Fotoreportaj: Qishda 10 kunlab dunyodan uzilib qoladigan Shahrisabzdagi Ko‘l qishlog‘ida bir kun

“Daryo” internet-nashrida joriy yilning yanvar oyida Qashqadaryo viloyatining Shahrisabz tumanidagi Ko‘l qishlog‘ida 2 metr qor yog‘ishi natijasida qishloq aholisining 10 kun tuman markazidan uzilib qolgani xususida hikoya qilgandik.

“Daryo” muxbiri Otabek Qo‘ldoshev yoz faslining ayni jazirama kunlarida yana bir bor Ko‘l qishlog‘ida bo‘lib, qishloq ahlining yozdagi turmush tarzi va joriy yilgi qish mavsumiga tayyorgarligi bilan qiziqdi.

Shahrisabzning Ko‘l qishlog‘i tuman markazidan 84 kilometr uzoqlikda joylashgan bo‘lsa-da, qishda qor sabab yozda esa yo‘lning sifatsizligi bois manzilgacha bo‘lgan yo‘lni 3 soatda bosib o‘tish mumkin. O‘sha kungi kuzatuvlarimizga ko‘ra, qishloqqa yo‘l olgan kishi borki, Hisorak qishlog‘idan so‘ng “Niva” yoki “UAZ” rusumli avtomobillar xizmatiga ehtiyoj sezadi. Boisi, yo‘l talabga javob bermaydi. Hamonki yo‘lda jarliklarning qulashi, tosh yumalashi kabi xavf-xatarlar mavjud. Avtomobillar xizmati hali hamon baland narxda. Bizni Hisorak qishlog‘idan Ko‘l qishlog‘igacha bo‘lgan manzilga eltgan “Niva” haydovchisi 20 kilometrlik masofaga 140 ming so‘m xizmat haqi oldi.

Ko‘l qishlog‘iga yetgunga qadar bo‘lgan manzilda joylashgan Hisorak suv ombori ayni kunda o‘zgacha qiyofa kasb etgan. Mahalliy aholi bergan ma’lumotga ko‘ra, uzunligi qariyb 4 kilometr masofani tashkil etuvchi mazkur suv ombori Sharof Rashidov davrida qurib bitkazilgan bo‘lib, chuqurligi 138 metrni tashkil etadi.

Ko‘l qishloq fuqarolar yig‘ini raisi Ismoil Boboyevning “Daryo” muxbiriga ma’lum qilishicha, Ko‘l qishlog‘i Hojiak va Hazrati Sulton tog‘lari o‘rtasida joylashgan bo‘lib, ilgari ko‘l bo‘lgan. Qishloq nomi shuning uchun ham Ko‘l deb nomlangan. Hazrati Sulton ziyoratgohi Ko‘l qishlog‘idan 18 kilometr masofada bo‘lib, dengiz sathidan 4646 metr balandlikda joylashgan. Tog‘ bag‘rida hali-hamon oppoq qor bor.

Qishloq tabiatining yam-yashilligi kishida Ko‘lda xuddiki endigina bahor kelgandek taassurot uyg‘otadi. Haligacha sarg‘ayishga ulgurmagan o‘t-o‘lanlar, daraxtdagi dovuchchalar, endi pishayotgan olchalar kishini chalg‘itishi tabiiy. Ajablanarlisi, bug‘doy endigina boshoqqa o‘tirgan.

1300 nafardan ortiq aholi istiqomat qiluvchi ushbu qishloq ahlining asosiy daromadi kartoshkadan. Ayni kunda dalada ish qizg‘in. Kartoshka begona o‘tlardan tozalanmoqda. Hayratlanarlisi, xalq rizqi bo‘lmish kartoshka hatto toshlar orasidan ham bo‘y cho‘zib, hosil berishga shaylangan. Ayollar dala ishlari bilan band.

Tong azonlab non yopayotgan onaxon, sal narida esa gilam to‘qiyotgan ayollarni ko‘rib, ularni suhbatga chorladik. 70 yoshli Navro‘z momo Xolovaning ma’lumot berishicha, qishloq ahli deyarli bozordan gilam sotib olmaydi. O‘zlari qo‘l mehnati bilan gilam to‘qib, ehtiyojini qondiradi. To‘quvchi ayollar 8 metrlik gilamni 8 kunda to‘qiydi.

Ko‘lda qish fasli 9 oy davom etadi. Shuning uchun ham qishloq ahli hozirdan qish mavsumiga tayyorgarlikni boshlab yuborgan. Qishda pechda yoqish uchun o‘tin hamda mol tezagini tayyorlashga kirishgan.

Qishloqda Qudratilla Haqberdiyevning ota-bobolaridan qolgan tosh tegirmon ham mavjud bo‘lib, tegirmon yoshi 300 yillik tarixga borib taqaladi. Qishloq ahli yetishtirgan g‘allasini ushbu tegirmonda yanchadi. Tegirmonchi Qudratilla Haqberdiyevning ma’lumot berishicha, tegirmon soatiga 40 kilogramm bug‘doy yanchib oppoq un tayyorlaydi. Tegirmon toshi suv yordamida harakatga keltiriladi. Tosh tegirmonning o‘ziga xos jihati toshi sekin aylansa oppoq un, tez aylansa yem ishlab chiqarar ekan.

Kezi kelganda shuni alohida ta’kidlash lozimki, o‘tgan safargi maqolamizda qish mavsumida aholining 10 kunlab tuman markazidan uzilib qolishi, haftalab elektr toki bo‘lmasligi kabi muammolar, shuningdek qishloqda joylashgan Oilaviy poliklinika sharoitlarining talab darajasida emasligi xususida to‘xtalgan edik. Ming taassufki, hali hamon hech narsa o‘zgarmagan. Nazarimizda bu yilgi qish mavsumida ham aholi yana o‘sha eski buldozerga ehtiyoj sezadi. Buldozer ishlasa, albatta. Yana o‘sha QOP sharoitlarining talabga javob bermasligi qishloq ahlining sifatli tibbiy xizmatdan bebahra qolishiga sabab bo‘ladi.

QFY raisi Ismoil Boboyevning qo‘shimcha qilishicha, yaqinda viloyat hokimi Zafar Ro‘ziyev qishloq aholisining turmush sharoiti bilan yaqindan tanishib, ko‘lliklar bilan muloqot o‘tkazgan. Muloqotda qishda qorni tozalash uchun talabga javob beradigan texnikaga ehtiyoj borligi, qishloq oilaviy poliklinikasining talabga javob bermasligi va QFY uchun bino zarurligi xususida gap borgan. Ammo negadir yangi texnika qishda metrlab qor tushadigan Ko‘lga emas, boshqa qishloqqa berib yuborilgan. Sababi ko‘chki tozalash deb aytilgan. Qolaversa, QFY uchun yangi bino qurish ishlari ham o‘lda-jo‘lda.

Shahrisabzning Ko‘l qishlog‘ida bo‘lib, aholi bilan muloqotdan ko‘zlangan maqsad ko‘lliklarning go‘zal manzarali tabiatini ko‘rsatish va dastlabki maqolamizda tilga olingan kamchiliklarning ijobiy ro‘yobi haqida so‘z yuritish edi. Ammo ming taassuflar bo‘lsinki, tilga olingan muammolarning hali-hamon yechimsiz turgani joriy qish mavsumida ham ko‘lliklarning 10 kunlab dunyodan uzilib qolishidan darak bermayaptimikin? Mas’ullar qishgacha ushbu holatga jim qarab turishmas degan umiddamiz.