• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12831.81
    • RUB163.75
    • EUR14606.45
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +29°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    O‘zbekiston

    Makkani G‘arbga tanitgan yevropalik musulmon

    “Islom.uz” portali tahririyati Makkani G‘arbga tanitgan yevropalik haqida maqola e’lon qildi. Uni to‘lig‘icha keltirib o‘tamiz.

    Foto: “Islom.uz”

    Foto: “Islom.uz”

    Alibey al-Abbosiy Arabiston yarim orolligi va sehrli Makkani sevib qolgan ilk yevropalik yoinki ushbu muqaddas shaharga kelgan g‘arb dunyosining ilk vakili ham emas. Ammo u bir jihati bilan boshqa odamlarni ortda qoldirib keta oldi. U tarixda birinchi bo‘lib, Makkani G‘arb dunyosiga to‘liq ta’riflab beroldi. Hammasiga sababchi bilimga bo‘lgan chanqoqlik edi, deb xabar bermoqda Arab News nashri.

    Domingo Fransisko Xorxe Badya-i-Leblix 1767-yilda Barselonada tug‘ildi. U matematika, astronomiya, tibbiyot, tarix va mineralogiyadan ma’lum bir narsalarni o‘zlashtirib, haqiqiy qomusiy ta’limni oldi. Arab tili uning uchun mutlaqo yangi dunyo edi. Shunisi qiziqki, u 1801-yilda Parij va Londonga otlandi, ikki yildan so‘ng Ispaniyaga musulmon kiyimida qaytib keldi. Bu vaqtda u ispan qirolining xizmatida edi.  Uning buyrug‘iga ko‘ra, Marokashda to‘ntarish uyushtirilib, sultonni hokimiyatdan ag‘darib tashlashi kerak edi.  Ammo sulton va marokashliklar uni shunchalik izzat-ikrom va mehmondo‘stlik bilan kutib olishdiki,  natijada Badya-i-Leblix islomni qabul qildi. Marokash sultoni uning do‘stiga aylandi. U, hattoki unga uylanishni maslahat berdi. Bunga javoban al-Abbosiy muqaddas Makkaga bormagunicha uylanmasligini bildirdi.

    1806-yilda hajni ado etmoqchi bo‘lgan ziyoratchilar guruhiga qo‘shilib oldi. Uzoq yo‘lga u 14 ta tuya va ikki otni o‘zi bilan birga oladi. Yo‘lda ko‘plab qiyinchiliklarni boshdan o‘tkazishiga to‘g‘ri keldi. Ularning Suetsdan yo‘l olgan kemalari cho‘kib ketdi. Al-Abbosiy va uning hamrohlari kemada qutqaruv shlyupkasi borligi uchun omon qolishdi. Ular Qizil dengizdagi orollardan birigacha suzib borishdi, u yerdan esa Jiddaga yetib olishdi. Zulqa’da oyining 12-kuni uning isitmasi ko‘tarildi, bu uning sog‘lig‘iga jiddiy ta’sir o‘tkazdi. Ertasi kuni uning hamrohlari ehromga kirib, Makka tomon yo‘l olishdi.

    Al-Abbosiy Makka darvozalariga yetganida, yo‘lboshlovchidan to‘xtashni so‘radi va dedi: “Qaranglar. Qaranglar. Egamizning uyi!”. Ka’baning ko‘rinishi uni shunchalik hayratga soldiki, bu haqda keyinchalik u shunday deb yozgan: “Xudoning Uyi bezakli qora choyshab bilan qoplangan va chiroqlarning halqasi bilan o‘ralgan. Kechki payt. Tun g‘oyatda sokin. Bizning yo‘lboshchimiz ilhomlanib gapirar, bu tasvirlar shu qadar ajoyib ediki, men ularni hech qachon yodimdan chiqarmayman”.

    Al-Abbosiy Makkada qoldi va mahalliy a’yonlarning birinikida joylashdi. Kunlardan bir kuni Makka hokimi undan Ka’bani tozalashda yordam berishni iltimos qildi.

    Ispaniyalik musulmon o‘z kundaligida yil davomida Makkaga 830 000 ziyoratchi kelganini qayd etgan.

    “Faqatgina Arofat tog‘ida ziyoratning ahamiyati qanchalik katta ekanligini anglab yetasiz. Bu yerda dunyoning turli burchaklaridan odamlar yig‘iladi, ular turli xalqlarga tegishli va tanalarining rangi ham turlicha. Bu yerga yetib kelgungacha bo‘lgan turli xil xavf-xatarlar, qiyinchiliklarga qaramay, ular Yagona Allohga sig‘inishda davom etishadi. Barcha musulmonlar o‘zlarini bir oilaning vakillari deb bilishadi. Inson va Allohning o‘rtasida hech qanday to‘siq yo‘q. Hamma o‘z Yaratguvchisining oldida tengdir”, – yozadi Al-Abbosiy.

    U Makkani batafsil ta’riflab bergan birinchi yevropalik bo‘ldi. Yevropalik sayohatchilar Makkada avvallari ham bo‘lishgan. Garchi Lodoviko di Vartema yoki Jozef Beyts, Makkani  Badya-i-Leblixgacha ko‘rishgan bo‘lishsa-da, ammo u haqda uzuq-yuluq xabarlar qoldirishgan, xolos. Al-Abbosiy esa nafaqat u haqda batafsil ma’lumotlarni taqdim etdi, balki astronomik kuzatuvlar tufayli, hatto uning aniq joylashuvini belgilab ham berdi va Masjidul Haromni barcha tafsilotlari bilan xaritaga tushirdi.

    Al-Abbosiy o‘z sayyohatini davom ettirib, ko‘p mamlakatlarda bo‘ldi. U 1818-yilda Suriyaning Aleppo shahrida xastalikdan vafot etdi.

    12.11.2018, 08:28   Izoh (0)   42358
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Bosh prokuratura: Samarqandda keksa ayolning boshiga chelak kiygizib, musht tushirgan yigitlarga nisbatan jinoyat ishi qo‘zg‘atildi

    12.11.2018, 08:15

    “O‘zbekiston temir yo‘llari” dekabrda Qozonga poyezd qatnovini yo‘lga qo‘yadi

    11.11.2018, 19:11

    Sirdaryoda namunali uy uchun olingan 400 mln so‘mni o‘zlashtirib yuborgan shaxs qo‘lga olindi

    11.11.2018, 17:44

    Samarqandda 6 yashar qiz 2 oylik ukasi yotgan beshikni yoqib yubordi

    11.11.2018, 17:18

    Toshkentda ko‘p funksiyali “Oqlon” texnologik bog‘i quriladi

    11.11.2018, 16:44

    Buxoroda 100 nafar xotin-qizga uy-joy, 93 nafariga 982 mln so‘mlik mablag‘ ajratildi

    11.11.2018, 16:25
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    O‘zbekiston qishloq xo‘jaligi mahsulotlari Yevropaga yo‘l olmoqda


    Zamonaviy Haval Jolion endi 0% muddatli to‘lov shartida 


    Kapitalbank va Visa O‘zbekiston terma jamoasining JCH-2026 saralash o‘yinini BAAda tantanali ravishda ochishdi


    Navoiy innovatsiyalar universiteti — kelajagingizni kafolatlaydigan zamonaviy ta’lim maskani! 


     Coca-Cola jamg‘armasi va Global atrof-muhit va texnologiyalar jamg‘armasi (GETF) “Aylanma iqtisodiyot kelajagi uchun hamkorlik bitimi (PACT)” ni e’lon qilganligi haqida ma’lum qildi


    Tenge Bank Tenge24 ilovasida yangi raqamli avtokreditini e’lon qildi


     ADM Jizzakh Jizzaxda joylashgan 5-ixtisoslashtirilgan muassasa tarbiyalanuvchilari ehtiyoji uchun avtobus taqdim qildi


    Toshkentda xalqaro fintex-hodisa — Visa Cashless Forum 2025 bo‘lib o‘tdi 


    Yangi ufqlar: Centrum Air haftasiga ikki marta Toshkentdan Bishkekka parvozlarni amalga oshiradi


    UZTELECOM "Muruvvat" tarifini taqdim etadi: Atigi 25 000 so‘m evaziga g‘amxo‘rlik va e’tibor bilan boyitilgan aloqa


    Bektemir Residence — oilaviy turmush uchun mo‘ljallangan uy-joy majmuasi


    UCMG Amsterdamda bo‘lib o‘tayotgan Money 20/20 Europe xalqaro fintech ko‘rgazmasida O‘zbekiston nomidan ishtirok etadi


    AVO’dan yangi omonat: yillik 25% gacha — 6 oyda orzuingizni amalga oshiring


    Sello Ecosystem Farg‘ona, Andijon va Namanganda Sello Summer Fest yorqin festivalini o‘tkazdi


    Mobiuz "Mehribon" imtiyozli tarif rejasini taqdim etdi

     

    Tavsiya etamiz

    Sevgi yoxud KGB maxsus operatsiyasi — grek milliarderiga uylangan sovet xizmatchisi

    7 iyun, 16:20

    Chumchuqlarga yem bo‘lgan burgutlar. “O‘rgimchak to‘ri” operatsiyasi Rossiya uchun qanchaga tushadi?

    4 iyun, 18:49
    Audio Icon

    Qurib qolgan ko‘chatlar, millionlar shamolga uchdimi?

    4 iyun, 15:03

    Feldmarshalga almashtirilmagan Stalinning zurriyoti — “dohiy” nega o‘g‘lini urushga yuborgan edi?

    3 iyun, 21:10
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Fransiya Germaniyani mag‘lub etib Millatlar Ligasi bronza medalini qo‘lga kiritdi

    Sport | 8 iyun, 22:38

    Fransiyada elektroskuter sabab yuzaga kelgan yong‘inda 4 kishi halok bo‘ldi

    Dunyo | 8 iyun, 22:10

    Toshkent markazida “Salom, Mundial” supershousi bo‘lib o‘tadi

    O‘zbekiston | 8 iyun, 21:52

    Shimoliy Koreyada may oyida muvaffaqiyatsizlikka uchragan kema qayta suvga tushirildi

    Dunyo | 8 iyun, 21:45

    O‘zbekiston va Qatar o‘yini sabab Toshkentning ayrim ko‘chalarida harakat cheklanadi

    O‘zbekiston | 8 iyun, 21:20

    Rossiya va Ukraina askarlarning jasadi almashinuvi borasida ziddiyatga bormoqda

    Dunyo | 8 iyun, 21:10

    O‘zbekistonda fan uchun yangi o‘simlik turi kashf etildi

    O‘zbekiston | 8 iyun, 20:50
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.