemiya paytida himoyasizlar ko‘proq yordamga muhtoj bo‘lmoqda: shahardagi kambag‘allar, ochlar, jinsiy zo‘ravonlik xavfi ostidagi ayollar va qizlar, nogironlar va ruhiy kasalliklari bo‘lgan kishilar, keksalar, bolalar va o‘spirinlar.
Gumanitar reja nafaqat tibbiy yordam ko‘rsatishni o‘z ichiga oladi. Avvalo, odamlarga oziq-ovqat, toza ichimlik suvi, uy-joy, normal sanitariya-gigiyena sharoitlarini yaratish, zo‘ravonlikdan himoya qilish va tirikchilik bilan ta’minlashga yordam berish kerak.
Avvalroq JSST koronavirus dunyoda to‘rt ssenariy asosida tarqalayotganini ma’lum qilgan edi.
Izoh (0)