15:00, 07.09.2019 23744

Tenge Bank — kuchli moliyaviy resurslar va qariyb yuz yillik tajribaga ega

22-avgust kuni Hyatt Regency Tashkent mehmonxonasining “Buxoro” anjumanlar zalida matbuot-anjumani bo‘lib o‘tdi, uning maqsadi eng yirik Qozog‘iston Halyk Banki (“Qozog‘iston Xalq Banki” AJ) bilan O‘zbekiston bozoriga kirib kelgan yangi mahsulotlar va imkoniyatlarni hamda uning siyosatini namoyish etish edi. Anjuman davomida sodiqlik va ijtimoiy mas’uliyatga asoslangan bank missiyasiga alohida e’tibor qaratildi.

Matbuot anjumani Halyk Group direktoratining yig‘ilishi doirasida bo‘lib o‘tdi. Tadbirda Qozog‘iston, Rossiya, Gruziya, Tojikiston va Qirg‘izistonning guruh sho‘ba banklarining top menejerlari va mintaqaviy rahbarlari ishtirok etishdi. O‘zbekiston Halyk Group ishtirok etgan oltinchi mamlakatdir. Eslatib o‘tamiz, Halyk Bank Qozog‘iston va Markaziy Osiyodagi eng yirik bank bo‘lib, hozirgi kunda respublikamiz hududida bank operatsiyalarini amalga oshirish uchun litsenziyaga ega bo‘lgan birinchi qozoq bankidir!

Boshqaruv tarkibidagi birinchi shaxslar — Pavlov Aleksandr Sergeyevich (“Qozog‘iston Xalq banki” AJ Direktorlar Kengashi raisi), Shayaxmetova Umut Bolatxanovna (“Qozog‘iston Xalq banki” AJ Boshqaruvi Raisi) va Talpakov Aslan Baqtigereevich (“Tenge Bank ” ATB Boshqaruv raisi) nutq so‘zladilar.

Pavlov A.S .:

- Xayrli kun, aziz do‘stlar, hamkasblar va OAV vakillari. Barchani O‘zbekiston Respublikasi poytaxtida bo‘lib o‘tayotgan birinchi matbuot anjumanida qarshi olishdan xursandmiz! Bir oz tarixga qaytmoqchi edim va avvalo, shuni ta’kidlamoqchimanki, mamlakatlarimiz o‘rtasidagi munosabatlar tarixi ko‘p asrlar davomida yaxshi qo‘shnichilik, do‘stlik va hamkorlikka asoslangan.

Va bugun biz davlatlarimiz xalqlari o‘rtasidagi hamkorlikni rivojlantirish an’anasini davom ettirmoqdamiz. Prezidentlarimizning 2017-yildagi uchrashuvi asosiy hujjatlar va eng avvalo, ikki mamlakat hukumatlari o‘rtasida iqtisodiy hamkorlik strategiyasini kelgusida amalga oshirish to‘g‘risida qo‘shma deklaratsiya imzolanganligi bilan nishonlandi. Ushbu hujjatlar asosida davlatlarimizning markaziy banklari o‘rtasida bank nazorati sohasidagi hamkorlik to‘g‘risida bitim imzolandi. Ushbu huquqiy baza barcha zarur rasmiy hujjatlarni tezda bajarish va O‘zbekistonda bank ochilishini ta’minlashga imkon berdi. Men biz tomonimizdan ko‘tarilgan barcha masalalarni tez va qisqa fursatlarda hal qilgan O‘zbekiston hukumatiga, birinchi navbatda, mamlakat Prezidentiga va Markaziy bank rahbariyatiga alohida minnatdorchilik bildiraman.

O‘zbekiston biz uchun juda qiziqarli, chunki aytganimdek, bizni urf-odatlar va kuchli davlatlararo iqtisodiy aloqalar bog‘lab turadi. Umid qilamizki, bizning O‘zbekiston Respublikasidagi faoliyatimiz Qozog‘istonda bo‘lgani kabi ijobiy, omadli va samarali bo‘ladi. Biz uzoq va o‘zaro manfaatli hamkorlikka umid qilmoqdamiz!

Shayaxmetova U. B .:

— Anjumanning barcha ishtirokchilariga xayrli kun! Men biroz Halyk Bank haqida gapirmoqchiman. Bu o‘z tarixiga ega bank, biz 96 yoshdamiz, biz Qozog‘istondagi eng yoshi katta bankmiz va umumiy aktivlari 23 milliard dollardan oshadigan eng yirik moliyaviy guruhmiz. Halyk Bank 2006-yildan beri London fond birjasida savdoni amalga oshirib kelayotgan mintaqadagi yagona bankdir.

Bankning umumiy kapitallashuvi 4 milliard AQSh dollaridan oshiq, o‘z kapitali esa 3 milliard dollarga teng. Biz 6 mamlakatda 17 ta sho‘ba korxonalari sifatida mavjudmiz. Bank turli sohalarda — sug‘urta, banking, brokerlik xizmatlari, telekommunikatsiya, lizing va boshqa sohalar bo‘yicha faoliyat olib boradi. Halyk Bank, shuningdek, oldingi sho‘ba bank Altyn Bank’ning aktivlariga egalik qiladi, uning ulushini (60%) biz strategik sherigimiz, Xitoyning CITIC kompaniyasiga sotdik.

Bundan tashqari, bank “One Belt One Road” — Qozog‘istonda va umuman Markaziy Osiyo mintaqasida Xitoy sarmoyalarini rivojlantirish dasturini rivojlantirishda umumiy yo‘nalish hisoblanadi. Bank 6145 dan ortiq savdo nuqtalariga ega, mamlakatdagi har ikki bankomatdan biri bizga tegishli (5000 ga yaqin bankomat), biz 9 milliondan ortiq jismoniy shaxslarning va 200 mingga yaqin korxonalarning hisob raqamlariga xizmat ko‘rsatamiz. Halyk Bank — juda katta ijtimoiy mas’uliyatli bank bo‘lib, bu mamlakatda pensiyalar, ish haqi, nafaqalar va stipendiyalarning 70 foizidan ko‘prog‘ini to‘lashda o‘z aksini topadi. Biz xayriya sohasida faol ishlamoqdamiz — har yili faxriylar va yetimlarni qo‘llab-quvvatlashga bir milliard tengedan ortiq mablag‘ sarflanadi.

Shuni ta’kidlashni istardimki, biz har bir bozorga, har bir davlatga aynan shunday kontsepsiya bilan kiramiz. Biz korporativ madaniyatimiz tamoyillari, to‘g‘ri faoliyat va professionallikni olib kirishga intilyapmiz. Hozirgi vaqtda bank tomonidan biz, nafaqat Qozog‘istonda, balki bizning barcha sho‘ba banklarimizda ham joriy qilayotgan raqamli banking va boshqa texnologiyalar bo‘yicha yangi strategiya ishlab chiqildi. Tenge Bank’ga kelsak, birinchi bosqich investitsiyalari 15 million dollarni tashkil etadi. Keyinchalik yanada faol rivojlanishni rejalashtirmoqdamiz, chunki allaqachon biz Qozog‘iston va O‘zbekistondagi mijozlarimiz tomonidan katta qiziqish ko‘rmoqdamiz. Biz qo‘llab-quvvatlashga va rivojlantirishga, sarmoya kiritishga va o‘z tajribamiz, bilimimiz, ekspertizamiz, mijozlar bazamiz bilan o‘rtoqlashishga tayyormiz va bizning ishimiz Qozog‘istondagi kabi muvaffaqiyatli bo‘lishiga umid qilamiz.

Talpakov A. B .:

— Bugun hamkasblarimiz va OAV vakillarini qutlashdan mamnunman. Mamlakatda bank faoliyatini amalga oshirish uchun litsenziya olganimizga deyarli 3 oy bo‘ldi. Shu vaqt mobaynida biz tashkiliy jihatlar bilan bog‘liq bo‘lgan muayyan ishlarni amalga oshirdik va ishonch bilan ayta olamizki, Tenge Bank allaqachon chet el valyutasida konversion operatsiyalar va to‘lovlarni amalga oshirishdan manfaatdor bo‘lgan yuridik shaxslarning faol mijozlar bazasiga ega.

O‘zbekiston va Qozog‘iston kompaniyalari o‘rtasidagi tenge bilan to‘lovlar juda talabgir (biz ushbu xizmatlardan manfaatdor bo‘lganlarni bizning ofisimizda kutamiz). Yil oxirigacha kredit buyurtmalar portfelini sezilarli darajada oshirishni rejalashtirmoqdamiz, bugunda ularning ikkitasi mavjud! Jismoniy shaxslar uchun mahsulotlarga kelsak, ularni joriy etish bo‘yicha faol ishlar olib borilmoqda. Ayni paytda biz O‘zbekistonda juda mashhur bo‘lgan UZCARD tizimiga ulandik, HUMO tizimiga ham ulanish rejalashtirilmoqda. Shuningdek, biz Visa, MasterCard, Union Pay kartalarini xalqaro bozorga chiqarish bo‘yicha ish olib bormoqdamiz va 2020-yil boshida respublika uchun yangi mahsulot — American Express to‘lov tizimini joriy etamiz. Biz barcha yangiliklar va voqealarni ijtimoiy tarmoqlar va kanallarda yoritib boramiz, xabardor bo‘lish uchun bizga qo‘shiling. Bank tadbirkorlarni ham, jismoniy shaxslarni ham qo‘llab-quvvatlashga va bosh bank tomonidan qo‘yilgan maqsadlarni amalga oshirishga tayyor — rivojlanish strategiyasi yaqin 3-4 yil ichida O‘zbekistonning eng yaxshi o‘nta banklari qatoriga kirish uchun ezgu ishlar asosiga qurilgan.

Ma’ruzachilarning samimiy chiqishlaridan va uzoq davom etgan qarsaklardan so‘ng jurnalistlar o‘zlarini qiziqtirgan savollarni berdilar.

Muhbir:

— O‘zbekiston bank tizimi barqaror va qiziqarli, ammo bilmoqchi edimki, unga qanday yangi narsalarni olib kelasiz? Masalan, bizda pensiya va nafaqalar berish bilan bog‘liq muammolar mavjud va Halyk Bank aynan shu masala bilan shug‘ullanadigan Qozog‘istonning yetakchi bankidir.

Qanday qilib o‘zbekistonlik hamkasblaringizga ishni yaxshilashda yordam bera olasiz? Va darhol ikkinchi savol: hamkorlik o‘zaro foydali bo‘lganda juda yaxshi. Balki sizda Qozog‘iston bozoriga kirish niyati bo‘lgan O‘zbekiston moliyaviy guruhi to‘g‘risida ma’lumot bordir?

Shayaxmetova U. B .:

— Davlatlarimiz rahbarlari shartnoma imzolashi bilan, keyingi bir yarim yil ichida bizga kamida O‘zbekiston banklarining beshta delegatsiyasi tashrif buyurdi. Biz seminarlar, treninglar o‘tkazdik, tajriba almashdik. Delegatsiyalar tarkibining har biri 10-15 kishidan iborat bo‘lib, juda yuqori darajada edi! Biz xalqaro standartlarga muvofiq ishlash bo‘yicha o‘z tajribamiz bilan o‘rtoqlashdik va texnologiyalarga yondashuv usullarini muhokama qildik.

Siz bizning eng yaqin do‘stona qo‘shnimizsiz va biz uchun bozor rivojlanishi standartga mos kelishi juda muhimdir. Masalan, O‘zbekistonda ko‘plab masalalar bo‘yicha o‘zgarishlar, rivojlanish va xalqaro tamoyillar va standartlarga intilish kuzatilmoqda. Biz O‘zbekistonga sarmoya kiritish tajribasiga egamiz - 2000-yillarning boshlarida Halyk Leasing sho‘ba korxonasi ochilgan edi, ammo afsuski, tajriba u qadar muvaffaqiyatli bo‘lmadi. Umid qilamanki, bu yana takrorlanmaydi, chunki men o‘zgarishlarni ko‘rib turibman va bu o‘zgarishlar faqat ijobiy tomondan. Bir-birimizga foydali bo‘lishimizga ishonaman. Qozog‘istonda o‘z filiallarini ochmoqchi bo‘lgan O‘zbekiston banklariga kelsak, bizda hali bu borada ma’lumotlar yo‘q. Ammo Qozog‘iston ochiq sarmoyaviy muhitga ega va bank, sug‘urta va boshqa yo‘nalishlarga to‘g‘ridan-to‘g‘ri sarmoyalar kiritish juda oson. Aytgancha, Qozog‘istondagi 28 ta bankning 14 tasi chet el yoki Rossiya, Xitoy, Amerika, Pokiston va shu kabi boshqa chet el ishtirokidagi banklardir. Shuning uchun, agar O‘zbekistonning moliyaviy tuzilmasi Qozog‘istonda o‘zining sho‘ba bankini ochmoqchi bo‘lsa, marhamat! Xush kelibsiz!

Talpakov A. B .:

— Savolga javob berar ekanman, shuni ta’kidlashni istardimki, endilikda banklar innovatsion mahsulotlar, raqamli yechimlar va o‘z mijozlariga masofadan xizmat ko‘rsatishga faol ravishda sarmoya kiritmoqdalar. Biz buni qiziqish bilan kuzatmoqdamiz va ortda qolmayapmiz - hozirgi paytda bizning asosiy maqsadimiz – xizmatlarning tezkorligi, barqarorligi va haftada 7 kun sutkasiga 24 soat davomida mavjud bo‘lgan mahsulotlarning joriy etilishi. Ularni erta bosqichda amalga oshirish rejalashtirilgan.

Muhbir:

— Ayting-chi, mamlakatdagi bozorni qanday baholaysiz, O‘zbekistonda qanday imkoniyatlarni ko‘rdingiz? O‘zbekistonda taqdim etilmaydigan, ammo Qozog‘istonda faol ishlatilib kelinayotgan qanday mahsulotlar va xizmatlarni yaqin kelajakda joriy qilmoqchisiz?

Shayaxmetova U. B .:

— Agar biz O‘zbekiston uchun yangi mahsulotlar haqida gapiradigan bo‘lsak, unda bu savdoni moliyalashtirishdir. Halyk Bank Qozog‘istonda eng yuqori reytingga ega, shuning uchun unga nisbatan O‘zbekistondagi kompaniyalarni moliyalashtiradigan yirik xorijiy banklarning qiziqishi katta. Ularga yaxshi reytingga ega bo‘lgan bank kafolati kerak. Afsuski, bugungi kunda O‘zbekistonda faqat davlat kafolati mavjud, tijorat banklari kafolatlar bermaydi. Ammo Qozog‘istonda bizning kafolatlarimiz qadrlanadi.

Hozirdanoq bir nechta yirik banklar ularni O‘zbekistonda ishlaydigan kompaniya uchun taqdim etishimiz uchun bizning kafolatlarimizga erishish maqsadida asosiy bankka murojaat qilishmoqda. Bunday kompaniyalar G‘arbiy bankdan to‘g‘ridan-to‘g‘ri moliyalashtirishga ega bo‘ladilar. Ushbu mahsulot dollar yoki boshqa valyuta tushumiga ega bo‘lgan yirik o‘zbek kompaniyalari uchun ko‘proq mos keladi. Biz 500 million dollargacha bo‘lgan moliyalashtirish bilan sindikatlangan kreditlarni ko‘rib chiqishga va berishga tayyormiz.

Ayni paytda bizda bir nechta shunga o‘xshash takliflar mavjud! Bu, birinchi navbatda, yirik o‘zbekistonlik ishlab chiqaruvchilar uchun juda foydali, chunki bu arzon moliyalashtirish hisoblanadi. O‘zbekiston bozoriga chiqish bo‘yicha rejalarimiz va qarorlarimizga kelsak - bu mamlakatda amalga oshirilayotgan so‘nggi o‘zgarishlar va islohotlarni, tariximizning chorrahasida katta imkoniyatlarni ko‘rganimizda, ehtimol bu aniq qadam edi.

Bundan tashqari, bizning ko‘plab mijozlarimiz allaqachon O‘zbekistonga sarmoya kiritishga qiziqishmoqda. Bu savdo aloqalarini o‘rnatish, sanoat va savdo-sotiqni rivojlantirish, yo‘l qurilishiga kirish va boshqalarni istagan kompaniyalar mavjudligidan dalolat beradi. Bunday yo‘nalishdagi mijozlar bizga kelib, O‘zbekistondagi operatsiyalar uchun moliyalashtirishni topib berishni so‘rashadi. Biz har doim mijozga yo‘naltirilganmiz va har doim mijozga ergashamiz deb aytamiz. Shuning uchun, so‘rovlar va tashabbuslar yuzaga kelganda, biz pul sarflayotganimiz uchun, hamma narsa qanchalik qulayligini ko‘rish uchun o‘rganishni boshladik. Salbiy tajribamizga qaramay, kelajakka ishonch bilan va ijobiylik bilan qaraymiz; bundan tashqari, bizda O‘zbekistonga Tenge Bank bilan birga keladigan katta mijozlar bazamiz bor.

Talpakov A. B .:

— Mahsulotning o‘ziga xosligi haqida gapiradigan bo‘lsak, jismoniy shaxslar uchun biz mahalliy chakana savdo tarmoqlari va do‘konlari bilan savdo-sotiqni muddatli to‘lov asosida sotish imkoniyati to‘g‘risida hamkorlik sxemasini ko‘rib, ishlab chiqmoqdamiz. Yuridik shaxslar uchun bugungi kunda barcha mahsulotlar allaqachon mavjud va cheklovlar yo‘q.

Muhbir:

— Ishonch va barqarorlikka kelsak. Men Mo‘g‘ulistondagi Halyk Bank filiali juda tez yopilgani haqida o‘qigan edim. O‘zbekistonda ham xuddi shu vaziyat yuzaga kelishiga qanday xavflar mavjud?

Shayaxmetova U. B .:

— Biz 2008-yilda Mo‘g‘ulistonda sho‘ba bank ochgan edik. Jahon iqtisodiy inqirozi boshlandi va bank, hatto o‘z faoliyatini boshlashga ham ulgurmadi. Bundan tashqari, ofis ochishga ham ulgurmadik. Shu sababli, kiritilgan kapitalni qaytarib olishga va yo‘qotishsiz filialni yopishga qaror qilindi. O‘zbekistonga kelsak, bugungi kunda vaziyat butunlay boshqacha, bozor ancha sog‘lom va biz katta ijobiy o‘zgarishlarni ko‘rmoqdamiz.

Bu erda biz allaqachon ofis ochdik, 45 kishini ishlash uchun yolladik, kapital qo‘ydik, serverlar sotib oldik, ITga sarmoya kiritdik. Bu ikki davlat rahbarlarining mamlakatlarimizning ikki markaziy banklarining kelishuviga binoan yanada keng masshtabli va amal qiladigan mutlaqo boshqacha yondashuv. Biz faqatgina rivojlanish va rivojlanishni rejalashtirmoqdamiz, chunki biz uchun ushbu mintaqa juda yaqin va tushunarli. Biz O‘zbekistonda hamma narsa barqaror bo‘lishiga ishonamiz va agar siz o‘z mamlakatingizga, Prezidentingizga ishonsangiz, biz ham porloq kelajakka ishonamiz.

Muhbir:

— Bankda qanday yangi xizmatlar mavjud va halykbank.kz-da taqdim etilayotgan mahsulotlar, masalan, Apple Pay, Booking.comda chegirmalar va mukofot kartalari egalarini sug‘urta qilish O‘zbekiston aholisi uchun ham mavjud bo‘ladimi?

Talpakov A. B .:

— Takror aytaman, joriy mahsulotlarga kelsak, bu allaqachon yuridik shaxslar uchun to‘liq spektr va biz ijtimoiy tarmoqlarda xabar bergan jismoniy shaxslar uchun uchta mahsulotdir. Shu bilan maqtanish mumkinki, hatto reklama yo‘lga qo‘yilmasa ham, qiziqish ortgani sezilmoqda va biz stavkalarni bozordagidan past miqdorda taklif qilgan bo‘lsak-da, allaqachon talablar mavjud. Kredit mahsulotlari to‘g‘risida sentabrda biz ularning ishga tushirilishini e’lon qilamiz.

Zamonaviy raqamli ilg‘or mahsulotlarga kelsak, vaziyat biroz murakkablashadi, chunki bu ko‘p jihatdan bizga bog‘liq emas. Masalan, Apple Pay to‘g‘risida Apple’dan rozilik olish kerak, Booking.com bilan xuddi shu sxemada amalga oshiriladi. Bundan tashqari, ushbu zanjirda O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki asosiy rol o‘ynaydi va u yerda ushbu yo‘nalishda rivojlanish sodir bo‘lgandan so‘ng, bank mahsulotlarni tezroq joriy etishga va ushbu sohada rivojlanishga tayyor bo‘ladi. Takror aytaman, biz bugun ko‘rayotgan narsalar juda optimistik ko‘rinishga ega.