“Daryo” surishtiruvi: O‘zbekistondagi xususiy klinikalarda koronavirusga test topshirish narxi qimmat bo‘lsa-da, uzun navbatlar yuzaga kelmoqda

O‘zbekistonda koronavirus infeksiyasi bilan zararlanish holati ko‘paygani sari aksariyat fuqarolar test topshirish harakatiga tushib qoldi. Ijtimoiy tarmoqlarda hududlardagi SESlarda test topshirish va uning natijasini bilishda turli muammolar yuzaga kelayotgani keng muhokama qilinmoqda. Xususiy klinikalarda ushbu tibbiy xizmat turining narxi juda baland ekanligi ham keskin qoralanmoqda. “Daryo” muxbiri koronavirusga test olish jarayonida xususiy sektorning o‘rni qay darajada ekanligi, talabgorlar va narx-navoning qandayligini bilish maqsadida surishtiruv o‘tkazdi.

“Xususiy klinikalarga nisbatan e’tiborni kuchaytirish kerak”

Sog‘liqni saqlash vazirligi Litsenziyalash va akkreditatsiyalash boshqarmasi boshlig‘i Farhod Rahimqulovning ta’kidlashicha, respublikada xususiy sektorda faoliyat ko‘rsatayotgan 8 ta muassasada koronavirusga test topshirish mumkin.

“Xususiy klinikalar fuqarolardan test namunalari olish uchun vazirlik huzuridagi Sanitariya-epidemiologik osoyishtalik agentligiga o‘z ixtiyori bilan murojaat qilishadi. Agentlik vakillari klinika moddiy-texnik ba’zasi, sharoitlarini to‘liq o‘rganib chiqadi. Agar xususiy tibbiyot muassasasi barcha talablarga javob bersa, ularga shartnoma shaklida ruxsatnoma taqdim etiladi.

Respublika bo‘yicha test olish ruxsatnomasini qo‘lga kiritgan xususiy muassasalar soni 10 ta. Ularning 4 tasi viloyatlarda: Samarqand, Qarshi, Farg‘ona shaharlari va Nurota tumanida, xuddi yana shunchasi Toshkent shahrida faoliyat yuritadi. 2 tasi esa o‘z xohishiga ko‘ra, test olishni to‘xtatib qo‘ydi.

Poytaxtdagi Vitros diagnostics, ‘Genotexnologiya’, Swiss Lab xususiy tibbiyot muassasalari fuqarolarga o‘z binosida xizmat ko‘rsatyapti. ‘Tibbiyot dunyosi’ klinikasi esa faqat tashkilotlarga borib test olmoqda”, — dedi SSV vakili.

Farhod Rahimqulov mazkur xususiy klinikalar o‘z imkoniyatidan kelib chiqib, mijozlarni qabul qilayotgani, ularga bir sutkada ma’lum miqdordagi fuqarolardan test olish bo‘yicha hech qanday cheklov qo‘yilmaganini bildirdi.

“Klinikalar qancha ko‘p fuqaroni o‘ziga jalb qilsa, shuncha ko‘p foyda topadi. E’tiborni Sog‘liqni saqlash vazirligi yoki hukumatga emas, balki xususiy klinikalarga qaratish kerak, ularni kengroq targ‘ib qilish lozim. COVID-19 infeksiyasini aniqlaydigan PZR laboratoriyasi mavjud xususiy tibbiyot maskanlari ham ixtiyoriy ravishda ish boshlashi kerak. Bu avvalo, xalqimiz sog‘lig‘i uchun juda muhim va foydali.

Masalan, biz bilgan xususiy klinikalarning birida 10 ta PZR apparati mavjud. Ammo uning rahbari ‘Men test olmayman’, deyapti. Biz rosa iltimos qildik. Baribir ko‘nmadi. Sababini so‘rasak, ‘Shifokorlarim test olishga rozi bo‘lsam, ishdan ketishlarini aytib, arizasini tayyor qilib turishibdi’, deya javob berdi. Nailoj, biz uni majburlay olmaymiz. Chunki u xususiy sektor. Agar mana shu klinika aholidan test olsa, Toshkent shahridagi aksariyat fuqarolarni qamrab olishi mumkin. Shu bois xususiy tibbiyot muassasalariga nisbatan e’tibor va targ‘ibotni to‘g‘ri yo‘naltirishimiz kerak”, — dedi Rahimqulov.

“Uzun navbatlar odamlar noroziligini keltirib chiqaryapti”

Surishtiruv davomida Shayxontohur tumanida joylashgan “Genotexnologiya” klinikasi rahbari Jamol Xo‘jaahmedovning ham fikrlariga qiziqdik.

“Klinikamizda test olish jarayoni 1-iyuldan boshlandi. Muassasamiz bir sutkada 500 nafar fuqarodan test olish quvvatiga ega. Ammo kuniga 1000 nafarga yaqin odam kelyapti, uzun navbatlar hosil bo‘lyapti. Bu esa aholi noroziligiga sabab bo‘lmoqda.

Tibbiyot maskanimizda yevropa standartlariga javob beradigan zamonaviy uchta apparat mavjudligi bois test javobi 24 soatda chiqadi. Fuqaroda koronavirus aniqlanmasa, unga javobini bir sutkada yetkazamiz. Ammo kimdadir COVID-19 chiqsa, biz bu haqda darhol SEOAga xabar beramiz. Ular fuqaroda koronavirus mavjudligini tasdiqlab berishgach, so‘ngra u odamga javobini aytamiz.

Bizda fuqarolar test javobini onlayn bilish imkoniyatiga ega. Qog‘oz ko‘rinishdagi natijani olmoqchi bo‘lganlar esa shifoxonamizdan o‘zlari olib ketishadi.

Shifoxonamizdagi test sistemasi yuqori sezuvchanlikka ega bo‘lganligi uchun shu paytgacha test olingan 3 mingdan ziyod odamdan 108 nafarida koronavirus chiqdi.

Jamoamizda 12 nafar shifokor mavjud bo‘lib, barchamiz tibbiy himoya kiyimlari bilan ta’minlanganmiz. Har kuni bir marta test topshiramiz. Hali birortamizda koronavirus aniqlanmadi. Shu o‘rinda muhim bir narsani aytib o‘tmoqchiman, klinikamizda test topshirish narxi 220 ming so‘m”, — dedi Jamol Xo‘jaahmedov.

“Test namunalarini aholining uyiga borib olmoqchimiz”

Samarqand shahridagi Parizoda medical service xususiy klinikasi laboranti Jo‘rabek Xursanovning aytishicha, ushbu tibbiyot muassasasi kuniga o‘rtacha 60-70 nafar odamdan test olmoqda.

“Ijtimoiy tarmoqlarda xususiy klinikalar testni 400-500 ming so‘mdan olayotgani haqidagi turli gap-so‘zlarga ko‘zim tushdi. Lekin men buncha narxda xizmat ko‘rsatayotgan klinikalar to‘g‘risida sira eshitmadim. O‘zimiz test namunalarini 220 ming so‘mdan olyapmiz.

Test olish jarayonida Germaniyada ishlab chiqarilgan 2 ta apparatdan foydalanyapmiz. 5 nafar tibbiyot xodimi bir kunda 70 nafar atrofida mijozlarni qabul qilyapti”, — dedi Xursanov.

Klinika shifokori 20-iyul sanasidan yangi rejimda test olishni yo‘lga qo‘yayotganlari haqida gapirarkan, xususan, shunday dedi: “Dushanba kunidan testlarni klinikada olishni to‘xtatmoqchimiz. Birinchidan, o‘zimizga ko‘p ‘nagruzka’ tushyapti. Ikkinchidan, odamlar to‘planib turganida, bir-biriga koronavirus yuqish ehtimoli katta ekanligi bizni xavotirlantiryapti. Shuning uchun yangi haftadan bizga qo‘ng‘iroq qilgan fuqarolar xonadoniga avtomashinada borib, testni uyida olamiz. Natijani esa bir sutka ichida ularga Telegram tarmog‘i orqali yuboramiz”.

“Test javobi chiqishi muddati davlat sektorida sal sekinlashdi”

Sanitariya-epidemiologik osoyishtalik agentligi direktori Bahodir Yusufaliyev 12-iyul kuni “O‘zbekiston 24” telekanaliga bergan intervyusida davlat va xususiy sektordagi muassasalarda test olishda xizmat ko‘rsatish sifati, testlarning javob chiqish muddati haqida ham gapirdi.

“Bugungi kunda respublikada 43 ta davlat agentligi tarkibidagi laboratoriya faoliyat ko‘rsatyapti. U yerda 92 ta PZR laboratoriya mavjud. Bu degani, oxirgi xarid qilgan 45 ta PZR laboratoriyamiz 2 baravar ko‘paytirildi. Va u yerda test topshirish bepul. Lekin hozirgi paytda biz xususiy sektorni qo‘shyapmiz, bu ishga jalb qilyapmiz. Bugungi kunda bizda 8 ta xususiy sektorda faoliyat ko‘rsatayotgan muassasamiz bor. Ular, albatta, hozirgi kunda pullik xizmat ko‘rsatadi va aholidan tegishli test namunalarini oladi.

To‘g‘risini aytishimiz kerak, mana oxirgi kunlarda kasallanish ko‘payishini inobatga olib, test javobi chiqishi muddati davlat sektorida xususiy sektorga nisbatan sal sekinlashdi. Chunki juda ko‘p kasallarning ko‘paygani hisobiga. Lekin shu bilan birga, ularning sifati bir xil”, — degan SEOA direktori.

Barcha xususiy klinikalarga test olishga ruxsat berildi

2020-yilning 16-iyul kuni bosh vazir Abdulla Aripov rahbarligida bo‘lib o‘tgan yig‘ilishda O‘zbekistondagi xususiy va nodavlat klinikalarga ham COVID-19 bilan kasallangan bemorlarni davolashi uchun sharoit yaratilishi ma’lum qilingan.

Aholini tezkor tarzda koronavirus infeksiyasiga test qilish va kasallanganlarga uzluksiz tez tibbiy yordam ko‘rsatish masalalariga bag‘ishlangan videoselektor tarzidagi yig‘ilishda hamma xususiy va nodavlat klinikalarga COVID-19’ga PSR-testlarni amalga oshirish va infeksiya bilan kasallangan bemorlarni davolash faoliyatini olib borish huquqi taqdim etilishi ta’kidlangan.

Sog‘liqni saqlash vazirligi, Qoraqalpog‘iston Vazirlar Kengashi hamda barcha viloyat, tuman hokimliklariga xususiy va nodavlat klinikalarning faoliyatida mazkur masalalarning hal etilishida tezkor choralarni ko‘rish vazifasi yuklangan.

Hukumat rahbari boshchiligidagi ushbu yig‘ilishda mas’ullarga berilgan topshiriqlar qancha muddatda va qay tarzda amalga oshirilishi biz uchun ham juda qiziq. Xususiy klinikalarda yuzaga kelayotgan turnaqator navbatlarga qachon barham berilishini kuzatamiz.

Mirolim Isajonov

Eslatib o‘tamiz, Sanitariya-epidemiologik osoyishtalik agentligi direktori Bahodir Yusufaliyev 12-iyul kuni “O‘zbekiston 24” telekanaliga bergan intervyusida testlar zaxirasida 1 millionta test mavjudligi, O‘zbekistonda 8 ta xususiy tibbiyot muassasasida koronavirusga test topshirish mumkinligini aytgan edi. Shuningdek, kuniga 20-22 mingta test olinyotgani, bu mingta aholiga nisbatan 42 tani tashkil etishi bildirilgan.

Sanitariya-epidemiologiya nazorati davlat inspeksiyasi bosh inspektori Nurmat Otabekov 10-iyul kuni o‘tkazilgan brifingda mavjud virusologik laboratoriyalarda oxirgi bir kunda 17 785 ta, epidemiologik mavsum davomida 1 377 915 ta test sinovi o‘tkazilganini ma’lum qilgandi. Koronavirusga qarshi kurash shtabi a’zosi, professor Habibulla Oqilov esa hududlar yetarli miqdordagi test sistemalari bilan ta’minlanganini bildirgan.