Moody’s xalqaro reyting agentligining 2020-yil 8-aprelda e’lon qilingan hisobotida O‘zbekiston bank tizimi prognozi “barqaror” darajada saqlab qolingan.
O‘zbekiston Moliya vazirligining ma’lum qilishicha, prognozning “barqaror” darajada saqlab qolinishida respublika bank tizimining MDH mamlakatlariga nisbatan koronavirus pandemiyasi ta’siriga bardoshliroq ekanligi asosiy omil sifatida ko‘rsatilgan.
Ekspertlarning ta’kidlashicha, O‘zbekistonda davlat sektorining mamlakat iqtisodiyoti va bank tizimida salmoqli ulushga ega ekanligi va moddiy zaxiralar yaratganligi koronavirus tarqalishi sababli iqtisodiy faoliyat buzilishining banklar aktivlari sifatiga bo‘lgan ta’sirini cheklaydi. Mustahkam moddiy zaxiralar va oldingi katta daromadlar iqtisodiy sharoitning yomonlashuvi natijasida ko‘riladigan zararlarni qoplash uchun yetarli hisoblanadi. Biroq davlat banklaridagi kreditlarning o‘sishi ularning likvidlik zaxiralariga nisbatan bosimni kuchaytiradi.
Moody’s agentligining ma’lum qilishicha, quyidagi omillarning O‘zbekiston bank tizimi barqarorligiga ijobiy ta’sir qilishi kutilmoqda:
- bank tizimi kredit portfelida davlat korxonalariga berilgan kreditlar ustunlik qilishi va ushbu qarz oluvchilar davlatning yordamiga suyanishi mumkinligi berilgan kreditlar ishonchliligini oshirib, banklar aktivlarining sifati yomonlashishi xavfini kamaytiradi;
- respublikaning asosiy savdo hamkor davlatlari — Rossiya, Qozog‘iston va Turkiya milliy valyutalarining sezilarli darajada qadrsizlanishiga qaramay, so‘mning qiymati AQSh dollariga nisbatan barqaror bo‘lib qoldi. Bu, o‘z navbatida, xorijiy valyutada ifodalangan aktivlarning inflyatsiyaga uchrash xatarini cheklaydi va kapitalizatsiya darajasining barqarorligini ta’minlaydi;
- YaIMning 52 foizi qiymatiga teng zaxiralar bilan O‘zbekiston hukumati mamlakat iqtisodiyoti va bank tizimini qo‘llab-quvvatlash uchun katta salohiyatga ega.
- koronavirus pandemiyasi sababli hukumat tomonidan amalga oshirilayotgan chora-tadbirlar iqtisodiy faoliyatga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Bundan, birinchi navbatda, kichik va o‘rta biznes subyektlari, jismoniy shaxslar, nooziq-ovqat iste’mol tovarlari chakana savdosi, umumiy ovqatlanish korxonalari, transport va turizm sohasiga oid biznes subyektlari va boshqa xizmat ko‘rsatuvchi tashkilotlar zarar ko‘radi;
- banklarning milliy valyutadagi omonatlarini xorijiy valyutaga konversiya qilish natijasida omonatlar chiqib ketishining oldini olish bo‘yicha sa’y-harakatlari bilan bog‘liq moliyalashtirish xarajatlari oshgan sari sof foizli marja (Net interest margins) kamayadi. Bu yuqori zaxira to‘lovlari bilan birga, rentabellikning pasayishiga olib keladi;
- sektorning o‘rtacha likvidlik koeffitsiyenti 2020-yil 1-mart holatiga ko‘ra jami aktivlarning qariyb 16 foizini tashkil qildi. Davlat banklarida kreditlashning o‘sishi hisobiga likvidlik zaxiralari bosim ostida qoladi.
Izoh (0)