Qozog‘iston prezidenti Nursulton Nazarboyevning iste’fosi haqidagi xabarni barcha kutilmagan yangilik sifatida qarshi oldi, deb yozadi “Sputnik”.
Rossiya Federatsiyasi kengashi spikeri Valentina Matviyenko, barcha bu xabarni kutilmagan xabar tarzida qarshi olgani, Nazarboyev juda mulohazali va dono siyosatchi ekanligini qayd etdi.
U Nazarboyev bilan shaxsan tanishligini ta’kidlar ekan, Qozog‘istonning birinchi prezidenti Yevrosiyo iqtisodiy ittifoqi tashkil topishi uchun ko‘p ishlarni amalga oshirgani, hamisha Rossiya bilan ikkitomonlama munosabatlarni chuqurlashtirish va kengaytirish tarafdori bo‘lganini qo‘shimcha qildi.
Mamlakat prezidenti vazifasini vaqtincha bajaruvchi, Qozog‘iston senati rahbari Qosim-Jomart Tokayevni Valentina Matviyenko “ziyoli, o‘qimishli, davlat boshqaruviga tayyor” inson sifatida ta’rifladi.
“Qozog‘iston o‘tish davrida ishonchli qo‘llarda”, — dedi RF kengashi spikeri va bugunoq (19-mart kuni) Tokayevga qo‘ng‘iroq qilishini qo‘shimcha qildi.
Rossiya Davlat Dumasining xalqaro masalalar bo‘yicha qo‘mitasi rahbari Leonid Sluskiy ham Nazarboyevning iste’fosi kutilmagan yangilik bo‘lganini ta’kidladi.
“U — Yevrosiyo integratsiyasi patriarxi, sobiq sovet ittifoqi maydonida eng obro‘li siyosatchilardan biri”, — dedi Sluskiy jurnalistlarga.
U Rossiya—Qozog‘iston sherikligi o‘n yilliklar davomida sinovdan o‘tganini qayd etdi.
“Biz allaqachon qardosh xalqlarga aylanganmiz va bunda Nursulton Abishevichning hissasi ulkan”, — dedi Sluskiy.
Sluskiy ham vaqtinchalik prezident vazifasini bajaruvchi Qosim-Jomart Tokayev bilan shaxsan tanishligi haqida gapirib berdi.
“Ishonchim komilki, u Qozog‘istonning birinchi rahbari tomonidan boshlab berilgan — mamlakat taraqqiyoti sari yo‘lni davom ettiradi. Rossiya bilan munosabatlarda ham davlat liniyasi izchil davom ettirilishiga, umumiy integratsion uyushmalarda va xalqaro maydonlarda hamkorligimiz shunday davom etishiga umid qilib qolamiz”, — deya xotima qildi qo‘mita rahbari.
O‘rta Osiyo instituti MDH davlatlar bo‘limi rahbari Andrey Grozin Nazarboyevning iste’fosi sabablariga to‘xtalar ekan, ushbu qaror yosh tufayli qabul qilingan, degan fikrni bildirdi. Grozinga ko‘ra, ya’ni fors-major holatlarda mamlakatda “shok” holati yuz berishi oldini olish uchun bu qaror qabul qilingan. Ekspert fikriga ko‘ra, bunda Nazarboyevning siyosiy arenani tark etishi haqida gap borayotgani yo‘q.
“Nursulton Abishevich xavfsizlik kengashiga umrbod rahbar bo‘lishdan tashqari rasman hech qanday mansabni egallamay, norasmiy yetakchi bo‘lmoqchi, ya’ni qozoq Den Syaopiniga aylanmoqchi. Axir u shu tariqa mamlakat siyosiy hayotidagi qolgan ishtirokchilarga nisbatan va hatto maqomiga qaramay, hamisha yuqorida turadi”, — dedi ekspert.
O‘zbekiston Fanlar Akademiyasi tarix institutining katta ilmiy xodimi Ravshan Nazarovning so‘zlariga ko‘ra, Qozog‘iston Nursulton Nazarboyev uzoq yillar davomida barpo qilib kelgan ko‘ptarmoqli siyosatni saqlab qolishi lozim. Qozog‘istonning yangi rahbariyati Nazarboyev tomonidan to‘plangan tashqi siyosiy bagajni qo‘ldan boy bermasligiga umid bildirdi. “Bu O‘zbekiston uchun juda muhim, Qozog‘iston bilan tarixan ko‘p narsa bog‘lab turadi”, — dedi ekspert.
Nazarboyev prezidentlik postini sal kam 29 yil egalladi. U ilk bor 1990-yilning 24-aprelida Qozoq SSSR prezidenti etib saylangan. 1991-yilning dekabrida uni mustaqil davlat rahbari sifatida saylashgan. Bunga qadar 5 yil mobaynida u respublika vazirlar kengashi raisi lavozimida, 1989-yildan 1991-yilga qadar Qozog‘iston kompartiyasi birinchi kotibi lavozimida faoliyat yuritgan.