O‘zbekistonda turmush o‘rtog‘ining kontraktini o‘z oyligidan to‘lagan shaxslarga ham soliq imtiyozi beriladigan bo‘ldi

O‘zbekistonda 2018-yilning dekabr oyida kontrakt to‘lovi uchun o‘tkazilgan ish haqiga soliq imtiyozini butunlay bekor qilish taklif qilingan edi. 2019-yilning 30-dekabrida Prezident tomonidan imzolangan yangi tahrirdagi Soliq kodeksida ushbu imtiyoz saqlab qolindi.

Huquqshunos Xushnudbek Xudoyberdiyev o‘z Telegram-kanalida ma’lum qilishicha, imtiyoz avvalgidan ham kengayib, endi turmush o‘rtog‘ining (er yoki xotin) kontrakti uchun o‘tkazilgan ish haqidan ham daromad solig‘i olinmaydigan bo‘ldi.

Avvalgi Soliq kodeksining 179-moddasi 31-bandiga binoan fuqarolarning soliq solinadigan ish haqi va boshqa daromadlarining O‘zbekiston oliy o‘quv yurtlarida ta’lim olish uchun (o‘zining o‘qishi yoki 26 yoshga to‘lmagan farzandlarining o‘qishi uchun) yo‘naltiriladigan summalari daromad solig‘idan ozod qilinar edi.

Masalan, ota o‘z farzandining kontrakti uchun ish haqining bir qismini, aytaylik, 1 million so‘mini to‘g‘ridan to‘g‘ri institut hisobiga o‘tkazadi. Buning uchun institutdan shartnoma (hisob-raqam) olib, tashkilot buxgalteriyasiga ariza berib qo‘yish kerak edi. Bunday vaziyatda agar ota 3 million so‘m oylik olsa, demak farzandining kontrakti uchun o‘tkazgan 1 million so‘mdan daromad solig‘i ushlanmas, faqat qolgan 2 million so‘mdan soliq olinardi.

E’tiborli tomoni, faqat o‘zining yoki 26 yoshga to‘lmagan farzandining kontrakti uchungina shunday imtiyoz berilgan. Turmush o‘rtog‘i, aka-ukasi, kelini yoki boshqa qarindoshlarining kontrakti uchun ish haqidan o‘tkazilsa, hech qanday imtiyoz qo‘llanmagan.

Yangi tahrirdagi Soliq kodeksining 378-moddasi 16-bandiga binoan O‘zbekistonning oliy o‘quv yurtlarida ta’lim olish (o‘zining, 26 yoshga to‘lmagan farzandlarining yoki erining (xotinining) ta’lim olishi) uchun yo‘naltiriladigan soliq solinishi lozim bo‘lgan ish haqi va boshqa daromadlariga soliq solinmaydi.

Ya’ni quyidagi 3 toifaning kontrakti uchun o‘tkazilgan ish haqlaridan daromad solig‘i ushlanmaydi:

1. fuqaro o‘zining kontraktiga o‘tkazsa;
2. 26 yoshga to‘lmagan farzandining kontraktiga o‘tkazsa;
3. erining (xotinining) kontraktiga o‘tkazsa.