“Daryo” kolumnisti yangi ruknda o‘tgan haftada muhokama qilingan asosiy ijtimoiy masalalarga to‘xtalib o‘tadi.
Kinoyali kinotanqidchilar
O‘tgan haftada shoir Ahad Qayum ishlagan kino tillarda doston bo‘ldi. Posterdan ko‘ra vinyetkani eslatuvchi kinoreklama tasvirini ko‘rganda yuziga kulgi yugurmagan yuzer qolmadi. Nihoyat kino ishlash navbati Ahad Qayumga kelibdi-da, deyishdi. Jiddiy va tahdidli qiyofada qo‘liga to‘pponchalarni tutgan aktyorlar jamoasi rasmiga fotoshopda ishlov berib, qo‘llariga taroq va fen tutqazib qo‘yishdi. Biror-bir film bunchalik istehzo bilan qarshi olinganini eslay olasizmi? Men eslay olmadim.
Aslida yangi film bir bahona xolos. Yaltiroq o‘zbek tijoriy filmlarining reklamasini ko‘rishi bilanoq kinoyali kuladigan kinotanqidchilar ozaygani yo‘q. O‘sha eski fishkalar, tanish qahramonlar... Ko‘rmasdanoq mazmunini aytib berish mumkin. Vatanni radikallardan asrash mavzuidagi kinoda milliy istiqlol g‘oyasini shimib o‘qigan, kelishgan sportchi yigit (uning shim kiygan go‘zal sevgilisi, albatta, bo‘ladi) yurtimizga suqilib kirishga uringan qorasoqol, johil, narkoman, xotinboz “qora kuch”larga qarshi tengsiz jangda olishib, so‘nggi lahzada albatta g‘alaba qozonadi. Muhabbat mojarolariga bag‘ishlangan kinodagi qiz albatta muhtasham, hovuzli saroyda yashaydi, oshiq yigitning esa taksida yurishga ham puli yo‘q. So‘nggi vaqtda urchiyotgan blokbasterlarimizda esa Amerikaning ko‘cha hayoti aks etadi. Ko‘chadagi otishmalar, kuppa-kunduz kuni gavjum joyda “buqa”larning mushtlashuvi. Amerikada qurol do‘konda sotiladi, ammo O‘zbekistonda qurol olib yurish shunchalik osonmi? Qadamingda melisa, odamlar ustingdan yozvoradi, videoga olib internetga joylavoradi, keyin ko‘rasan ko‘radiganingni.
Yangi kino bahonasida bir talay gaplarni aytib oldim. Ehtimol, Ahadjonning filmi yaxshiroqdir. Buni tomoshadan keyin bilamiz.
Yuz mingmi, bir yuz ming?
Kelgusi haftadan bosib chiqarilib, eng avvalo valyutachilarning qo‘liga tushishi kutilayotgan yuz ming so‘mlik kupyuraning iqtisodiyotimiz va inflyatsiyaga ta’sirini so‘zlashga aqlim yetmagani sababli yozuv borasida taajjubimni yashirmayman. Biz muomalada “yuz so‘m”, “ming so‘m”, “yuz ming so‘m” deb ataganimiz kabi, “yuz ming so‘m” deb yozilishi maqsadga muvofiq bo‘ladi, deb o‘ylayman. Xuddi yuz so‘mlikni “bir yuz so‘m” emas, “yuz so‘m” deb yozgan kabi. Pul bu hujjat, rasmiy hujjatda miqdor ahamiyatli bo‘lgani uchun “bir” yordamida kupyuraning qiymati aniq ifodalanadi, deysizmi? Ehtimol haqdirsiz, ammo hozirgacha “birsiz” yuz so‘mlikda biror-bir chalkashlikni sezmaganligimiz rost.
Darvoqe, yana bir o‘rtamizdagi gap: keyinroq bosib chiqariluvchi “ikki yuz ming so‘mlik”, “besh yuz ming so‘mlik” banknotlarni qalbakilashtirmaslik uchun ta’kidlab “bir” so‘zi yozilayotgan bo‘lsa, ne ajab. Nima dedingiz?
Sarvar usta
Muallif fikri tahririyat nuqtai nazariga mos kelmasligi mumkin.
Izoh (0)