Britaniya Kolumbiyasi universiteti zoologlari Ekvadorda Zatypota oilasiga mansub yangi ari turini kashf etdi, deb yozadi TJournal. Ularning o‘ziga xosligi shundaki, ularning hayot sikli o‘z avlodlari uchun Anelosimus eximius turidagi o‘rgimchaklarni “zombilash”ga asoslangan.
Dastlab katta ari o‘rgimchaklarning qorniga tuxumlar qo‘yadi. U yerda lichinka yorib chiqib, gemolimfa — hasharotlardagi “qon” bilan oziqlanish hisobiga o‘sa boshlaydi.
Vaqt o‘tishi bilan ari lichinkasi o‘rgimchakning miyasini “egallab olib”, uning qaror qabul qilish qobiliyatini boshqara oladigan bo‘ladi va uni o‘ziga xos bo‘lmagan ishlarni bajarishga, chunonchi, koloniyani tark etib, pilla yasash, so‘ng uni o‘ldirishlarini sabr bilan kutishga majbur qiladi.
Pilla himoyasi ostida lichinka o‘rgimchak bilan oziqlanib, o‘sishda davom etadi, 9—11 kundan keyin to‘la-to‘kis ariga aylanadi, so‘ng o‘ziga sherik topgach, sikl yana davom etadi.
Zatypota oilasi ichida yolg‘iz o‘rgimchaklarni shu tariqa ergashtiruvchi arilar ilgari ham aniqlangan. Ammo arilar koloniya bo‘lib yashovchi o‘rgimchaklarda ham parazit bo‘lib yashay olishi birinchi marta ma’lum bo‘ldi. Olimlar fikricha, arilar o‘rgimchaklarni o‘ziga xos gormonlar yordamida “zombilaydi”.
Izoh (0)